عوامل مشترک اساسی یا وجوه اشتراک نظریهها و رویکردهای رواندرمانی:
رواندرمانی با وجود تفاوتهای نظری ویژگی مهم و مشخصی دارد. این ویژگی آن را از فعالیتهای دیگر- مانند بانکداری، کشاورزی و درمان جسمانی – متمایز میکند و گونههای رواندرمانی را به یکدیگر پیوند میدهد. این ویژگی مجموعهای از عوامل مشترک یا متغیرهای غیراختصاصی همه انواع رواندرمانیها است، عواملی که خاص هیچ کدام از آنها نیست. بیشتر مواقع نظریهها اهمیت این وجوه اشتراک درمانی را مشخص نمیکنند، اما پژوهشها دقیقا خلاف آن را میگویند. با روان حامی همراه باشید.
متخصصان بهداشت روانی از مدتها قبل متوجه شدهاند که انواع رواندرمانی دارای عناصر مشترک یا ویژگیهای اساسی مهمی هستند. روزنویگ در سال ۱۹۳۶ با استناد به حکم پرندهای به نام دودو در داستان آلیس در سرزمین عجایب مبنی بر اینکه «همه برندهاند و همه باید جایزه بگیرند» برای نشان دادن نتایج رواندرمانی متذکر میشود که انواع رواندرمانیها به زعم خودشان درمانهایی انجام میدهند. او سپس در حکم تبیینی احتمالی برای نتایج تقریباً مشابه، تعدادی از عوامل مشترک درمانی، از جمله تفسیر روانشناختی، تخلیهی هیجانی، و شخصیت درمانگرا، را مطرح میسازد. واتسون در سال ۱۹۴۰ نتایج یک همایش را گزارش داد که به منظور پی بردن به زمینههای مورد توافق در نظامهای رواندرمانی تشکیل شده بود. شرکت کنندگان از جمله شخصیت چون روزنویگ، آدلر، و راجرز در این مورد هم عقیده بودند که حمایت، تفسیر، بینش، تغییر رفتار، رابطه درمانی خوب و ویژگیهای خاص درمانگر از وجوه مشترک رواندرمانیهای موفقیت آمیز است.
اگر نظامهای رواندرمانی گوناگونی همگی مدعی موفقیتهای درمانی چندی هستند. در این صورت شاید آنگونه که در ظاهر به نظر میرسد چندان هم متفاوت نباشند. آنها احتمالاً در ویژگیهای اساسی خاصی مشترکاند که ممکن است همانها عناصر درمانکننده باشد – یعنی عواملی که باعث موفقیت درمانی میشود. تا جایی که متخصصان بالینی دارای نظریههای نظریههای گوناگون بتوانند به مجموعه مشترکی از راهبردها دست پیدا کنند، این احتمال وجود دارد که آنچه بروز مییابد شامل پدیدههایی ناب باشد، زیرا از تحریفهای تحمیل شده بر اثر سوگیریهای نظری گوناگون جان به در برده است.
اما همانطور که انتظار میرود عوامل مشترکی که تا به امروز عنوان شده هم از لحاظ ترکیب و هم توصیف متعدد و متنوع بوده است. چون نویسندگان گوناگون بر حوزهها یا سطوح متفاوتی از درمان روانی اجتماعی متمرکز میشوند، به همین دلیل تعریفهای گوناگونی از این وجوه مشترک مطرح شده است.
دیدگاه ما برای پرداختن به عوامل مشترک رواندرمانیها مبتنی بر نتایج یک بررسی است که در آن ۵۰ اثر منتشر شده به منظور تعیین همگرایی بین وجوه مشترک درمانهای پیشنهادشده بازنگری است. در مجموع ۸۹ وجه مشترک پیشنهاد شد. این تحلیل نشان داد که وجه مشترکی که در مورد آن بیشترین اتفاق نظر وجود داشت انتظارات مثبت درمانجویان و رابطه درمانی تسهیل کننده بود. در ادامه این بحث وجوه مشترک درمانی انتظارات مثبت، رابطه درمانی، اثر هاوتورن و عوامل مربوط به آنها را مرور میکنیم.
انتظارات مثبت
رابطه درمانی
منبع: نظریههای رواندرمانی پروچاسکا و نورکراس


