اکثر ما مفهوم شادی را با سالهای پیش از بزرگسالی که امروزه سالهای ۱۴ تا ۲۴ سالگی را شامل میشود، در ارتباط نمیدانیم. در صورتی که این مفهوم متعلق به همهی مراحل زندگی، از جمله پرهیاهوترین آنها یعنی دوران نوجوانی انسان است. با روانحامی همراه باشید.
من تصمیم گرفتم تا با دختر نوجوان خود به گفتگو بنشینیم و با او درباره اینکه «چگونه میتوان یک نوجوان شاد بود» به تبادل نظر بپردازیم. ذهن من پر از نتایج چندین و چند سال مطالعه و تحقیقاتم درباره مغز انسان، حقایق علمی و کنجکاویهای روانشناختی و ذهن او پر از حقایق دستنخورده و خام، تجربیات سانسورنشده و بکر بود.
در اینجا من به جمعبندی نتایجی که با دخترم به آنها رسیدیم اشاره میکنم. اولین و مهمترین نکتهای که دخترم به آن اشاره کرد این بود که «تو نمیفهمی!»
فرزند نوجوان خود را درک کنید
این چه چیزی است که باید درک شود؟ خب در اینجا من نسبت به دخترم چیزهای بیشتری برای ارائه داشتم، زیرا او هنوز به خوبی با فرآیندهای درونی ذهنی خود آشنا نیست و در مقابل آنها شگفتزده میشود.
چه اتفاقی برای مغز یک نوجوان میافتد که به درک بسیار بالایی نیاز دارد؟
ظاهرا مغز به یک ناحیه بزرگ ساخت و ساز تبدیل میشود که در آن الف) پیوندهای عصبی طی فرآیندی به نام میلینسازی سه هزار بار موثرتر عمل میکنند و ب) نورونهای غیرضروری و ارتباطات بین نورونی پاکسازی میشوند که این فرآیند تخصصی «هرس» نام دارد. در کنار افزایش برخی هورمونها، در این دوران دوپامین کاهش مییابد و نوجوانان بیشتر در معرض خستگی و بیحوصلگی قرار میگیرند. از این رو بیشتر به دنبال تازگی و چیزهای جدید میروند.
بنابراین برخلاف باور عمومی، نوجوانی دورهای از ناپختگی فرزندان نیست که والدین باید با آن بسازند تا سپری شود؛ بلکه یک دورهی مهم رشدی است که مشخصهی آن استقلال، شور و اشتیاق، تعامل اجتماعی با همسالان، جستجوی مسائل تازه و خلاقیت است.
پس به جای واهمه داشتن از دوران نوجوانی، باید آن را پرورش دهیم. وقتی به درک درستی از اهمیت این دوران پی ببریم، متوجه میشویم که نوجوانان هیولا نیستند، بلکه نوآورانی طبیعی هستند. این پروسه به همان میزان که چالشبرانگیز است، میتواند هیجانانگیز و جذاب باشد.
از جستجوهای فرزند نوجوان خود پشتیبانی کنید
به همان میزان که دنیای ناشناختهها برای نوجوان هیجانانگیز است، گاهی ممکن است برای او با ناایمنی نیز همراه باشد. یک کلمه، یک نگاه و یا کوچکترین کوتاهی از جانب یک دوست میتواند به سادگی، او را یک روز کامل، به هم بریزد. در این شرایط من دوست دارم به نوجوانم یادآوری کنم که چه ویژگیهای فوقالعادهای دارد و برای او وجود اشخاص دیگری را در زندگیاش یادآور شوم که میتوانند این خصیصههای خوب درون او را ببینند. گاهی نیز تنها کاری که میتوانم بکنم این است که به او گوش فرا دهم و با کمترین کلماتی که میتوانم استفاده کنم، این پیام را به او انتقال دهم که: «کنار او و برای او حضور دارم.»
از علایق شخصی نوجوان خود و همچنین از تلاشهای او برای ابراز احساسات و افکار دائما در حال تغییرش حمایت کنید. این حمایت، با صحبت کردن محترمانه و منطقی حاصل میشود که مهارتی است که والدین میتوانند آن را آموزش ببینند.
فرزند نوجوان خود را رها کنید
تو باید اجازه بدی من رشد کنم! نوجوان من بارها این را به من میگوید. این جمله میتواند اشک به چشمان هر پدر و مادری بیاورد. پس کجاست آن بوسهها و آغوشهای پی در پی؟ به نظر میرسد که گویی در ابتدا برای والدین غیرقابل تصور است که فرزندشان خود را برای خروج از لانهی امنش آماده میکند. اما او در نهایت پرواز خواهد کرد.
مرزها را مشخص کنید و پیامدهایی را نیز تعیین کنید
نوجوانان نیاز به راهنمایی والدین دارند، اگرچه تعداد کمی از آنها از این راهنماییها قدردانی میکنند. احتمالا با این جمله بسیار مواجه خواهید شد که اگر به من اعتماد داشته باشی، به من اجازهی هر کاری را میدهی! اینجا جایی است که شما باید بایستید و مرزهایی را تعیین کنید-برای مثال در زمینه انجام ندادن کارهایی مانند مصرف الکل، مواد مخدر، استفاده بیوقفه از فضای مجازی، رفتن به مهمانیهای مکرر و…؛ و انجام دادن کارهایی مثل رفتن به مدرسه، انجام تکالیف، پاکیزگی، صحبت کردن با لحن محترمانه و…
تمامی مرزها و عواقب احتمالی را از قبل با تمام جزئیات برای فرزند نوجوانتان و نیز خودتان مشخص کنید، تا به او بیاموزید که میتواند حق انتخاب داشته باشد.
حریم شخصی فرزند نوجوان خود را رعایت کنید
چطوری جرات میکنی اینطوری وارد اتاق من بشی؟ در بزن و منتظر بمون!
در اینجا حق با نوجوان شماست. نوجوانان وقتی نتوانند فضای شخصی خودشان را داشته باشند، نمیتوانند محترم و آرام بودن را نیز از والدین خود یاد بگیرند. هرچه آنها بزرگتر میشوند، نیاز به تصمیمگیریهای شخصی نیز بیشتر میشود.
از خودتان غافل نشوید
این دورانی چالشانگیز است. شادی شما و شادمانی ازدواج شما گاهی ممکن است در معرض خطر قرار گیرد؛ زیرا شما دائما شاهد مبارزه نوجوان خود برای استقلال هستید. بنابراین اگر از خودتان مراقبت نکنید، هیچکس این کار را نخواهد کرد.
با فرزند نوجوان خود به گفتگو بنشینید و از پیشنهاداتش استفاده کنید
تجربهای که من با دختر نوجوانم داشتم بسیار فوقالعاده بود. او با ذهن خلاق و روشنگر خود گاهی باعث میشد تا من متوقف شوم و عمیقا به راهحلهایش فکر کنم. همانطور که گفتم نوجوانان، نوآورانی خلاق هستند و ما باید از این روحیهی جسارت آنها در برخورد با مسائل به شیوهای درست بهرهمند شویم، نه اینکه آن را سرکوب کنیم.
نویسنده: آندره پولارد
مترجم: فرانک ناطقی
منبع:


