مدل طرحواره‌­درمانی مطرح می­‌کند که بدرفتاری طرحواره­‌های ناسازگار اولیه­ را به وجود می­‌آورد که باعث تحول اختلال­‌های هیجانی در سراسر زندگی­ می­‌شوند. این مدل همچنین بیان کرده است که خلق و خو تأثیرات بدرفتاری بر طرحواره‌­های ناسازگار اولیه را تعدیل می­‌کند.

این مطالعه چند مورد را بررسی می­‌کند: ۱) آیا سوء استفاده هیجانی توسط والدین و همسالان، به تنهایی و در تعامل با خلق و خو بدتر شدن طرحواره­‌های ناسازگار را پیش‌­بینی می­‌کنند؛ ۲) آیا طرحواره­‌های ناسازگار اولیه افزایش در نشانه­‌های افسردگی و اضطراب اجتماعی نوجوانان را پیش‌­بینی می­‌کند. یک مجموعه‌­ی ۱۰۵۲ نفری از نوجوانان (میانگین سن= ۴۳/۱۳؛ انحراف استاندارد=۲۹/۱) در سه مقطع زمانی ارزیابی شدند، هر کدام از این سه نوبت با یک فاصله شش ماهه از یکدیگر جدا هستند. آزمودنی­‌ها مقیاس­‌های سوءرفتار هیجانی توسط والدین و همسالان، روان‌رنجورخویی، برون­گروایی، طرحواره­‌های ناسازگار اولیه، نشانه­‌های افسردگی و اضطراب اجتماعی را تکمیل کردند. ­

یافته‌­ها نشان داد قربانی شدن قلدری هیجانی و روان­رنجورخویی تشدید یافتن تمام طرحواره­‌ها را در طول زمان پیش‌­بینی می­کنند. بر خلاف انتظار، هیچ تعامل معناداری بین ابعاد خلق و خو و سوءرفتار هیجانی نبود. نتایج فرضیه­‌های واسطه­­‌ای را که تغییرات در طرحواره­‌ها میانجی رابطه پیش‌­بین قربانی قلدری شدن و نشانه­‌های هیجانی است تأیید کردند. این مطالعه با نشان دادن نقش سوءرفتار هیجانی و خلق و خو در ایجاد طرحواره‌­های ناسازگار اولیه از نظریه طرحواره­‌درمانی حمایت می­‌کند.

واژه‌­های کلیدی: سوء استفاده هیجانی والدین، قربانی قلدری شدن، خلق و خو، طرحواره‌­های ناسازگار اولیه، افسردگی، اضطراب اجتماعی، نوجوانان.  

refrence sciencedirect