تاریخچه روانکاوی روانکاوی چیست؟
روانکاوی به عنوان مجموعهای از نظریههای روانشناختی و تکنیکهای درمانی در نظر گرفته میشود که در کارها و نظریههای زیگموند فروید ریشه دارد. ایدهی محوری روانکاوی این عقیده است که تمام انسانها دارای افکار، احساسات، تمایلات و خاطرههای ناهشیار هستند. با وارد کردن محتوای ناهشیاری به آگاهی هشیارانه افراد قادر به تجربه تخلیه و اکتساب بینش می شوند.
ناهشیار عبارت است از افکار، نگرشها، تمایلات، آرزوها، انگیزهها، احساسات و هیجاناتی که خودمان از آنها بیخبر هستیم. فروید اعتقاد داشت که آرزوهای غیرقابل قبول کودکی، از آگاهی هشیار بیرون رانده میشوند و به بخشی از ناهشیار تبدیل میشوند. ناهشیار از طریق رویاها، اشتباهات کلامی و حرفها و کارهای تکراری بر رفتار افراد تأثیر میگذارد.
اصول اساسی روانکاوی
* شیوه رفتاری انسانها عمیقاً تحت تأثیر سائقهای (تکانههای) ناهشیار است.
* تحول شخصیت توسط رویدادهای ابتدای زندگی به پیش میرود. فروید مطرح کرد که شخصیت تا ۵ سالگی شکل میگیرد.
* آوردن اطلاعات از ناهشیار به هشیاری توانایی مقابله با مشکلات را به افراد میدهد.
* افراد از مکانیزمهای دفاعی به منظور حمایت خودشان در برابر مواد ناهشیار استفاده میکنند.
* مشکلات روانشناختی و هیجانی مانند افسردگی و اضطراب اغلب ریشه در تعارض بین هشیاری و ناهشیاری دارد.
* یک روانکاو با تجربه میتواند با استفاده از تکنیکهایی مانند تعبیر رویا و تداعی آزاد به ورود مواد ناهشیار به هشیار کمک کند.
تاریخچه روانکاوی
زیگموند فروید پایهگذار روانکاوی و رویکرد روانپویشی در روانشناسی در نظر گرفته میشود. این مکتب فکری بر تأثیر ذهن ناهشیار بر رفتار تأکید میکند.
فروید معتقد بود که ذهن انسان از سه عنصر تشکیل شده است: اید، ایگو، و سوپرایگو. با وجود اینکه امروزه به نظریات فروید با دیده شک نگریسته میشود اما نظریههای او درباره مراحل رشد روانی جنسی، ناهشیاری، نمادهای رویا در بین روانشناسان و مردم مشهور باقی مانده است.
در نظریه فروید انگیزهی تمامی رفتارهای انسان سکس و پرخاشگری است. بسیاری از نظریهها و مشاهدههای فروید بر اساس موارد بالینی و مطالعات موردی است. این موضوع باعث می شودکه تعمیم دادن یافتههای فروید به جمعیت بزرگتر با مشکل مواجهه شود. به هر حال، نظریههای فروید، شیوهی تفکر ما دربارهی ذهن و رفتار انسان را دگرگون کرد و تأثیرات پایدار و عمیقی بر روانشناسی و فرهنگ داشته است.
نظریهپرداز مشهور دیگر روانکاوی اریک اریکسون است. او نظریههای فروید را گسترش داده است و بر اهمیت رشد در سراسر زندگی تأکید کرده است. نظریه مراحل روانی اجتماعی رشد شخصیت اریکسون امروزه نیز یکی از نظریههای مهم و تأثیرگذار در حوزهی روانشاسی رشد است.
بر اساس انجمن روانکاوی آمریکا، روانکاوان به مردم در درک خودشان از طریق کشف تکانههایی که عموماً برای آنها ناشناخته است کمک میکند. امروزه روانکاوی نه تنها شامل نظریهی روانکاوی است بلکه روانکاوی کاربردی (که اصول روانکاوی را در موقعیتهای دنیای واقعی زندگی به کار می بندد) و همچنین عصب ـ روانکاوی (که از عصب روانشناسی به منظور بررسی موضوعات روانکاوی مانند رویا و واپسرانی استفاده میکند) را در بر می گیرد. در حالکیه رویکردهای سنتی روانکاوی امروزه از شهرت کمتری برخوردار شدهاند، رویکردهای مدرن روانکاوی در حال گسترش هستند. در اینجا فقط به ذکر تاریخچهی مختصر روانکاوی به صورت مختصر بسنده میشود. در فصل شخصیت به صورت مفصل به روانکاوی بر میگردیم.
حمید بهرامی زاده، دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی