شباهت شخصیتی در روابط صمیمانه: آیا زوجین و افرادی که روابط دوستانه با یکدیگر دارند ازنظر شخصیتی به هم شبیهند؟

به‌طورمعمول، اکثر دوستان و شریکان عاطفی تمایل دارند که دارای ویژگی‌های مشترکی از قبیل سن، تحصیلات و حتی هوش باشند؛ بااین‌حال تحقیقات طولانی‌مدت نشان داده‌اند که شخصیت در گروه این ویژگی‌های مشترک جای ندارد!! اما به‌تازگی یک مطالعه جدید که از یافته‌های رفتاری در رسانه‌های اجتماعی گرفته‌شده است، نشان می‌دهد که افراد بسیار بیشتر از آنچه که درگذشته تصور می‌شد، به دوستان و شریک عاطفی‌شان شباهت دارند.

این یافته‌ها در نشریه روانشناسی، مجله انجمن علوم روانشناسی منتشر شده است.

این تصور که شریکان عاطفی یا دوستان شبیه به هم به نظر می‌رسند، بسیار شهودی است و در کل می‌توان گفت که به اشتراک گذاشتن علایق مشترک و داشتن منافع مشترک به‌عنوان پایه‌ای برای برقراری ارتباط  از همان زمان آغاز خلقت انسان به کار برده می‌شد.

یو وو ، دانشمند روانشناسی دانشگاه کمبریج و دانشگاه نورس وسترن، نویسنده‌ای که مطالعات جدیدی در این زمینه داشته، می‌گوید: “این موضوع شگفت‌آور است که تحقیقاتی که طی دهه‌های اخیر انجام‌شده، هیچ شواهدی را در این زمینه نیافتند”

فرضیه وو و همکارانش این بود که اشتباه بسیاری از محققان در این بوده که شخصیت افراد را با استفاده از پرسشنامه‌های خود گزارش دهی اندازه‌گیری کرده‌اند و از آن‌ها خواسته‌اند تا صفات شخصیتی‌شان را خودشان ارزیابی کنند.

مایکل کسینسکی (دانشجوی دانشکده کسب‌وکار و تحصیلات تکمیلی دانشگاه استفورد) نیز که یکی از نویسندگان دیگر این مطالعه است، می‌گوید: هنگامی‌که افراد به سوالاتی مانند «آیا شما منظم هستید؟» پاسخ می‌دهند، آن‌ها معمولاً خود را با کسانی که در اطرافشان هستند مقایسه می‌کنند. به‌عبارت‌دیگر اگر اطرافیان شما همه آدم‌های خیلی منظمی باشند شما نمی‌توانید عادلانه در مورد منظم بودن خودتان قضاوت کنید؛ حال برعکس این قضیه را اگر تصور کنید: فردی که خیلی منظم نیست و در خوابگاهی زندگی می‌کند که اطرافیانش به‌مراتب از خودش بی‌نظم‌تر هستند، ممکن است در پاسخ به چنین سؤالی خودش را بسیار منظم و به‌عنوان الگویی از پاکیزگی بداند.

محققان بر این باورند که این پدیده “تأثیر گروه مرجع” نام دارد، که باعث می‌شود افراد رفتار غالب دوستان و شریک عاطفی‌شان را به‌جای رفتار خودشان گزارش کنند؛ به همین دلیل برای جلوگیری از این سوگیری، محققان تلاش کردند که شخصیت افراد را از طریق رفتارهای قابل‌مشاهده به‌جای استفاده از پرسشنامه‌های خود گزارش دهی اندازه‌گیری کنند؛ که در این تحقیق رفتار مجازی افراد مورد مشاهده و بررسی قرار گرفته است.

گروه‌های مرجع، گروه‌هایی هستند که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در شکل‌دادن به رفتار و عقاید یک شخص مؤثرند.  به این ترتیب، فرد عمدتاً با گروه عضویتی خود رابطه صمیمانه و وفادارانه‌‏ای دارد که به تأثیر گروه عضویتی بر نگرش‌ها و رفتارهای فرد می‏انجامد و با گروه غیر‌عضویتی رابطه‏‌ای خصمانه و مبتنی بر تقابل (و یا رقابت) دارد. همچنین از آنجا که موقعیت، یا منزلت اجتماعی فرد از طریق موقعیت نسبی با افراد دیگر تعریف و توصیف می‌شود، بنابراین تصور فرد از مقام و منزلت خود بستگی به گروه مخصوص از افراد دارد که وی خود را با آن مقایسه می‌نماید.

 

وو، کسینسکی و همکارانش اندرو و شوارتز (از دانشگاه استونی بروکل) و دیوید استیلول (از دانشگاه کمبریج)، با استفاده از یک برنامه در فیس‌بوک که “شخصیت من” نام داشت، اطلاعات فیس‌بوک و نمرات مربوط به یک پرسشنامه شخصیتی را از ۳۲۰و۲۹۵ نفر شرکت‌کننده جمع‌آوری کردند. آن‌ها با استفاده از این اطلاعات، برای پی بردن به صفات شخصیتی و شباهت افراد از طریق “لایک ها و علایقشان” در فیس‌بوک، مدلی را ارائه دادند.

وو در توضیح مدلی که ارائه داده بود گفت: برای مثال افرادی که به “سالوادور دالی” و یا “مدیتیشن” علاقه دارند، در ویژگی گشودگی به تجربیات جدید، نمرات بالایی کسب می‌کنند؛ همچنین کسانی که به “مهمانی” و یا “تعطیلات آخر هفته” علاقه دارند، گرایش زیادی به برونگرایی دارند. مزیت این رویکرد این است که هرکسی برخلاف یک استاندارد جهانی قضاوت می‌شود و فضا برای قضاوت ذهنی و شخصی محدود است. روش ما می‌تواند این مشکل سوگیرانه را که هر فرد یک گروه مرجع متفاوت دارد را حل کند.

نتیجه یافته ها: همان‌طور که محققان انتظار داشتند، ابعاد شخصیت مبتنی بر رفتار، شباهت قابل‌توجهی را در شخصیت بین دوستان و زوجین نشان داد.

استیلول نیز گفت: ما در این مطالعه دریافتیم که در پرسشنامه‌های خود گزارش دهی، زوجین در مقایسه با افراد غریبه شباهت شخصیتی بیشتری در ویژگی‌های شخصیتی‌شان نشان نمی‌دهند؛ اما زمانی که شخصیت را با استفاده از رفتار مجازی اندازه‌گیری کردیم، شباهت شخصیتی زوجین بیشتر از میزان شانس بود. بنابراین مردم افرادی را انتخاب می‌کنند و رابطه دوستانه برقرار می‌کنند که شبیه (شباهت شخصیتی) خودشان باشند. “کبوتر با کبوتر، باز با باز”

این تحقیق ابزار جدیدی را برای درک روابط نزدیک فراهم آورده و اهمیت انتخاب ابزارهای مناسب را برای اندازه‌گیری ویژگی‌های روان‌شناختی (مانند ویژگی‌های شخصیتی) در زمینه‌های مختلف را برجسته می‌کند.

وو همچنین اضافه کرد: هنگامی‌که گروه تحقیقاتی ما این روش ارزیابی جدید را توسعه داد، ما آن را به عنوان جایگزینی برای روش‌های سنتی مانند پرسشنامه خود گزارش دهی مطرح کردیم؛ زیرا این روش ارزان و مبتنی بر رفتار بوده و از سرعت بالایی برخوردار است. ما امیدواریم که این روش بتواند از روش‌های قدیمی فراتر رفته و دیدگاه‌های جدیدی را در رابطه با پدیده‌های مهم اجتماعی فراهم آورد.

اگرچه یافته‌ها نشان می‌دهند که دوستان و شریکان عاطفی بسیار بیشتر از آنچه که درگذشته تصور می‌شد به هم شباهت شخصیتی دارند، محققان خاطرنشان کردند که یافته‌ها، علت و معلول بودن این قضیه را روشن نمی‌کنند؛ به این معنی که اطلاعات به‌دست‌آمده مشخص نمی‌کنند که آیا افراد به دلیل شباهت شخصیتی که در حال حاضر وجود دارد مجذوب یکدیگر می‌شوند و یا اینکه در طول زمان به یکدیگر شبیه می‌شوند؟

نکته ی مهم مطالعه ما این بود که دانشمندان می‌توانند ارزیابی خود را از یک پدیده به‌عنوان ابزار و شواهد جدید مناسب و در دسترس به‌روز کنند.

شوارتز افزود که نتیجه‌گیری ما با اکثر یافته‌های پیشین تفاوت دارد؛ مطالعه ما نشان داد که روانشناسی هنوز یک علم نسبتاً جوان است و ما هنوز به تمامی پاسخ‌ها و چرایی‌ها نرسیده‌ایم و یا حتی ممکن است به بسیاری از سؤالات بنیادین اشتباه پاسخ بدهیم.

منبع: Couples, Friends Show Similarity in Personality Traits After All

بیشتر بدانیم:

• عمر بیشتر با روابط دوستانه بهتر
• شنیدن عمیق در روابط شخصی : مهارت خود را در گوش دادن افزایش دهید
• شخصیت چیست؟ تعریف و بررسی مفهوم شخصیت به زبان ساده
• تعیین حدومرز های شخصی در روابط ۲ – رهنمودهایی برای ایجاد حد و مرز سالم