بهوشیاری یا ذهنآگاهی یکی از درمانهای روانشناختی است که برای طیف وسیعی از بیماریهای جسمانی و روانشناختی مورد آزمایش و بررسی قرار گرفته است. مطالعات نشان دادهاند که بهوشیاری میتواند یک روش درمانی مناسب و کمکی برای بیماران مبتلا به فیبرومیالژی باشد. با روان حامی همراه باشید.
فیبرومیالژی سندرم شایع و ناتوان کنندهای است که با درد پراکنده و چندجانبهی عضلانی- استخوانی، وجود نقاط چندگانه و ناپایدار حساس به درد، آشفتگی خواب، خستگی و انعطافناپذیری عضلانی مشخص است (ولف و همکاران، ۲۰۱۰؛ ولفولک، آلن و آپتر، ۲۰۱۲). تخمین زده میشود که فیبرومیالژی به طور تقریبی ۲% تا %۷ جمعیت عمومی را تحت تأثیر قرار میدهد (ولف و هازر، ۲۰۱۱). بیماران دارای تشخیص فیبرومیالژی از خدمات مراقبت بهداشتی زیاد از حد استفاده میکنند و نیز دارای میزان بالایی از ناتوانی و اختلال در عملکرد هستند (اسمیت، هاریس و کلایو، ۲۰۱۱).
مداخلات روانشناختی در بهبود علایم فیبرومیالژی مداخلاتی امیدوارکننده و مناسبتر از اثرات کوتاهمدت درمانهای دارویی در کنترل علائم فیبرومیالژی هستند (تایم و گراسلی، ۲۰۰۹). اثرات ثابت طولانیمدت مداخله روانشناختی در بهبود علایم فیبرومیالژی نشان میدهد که این مداخلات ممکن است در مقایسه با دیگر مداخلات غیر روانشناختی که تنها اثرات کوتاهمدت دارند، مناسبتر باشند (هاسر، اشموتزر، براهلر و گلسمر، ۲۰۰۹). به نظر میرسد در کنار درمانهای دارویی بیماران مبتلا به فیبرومیالژی باید از مداخلات روانشناختی برای رسیدن به نتایج بهتر استفاده نمایند. یکی از درمانهای روانشناختی که در این زمینه مورد توجه قرار گرفته است، بهوشیاری (ذهنآگاهی) می باشد.
تمرین ذهنآگاهی (بهوشیاری) برای فیبرومیالژیا
بهوشیاری (ذهنآگاهی) یک افزودنی ارزان و بدون عوارض جانبی برای درمان فیبرومیالژیا است که تقریباً هر کسی میتواند آن را امتحان کند. تحقیقات نشان میدهد که بهوشیاری (ذهنآگاهی) به فرد کمک میکند تا احساسات منفی در اطراف درد فیبرومیالژیا را بهبود ببخشید و با گذشت زمان تغییراتی را در علایم فیبرومیالژیا ایجاد کند.
بهوشیاری (ذهنآگاهی) چگونه به درد فیبرومیالژیا کمک میکند؟
از لحاظ تاریخی، درد صرفاُ به عنوان یک سیگنال از شبکههای عصبی به مغز مورد بررسی قرار گرفته است، به طوری که مغز میدانست که در جایی در بدن که نیاز به توجه دارد، یک مشکل وجود دارد. اما محققان، پزشکان و بیماران به طور فزایندهای آگاه هستند که تجربه درد از این پیچیدهتر است. افراد مختلف درد را به روشهای مختلف تجربه میکنند و پاسخ فرد به درد نیز میتواند بسته به وضعیت در هر زمان خاص متفاوت باشد. به نظر میرسد که چگونگی تفکر در مورد درد نیز بر پاسخ درد فرد اثر میگذارد.
سوزان اسمالی، دبیر کل موسسه تحقیقات بهوشیاری (ذهنآگاهی) در دانشگاه کالیفرنیا بیان میکند که: “افراد اغلب تجربه درد را با اضافه کردن احساسات جسمی با یک عده از افکار و احساسات، مانند فاجعه درد و یا تلاش برای سرکوب و نادیده گرفتن درد، افزایش میدهند”. ” بهوشیاری (ذهنآگاهی) تمرین توجه به درد و یا احساسات بدن است – و افکار و احساسات با توجه به لحظهای حال حاضر پذیرفته و تجربه میشوند”.
