رفتار انفعالی- پرخاشگری، رفتاری است که میتواند طرف مقابل را به مرز دیوانگی برساند. چرا که اگر شما به این رفتار معترض شوید، فردی که این رفتار را داشته به گونهای وانمود میکند که گویی مشکل از شماست و خود او نیز صرفا بیگناهی است که قربانی ناامیدی توجیهناپذیر شما شده است! با روانحامی همراه باشید.
کسانی که رفتارهای انفعالی- پرخاشگری از خود بروز میدهند، افراد بدی نیستند. در واقع برعکس؛ خیلی هم افراد خوبی هستند. آنقدر خوب که نمیخواهند آشکارا نیازها و نظرات خود را صریحا به کسی تحمیل کنند.
اکثر ما گاهی در برخورد با دوستان، خانواده و همکاران رفتار انفعالی- پرخاشگری داشتهایم:
- اگر تا به حال با اکراه با چیزی موافقت کردهاید و سپس در لحظات آخر، دلیلی برای نجات از آن پیدا کردهاید رفتار شما انفعالی- پرخاشگری بوده است.
- اگر گاهی سوالی پرسیدهاید که از قبل جوابش را میدانستید و صرفا برای اینکه بفهمید طرف مقابل چه جوابی میدهد آن را مطرح کردهاید، شما رفتاری انفعالی- پرخاشگری داشتهاید.
- اگر گاهی به جای آنکه صراحتا «نه» بگویید، وانمود کردهاید که پیام یا ایمیلی از طرف مقابل دریافت نکردهاید نیز از شیوه انفعالی- پرخاشگری استفاده کرده اید.
مطرح کردن این مثالها برای این نیست که از خود خجالت بکشید؛ بلکه برای این است که درک کنید رفتار انفعالی- پرخاشگری، رفتاری شیطانی و قبیح نیست. این رفتار صرفا تلاشی است برای پیشگیری از تعارضات بالقوه در روابط میانفردی.
آینهای را نگه دارید!
اکثر ما متوجه نمیشویم که چه زمانی از سبک ارتباطی انفعالی- پرخاشگری استفاده میکنیم. به همین دلیل نباید کسانی که گاهی این رفتار را دارند، متهم کنیم. وقتی آنها از کاری که انجام میدهند آگاه نباشند، آن را انکار میکنند و یا حتی ممکن است شما را به ایجاد مشکل متهم کنند.
بهترین روش پاسخگویی به افرادی که از این سبک ارتباطی استفاده میکنند این است که آینهای در مقابل آنها نگه داریم. به این معنا که به آنها اجازه دهیم تا اهداف، اغراض، خواستهها و نیازهایشان را در گفتهها و رفتار خود مشاهده کنند.
سعی کنید در برخورد با این افراد مانند یک سطح بازتابدهنده، منعکسکننده و پذیرا باشید و به آنها کمک کنید که به اهداف پنهان خود پی ببرند.
اهداف پنهان در پس رفتار انفعالی- پرخاشگری
وقتی کسی پیام انتقادی خود را در قالب یک پرسش بیطرفانه مطرح میکند، مثل: «میخوای همهی این بشقاب رو بخوری؟» یا «مدل موی پسرت رو این شکلی دوست داری؟» بهترین پاسخ این است که بسیار آرام و مودبانه بپرسیم: «منظورت چیه؟»
با این پرسش ساده، گویی آینهای را مقابل او نگه میداریم و هدفش را به او مینمایانیم. در این مواقع شخص معمولا پرسش خود را به گونهای دیگر مطرح میکند و یا میگوید: «مهم نیست، فراموشش کن.»
در پاسخ به یک رفتار غیرکلامی که رنگ و بوی رفتار انفعالی- پرخاشگری دارد، یک نگاه و رویکرد غیرقضاوتی به تمام آنچه رخ داد داشته باشید و به طرف مقابل اجازه دهید که خودش توضیح دهد.
برای مثال اگر شما من را دو بار به صرف ناهار دعوت کردهاید و من هر دو بار آن را کنسل کردهام، شما بهتر است بگویید: «هی تینا، من اینطوری متوجه شدم که تو هر دو بار قرار ناهارمون رو کنسل کردی. من دوست دارم با تو ناهار بخورم، اما مطمئن نیستم که دوباره ازت درخواست کنم یا نه.»
قسمت اول این جمله، یک اتهام نیست. بلکه یک واقعیت مسلم است: من دو بار کنسل کردم.
به «پیام- من» در این جمله توجه کنید: «من دوست دارم که با تو ناهار بخورم، اما مطمئن نیستم که الان باید چیکار کنم.» توپ را به گونهای کاملا غیرقضاوتی در زمین فردی که رفتار انفعالی- پرخاشگر دارد بیندازید و از او بخواهید تا در رفع این سردرگمی و برای شفاف کردن مسئله به شما کمک کند.
سعی کنید در هنگام پاسخگویی به فردی با رفتار انفعالی- پرخاشگری، آرام و دوستانه باقی بمانید. به خاطر داشته باشید که این رفتار عموما ناخودآگاه است و عمدی نیست. تلاش کنید در زمینهی چگونگی صحبت کردن در مورد مسائل به شیوهای صریح و روشن، یک الگو باشید. بدون اینکه بترسید و یا ترسناک باشید.
نویسنده: دکتر تینا گیلبرستون
مترجم: فرانک ناطقی
منبع:
How to Respond to Passive-Aggressive Behavior
مقاله مرتبط:
نحوه تأثیرگذاری ضربه های عاطفی دوران کودکی بر زندگی بزرگسالی
