دلبستگی و نشانههای آسیبشناسی روانی:
مطالعات همهگیریشناسی نشان دادهاند که در نوجوانی نشانههای آسیبشناسی روانی متعددی قابل تشخیص هستند. اکثر بیماریهای روانی تشخیص داده شده در دورهی نوجوانی را میتوان در دو طبقهی گستردهتر قرار داد: اختلالهای هیجانی مانند افسردگی و اضطراب و اختلالهای رفتاری مانند اختلال نقص توجه/بیشفعالی (ADHD).
مدلهای سببشناسی اختلالهای روانشناختی در نوجوانان در حال حاضر بر آسیبشناسی تحولی تمرکز کردهاند. در این مدلها فرض میشود که مشکلات هیجانی و رفتاری نوجوانان به دلیل وجود چندین علت شکل میگیرند. یکی از این عوامل که شواهد تجربی زیادی را به خود اختصاص داده است دلبستگی ناایمن است. وقتی فرد دلسبته ناایمن باشد نمیتواند به دیگران از جمله خانواده و افراد نزدیک خود اعتماد داشته باشد و مدام در بیم از دست دادن آنها به سر میبرد. جان بالبی، نظریهپرداز دلبستگی، معقتد است زمانی که والدین یا مراقبین اولیه در هنگام نوزادی و کودکی نتوانند به نیازهای کودک خود رسیدگی کنند دلبسگی ناایمن شکل میگیرد.
نظریهپردازان دیگر معتقدند که تجربههای ناگوار دوران کودکی در ساختارهایی به نام طرحواره شکل میگیرد. هر طرحواره حاصل تجربههای منفی کودک در زندگی با والدین خود، همسالان و خصوصیات شخصیتی خود است. از این رو برخی از پژوهشگران مطرح کردند که دلبستگی ناایمن از طریق طرحوارهها به آسیبشناسی روانی منجر میشوند. به عبارت دیگر آنها معتقدند که طرحوارهها در رابطهی بین دلبستگی ناایمن و آسیبشناسی روانی نقش واسطهای دارد. رئولوف و همکاران (۲۰۱۳) همین فرضیه را مورد بررسی قرار دادند.
مطالعهی آنها رابطهی بین دلبستگی ناایمن، طرحوارههای شناختی ناسازگار، و انواع مختلف نشانههای آسیبشناسی روانی را در نوجوانان ارجاع شده (تعداد ۸۲) مورد تحقیق قرار داده است. در این پژوهش، آنها به بررسی نقش واسطهای طرحوارههای ناسازگار اولیه پرداختند.
نتایج آنها نشان داد که طرحوارهها به طور نسبی در رابطهی دلبستگی ناایمن و آسیب شناسی روانی نقش واسطهای دارند.
طرحوارههای حوزهی بریدگی/طرد به عنوان میانجیگر رابطهی دلبستگی ناایمن و مشکلات همسالان و مشکلات هیجانی عمل میکند. تحلیلهای بیشتر این اثرات نشان داد که انواع مختلفی از طرحوارههای ناسازگار در هر دو نوع آسیبشناسی روانی، یعنی اختلالهای هیجانی و اختلالهای رفتاری، درگیر هستند. به طور کلی، یافتهها پیشنهاد میکنند که درمان مشکلات روانشناختی نوجوانان ممکن است نیازمند هدف قرار دادن بهبود روابط دلبستگی با همسالان و والدین و اصلاح طرحوارههای شناختی زیربنایی باشد.
واژههای کلیدی: دلبستگی ناایمن، طرحوارههای ناسازگار اولیه، نشانههای آسیبشناسی روانی، نوجوانان ارجاع شده.
Refrence
مترجم: حمید بهرامی زاده، دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی
مقالات مشابه
طرحواره نقص و شرم وقتی کسی طرحوارهی نقص و شرم داشته باشد بر این باور است که دوستداشتنی و ارزشمند نیست. او فکر میکند ویژگیهایی دارد که دیگران اگر آنها را بدانند طردش میکنند. او معقتد است که آدم بدی است، و چیزی در درونش غلط است. معقتد اس... بیشتر بخوانید