نقش دلبستگی درمانگر در اتحاد درمانی و نتایج درمان:
مطالعات فراتحلیل نشان داده‌اند که اتحاد درمانی پیشبین مهم نتایج درمان است (۱). از این رو با توجه به نقشی که اتحاد درمانی بر نتایج درمانی دارد پژوهشگران بر شناسایی عوامل مهم و کلیدی که اتحاد درمانی را تقویت یا تضعیف می‌کند تمرکز کرده‌اند.با روان حامی همراه باشید.
بوردین (۱۹۹۴) مطرح کرد که سه مؤلفه بر کیفیت اتحاد درمانی تأثیر می‌گذارند:
- توافق درمانگر و بیمار بر سر اهداف درمانی
- توافق درمانگر و بیمار بر سر وظایف و تکالیف درمانی
- پیوند هیجانی بین درمانگر و بیمار
شواهد نیز نشان می‌دهد که خصوصیات بیمار و درمانگر هر دو بر اتحاد درمانی تأثیر گذارند (نورکراس، ۲۰۱۱). با وجود این پژوهش‌ها به طور سنتی بر خصوصیات و ویژگی‌های بیمار، نه نقش دلبستگی درمانگر، تأکید کرده‌اند.
نظریه‌ی دلبستگی بالبی (۱۹۸۸) چهارچوب مناسب و مفیدی برای اتحاد درمانی در اختیار ما قرار می‌دهد. دلبستگی یک پویند هیجانی مداوم و مستحکمی است که یک نفر با دیگران مهم زندگی‌اش برقرار می‌کند. به نظر بالبی، دلبستگی یک چهارچوب امن برای اکتشاف دنیا است. بالبی مطرح کرده است که دلبستگی در نتیجه‌ی تعامل با مراقبین در طی دوران نوزادی و کودکی ایجاد می‌شود و از این طریق بازنمایی‌های ذهنی درباره‌ی ارتباط با دیگران مهم و انتظاراتی درباره‌ی نحوه‌ی برخورد دیگران شکل می‌گیرد.
آییزنورث، بلهار، واترز و وال (۱۹۸۷) مطالعاتی را درباره‌ی دلبستگی انجام دادند. آنها سه نوع مختلف از دلبستگی را کشف کردند: دلبستگی ایمن، دلبستگی ناایمن اجتنابی و دلبستگی ناایمن دوسوگرا. مطالعات نشان دادند که سبکهای دلبستگی پایدار هستند در واقع آنها مصداق «ز گهواره تا گور» هستند. با وجود این بالبی (۱۹۸۸) مطرح کرد که روابط درمانی ممکن است به بیمار کمک کند که از سبک دلبستگی ناایمن به سبک دلبستگی امین تغییر جهت دهد. بالبی پیشنهاد داد که باید درمانگر با ایجاد یک رابطه مناسب با بیمار نقش یکی از اشکال دلبستگی را ایفا کند. این کار درمانگر باعث ایجاد تجربه‌ی هیجانی اصلاحی می‌شود. پژوهش‌ها نیز نشان دادند درنتیجه درمان در بیماران سبکهای دلبستگی ایمن شکل می‌گیرد.
در راستای این فرضیه‌ها، نظریه‌پردازان و پژوهشگران این سوال را مطرح کردند که آیا می‌توان اتحاد درمانی را به عنوان رابطه‌ی دلبستگی در نظر گرفت یا خیر. برخی پژوهشگران (۲۲۹/۲۰۱۰) پنج ویژگی روابط دلبستگی را مشخص کردند و روابط درمانی (اتحاد درمانی) را از منظر این پنج ویژگی مورد ارزیابی قرار دادند. این پنج ویژگی عبارت اند از:
- منبع دلبستگی هدف جستجوی نزدیکی است.
- منبع دلبستگی پناهگاه امن برای فراهم کردن آرامش در لحظات پریشانی است.
- منبع دلبستگی احساس امنیت ایجاد می‌کند تا فرد بتواند به اکتشاف بپردازد.
- زمانی که منبع دلبستگی در دسترس نباشد، فرد اضطراب جدایی را تجربه می‌کند.
- منبع دلبستگی قوی‌تر و خردمندتر از فرد است.
مالینکورد (۲۰۱۰) توانست شواهد تجربی برای حمایت از چهار مورد اول را جمع آوری کند و مطرح کرد که مورد آخر، برای روابط دلبستگی بزرگسالان ضروری نیست. مالینکورد نتیجه گرفت که اگرچه روابط درمانی همیشه این معیارها را برآروده نمی‌سازد اما ظرفیت بودن به عنوان پایه‌ای برای روابط دلبستگی را دارد و به صورت بالقوه میتواند دلبستگی ناایمن را به دلبستگی ایمن تبدیل کند.
شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد دلبستگی بیمار با اتحاد درمانی و نتایج درمانی مناسب رابطه دارد. اما آیا دلسبتگی درمانگر بر اتحاد درمانی و نتایج درمانی نیز تأثیر دارد؟ و اگر تأثیر دارد این تأثیر چگونه است؟ به منظور پاسخگویی به این سؤالات دیگنان و همکاران (۲۰۱۶) به صورت سیستماتیک مطالعات منتشر شده در این حوزه را مرور کردند. آنها توانستند ۱۱ مطالعه را که به صورت مناسب رابطه‌ی نقش دلبستگی درمانگر و اتحاد درمانی یا نتایج درمانی را بررسی کرده‌اند مورد ارزیابی قرار دهند.
نقش دلبستگی درمانگر در اتحاد درمانی و نتایج درمان
نتایج آنها نشان داد که سبکهای دلبستگی درمانگر با اتحاد درمانی و نتایج درمانی رابطه دارد. اما باید این نتکته را در نظر داشت که این یافته به طور با ثباتی در مطالعات مشاهده نشده است. به عنوان مثال از ۷ مطالعه که رابطه دلبستگی درمانگر و اتحاد درمانی را بررسی کرده بودند سه مطالعه رابطه مثبت نشان دادند. دو مطالعه نشان داده بود که سبک دلبستگی مضطربانه درمانگر اتحاد درمانی را تخریب می‌کند. یکی از مطالعات نشان داده بود که دلبستگی مضطربانه درمانگر در ابتدای درمان با اتحاد درمانی خوب، رابطه مثبت داشت اما در طول زمان اثر منفی بر آن داشته است. تنها یک مطالعه ناشن داد که دلبستگی درمانگر بر کیفیت اتحاد درمانی اثرات منفی دارد.
از چهار مطالعه‌ای که اثرات دلبستگی درمانگر بر نتایج درمان را بررسی کرده بودند فقط یک مطالعه نشان داد که دلبستگی درمانگر بر نتایج درمانی اثر مسقتیم دارد: دلبستگی ناایمن درمانگر اثر تخریبی بر نتایج درمانی داشت.
دو مطالعه نشان داد زمانی که بیمار در وضعیت وخیمی قرار دارد نقش دلبستگی درمانگر بر اتحاد درمانی و نتایج درمانی تأثیر نیرومندی داشته است. در یک مطالعه، نقش دلبستگی درمانگر از نوع ایمن پیش بین نیرومندتر اتحاد و نتایج درمانی در بیماران شدیداً آسیب دیده بود. دلبستگی مضطربانه درمانگر بر بیمارانی که مشکلات بین فردی داشتند تأثیرات منفی بیشتری داشت. سرانجام سه مطالعه نشان داد که شباهت سبکهای دلبستگی بیمار و درمانگر اثرات مفیدی بر اتحاد و نتایج درمانی دارد.
نظر شما درباره نقش دلبستگی درمانگر بر اتحاد درمانی و نتایج درمانی چیست؟
حمید بهرامی زاده، دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی
یک راه ساده و آسان برای اطلاع از مطالب جدید سایت و ارتباط با ما کانال تلگرام ماست. در تلگرام ravanhami@ با ما همراه باشید.منابع:
Ainsworth, M. S., Blehar, M. C., Waters, E., & Wall, S. (1978). Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation. Oxford, England: Winston.
Bordin, E. S. (1994). Theory and research on the therapeutic working alliance: New directions. In A. O. Horvath, & L. S.
Greenberg (Eds.), The working alliance: Theory, research, and practice (pp. 13–۳۷). Oxford, England: John Wiley & Sons.
Bowlby, J. (1988). A secure base. London: Tavistock Routledge.
Norcross, J. C. (Ed.). (2011). Psychotherapy relationships that work: Therapist contributions and responsiveness to patients. (2nd ed.). New York, US: Oxford University Press.
Mallinckrodt, B. (2010). The psychotherapy relationship as attachment: Evidence and implications. Journal of Social and Personal Relationships, 27, 262–۲۷۰.
مقالات مشابه
جامعه پیچیده تر شده است و در این موضوع شکی نداریم . همه انواع روابط ما متاثر از این پیچیدگی اند ، و مهم ترین جامعه ای که با آن درگیر هستیم خانواده است . دلایل بسیار زیادی میتواند ما را به این فکر بیندازد که زمان آن رسیده که نفر سومی را منجی... بیشتر بخوانید