فیبرومیالژیا یک بیماری پیچیده است و شدت علائم فیبرومیالژیا باعث افزایش فشار خون در بدن میشود که بدن شما همیشه آماده تشخیص و واکنش به تهدید است. سوزان اسمالی پیشنهاد میکند که استفاده از فنون ذهنآگاهی میتواند به عنوانی بخشی از فرآیند درمان فیبرومیالژیا، چرخهی اضطراب و پاسخ را در این بیماری را مختل و متوقف کند. اسمالی بیان میکند که با گذشت زمان تمرینات بهوشیاری (ذهنآگاهی) میتواند اضطراب و درد را کاهش دهد. با استفاده از بهوشیاری (ذهنآگاهی) ما یاد میگیریم به صورت کنجکاوانهای و به شیوههای متفاوتی با اضطرابهایمان ارتباط برقرار کنیم.
تحقیقاتی که به اثربخشی بهوشیاری (ذهنآگاهی) بر فیبرومیالژیا پرداخته اند بسیار محدود میباشند اما جالب توجهاند. در پژوهشی که در مرکز تحقیقات مرکز پزشکی کالیفرنیا در سانفرانسیسکو انجام شد، ۱۲۸ نفر از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا را در دو گروه تقسیم کردند تا اثرات ترکیبی از آموزش ذهنآگاهی و چیگونگ[۱] (یک درمان حرکتی) را در این بیماران نشان دهند. نتایج تحقیق نشان دهنده اثرات معنادار ذهنآگاهی در کاهش درد ناشی از فیبرومیالژیا بود. مطالعات دیگری نیز نشان دادهاند که تمرینات کاهش استرس مبتنی بر بهوشیاری (ذهنآگاهی) و تمرین یوگا با توجه به ذهنآگاهی، باعث کاهش علائم فیبرومیالژیا فیزیکی و روحی میشوند.
در مطالعهای که در سال ۲۰۱۱ در مجله درد (Pain) منتشر شده ۱۷۷ زن مبتلا به فیبرومیالژیا به سه گروه تقسیم شدند که آموزش ذهنآگاهی مبتنی بر کاهش استرس را برای هشت هفته دریافت کردند. زنانی که تمرین ذهنآگاهی را فرا گرفته بودند، بهبود بیشتری را در کیفیت زندگی نشان دادند.
بنابراین افرادی که مبتلا به فیبرومیالژیا هستند در صورت فراگیری فنون ذهن آگاهی و صرف ۱۰ تا ۱۵ دقیقه تمرین در روز میتوانند نتایج بهتری را در درمان فیبرومیالژیا بدست آورید. ذهن آگاهی چیزی است که شما میتوانید خود یاد بگیرند، اما داشتن راهنمایی میتواند مفید باشد. اگر به عنوان فردی که از فیبرومیالژیا رنج میبرید و به دنبال درمانهای روانشناختی هستید بهتر است از درمانگرانی که در زمینه ذهنآگاهی تبحر دارند استفاده نمایید. موفقیت در ذهن آگاهی در نهایت وابسته به شما است. واقعا نیاز به انجام این کار است. باید خودتان را مجبور کنید که تمرین کنید.
Wolfe, F., Clauw, D. J., Fitzcharles, M. A., Goldenberg, D. L., Katz, R. S., Mease, P., . . . Yunus, M. B. (2010). The American College of Rheumatology preliminary diagnostic criteria for fibromyalgia and measurement of symptom severity. Arthritis care & research, 62(5), 600-610.
Woolfolk, R. L., Allen, L. A., & Apter, J. T. (2012). Affective-cognitive behavioral therapy for fibromyalgia: a randomized controlled trial. Pain research and treatment, 2012.
Wolfe, F., & Häuser, W. (2011). Fibromyalgia diagnosis and diagnostic criteria. Annals of medicine, 43(7), 495-502.
Smith, H. S., Harris, R., & Clauw, D. (2011). Fibromyalgia: an afferent processing disorder leading to a complex pain generalized syndrome. Pain physician, 14(2), E217-E245.
Thieme, K., & Gracely, R. H. (2009). Are psychological treatments effective for fibromyalgia pain? Current rheumatology reports, 11(6), 443.
Häuser, W., Schmutzer, G., Brähler, E., & Glaesmer, H. (2009). A cluster within the continuum of biopsychosocial distress can be labeled “fibromyalgia syndrome”—evidence from a representative German population survey. The Journal of rheumatology, 36(12), 2806-2812.
Astin, J. A., Berman, B. M., Bausell, B., Lee, W.-L., Hochberg, M., & Forys, K. L. (2003). The efficacy of mindfulness meditation plus Qigong movement therapy in the treatment of fibromyalgia: a randomized controlled trial. The Journal of rheumatology, 30(10), 2257-2262.



[۱] . Qigong