کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR)
کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (Mindfulness-Based Stress Reduction; MBSR) (کبت زین، ۱۹۸۲؛ ۱۹۹۰) در بافت پزشکی رفتاری برای بیماران دارای دردهای مزمن و شرایط مرتبط با استرس ایجاد شد. MBSR بر آموزش فشرده مراقبه ذهنآگاهی مبتنی است.
کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در فرم استاندارد به صورت یک کلاس ۸ هفتهای با جلسات هفتگی ۲.۵ تا ۳ ساعته اجرا میشود. یک جلسه تمام روز فشرده ذهن آگاهی در طول هفته ششم برگزار میشود. تکالیف گسترده خانگی تمرینهای ذهن آگاهی لازم هستند. ممکن است کلاسها تا ۳۰ شرکتکننده با دامنه وسیعی از اختلالها و شرایط را شامل شود.
MBSR به جای اینکه به شرکتکنندهها را بر اساس تشخیص یا اختلال گروهبندی کند، بهطور سنتی افراد با دامنه وسیعی از مشکلات را در هر گروه میگنجاند. بر این تأکید میکند که همۀ شرکتکنندهها فارغ از نوع اختلال یک جریان مداوم از تغییر حالت درونی را تجربه میکنند و با تمرین مهارتهای ذهن آگاهی توانایی پرورش دادن آگاهی لحظه به لحظه را دارند. البته MBSR در بعضی از زمینهها روی گروههای خاصتری از افراد به کار رفته است، مانند بیماران سرطانی، زنان مبتلا به بیماری قلبی یا زوجهایی که در جستجوی بهبود رضایت از رابطه خود هستند.
بیشتر برنامههای کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی با یک جلسه جهتگیری و ارزیابی در قالب انفرادی یا گروه کوچک شروع میکنند، که در آن رهبر گروه منطق و روشهای دوره را شرح میدهد و شرکتکنندههای بالقوه را تشویق میکند تا سؤال بپرسند و دلایل خود برای شرکت در دوره را مطرح کنند. چالش ارائه شده توسط الزامات فشرده برنامه برای تمرین خانگی تمرینات مراقبه مورد بحث قرار میگیرد و شرکتکنندهها تشویق میشوند تا برای حضور در همۀ جلسات گروه و انجام دادن تکالیف خانگی روزانه (حداقل ۴۵ دقیقه در روز، ۶ روز در هفته) تعهد کلامی بدهند.
بسیاری از MBSR یک مصاحبه انفرادی بعد از برنامه را هم شامل میشوند که در آن تجربیات برنامه و هدفهای آینده مورد بحث قرار میگیرند. ۸ جلسه گروه شدیداً تجربی هستند، زمان زیادی برای اجرای تمرینهای ذهنآگاهی و بحث در مورد تجربۀ اعضای گروه از تمرینات صرف میشود. دامنه متنوعی از تمرینات ذهنآگاهی آموزش داده میشود. اطلاعات آموزش در مورد استرس شامل موضوعاتی مانند فیزیولوژی استرس، پاسخدادن به استرس و اثرات ارزیابیها روی ادراک استرس در بسیاری از جلسات ارائه میشود.
مطلب بعدی: تمرینات و شیوههای ذهن آگاهی در MBSR
منبع:


