به اولین کنجکاوی‌های خود درباره‌ی مسائل جنسی فکر کنید. بعضی از پدر و مادرها مانند سازمان سیا از درز هر گونه اطلاعات جنسی جلوگیری می‌کنند، و بچه‌هایشان مانند جاسوس‌ها به جان سایت‌های اینترنتی می‌افتند. مأموران سیا (والدین) سعی می‌کنند با کودکانشان در این باره مانند مجرمان امنیت ملی برخورد کنند.
اگر پدر و مادرتان به شما کمک می‌کردند که پاسخ کنجکاوی‌هایتان را از خودشان بگیرید احساس بهتری نداشتید؟ اگر خود آنها آموزش مسائل جنسی را به عهده می‌گرفتند بهتر نبود؟ همیشه اولین کنجکاوی‌ها درباره مسائل جنسی با شرم و ترس همراه است. اما یک کودک به هر حال با این مسائل روبرو خواهد شد: او بدن خودش را می‌بیند، بدن پدر و مادرش را می‌بیند، در خیابان ممکن است صحنه‌هایی را ببیند، یا در تلویزیون ممکن است با صحنه‌های سکس و معاشقه مواجه شود. ممکن است یک زن باردار را ببیند و برایش سوال شود که چطور یک بچه رفته داخل شکم آن زن. کنجکاوی‌های حاصل از این مشاهدات، ممکن است او را دست به دامان اینترنت کند: مکانی خطرناک برای پیدا کردن اطلاعات جنسی. آنوقت همانطور که خودمان گمراه شدیم (چشمک) ممکن است آنها نیز گمراه شوند.
گفتگو درباره‌ی مسائل جنسی، جنیست، بدن و روابط به شکل صادقانه و باز نقش مهمی در آموزش مسائل جنسی و رشد جنسی کودک ایفا می‌کند. در این راستا اهمیت دارد که شما آمادگی پاسخگویی به سؤالات کودکتان درباره‌ی مسائل جنسی را داشته باشید. در این مطلب نکاتی را ارائه می‌دهیم که شما را آماده‌ی آموزش مسائل جنسی و ارائه‌ی پاسخ‌های مناسب به کودکانتان می‌کند. با روان حامی همراه باشید.
آموزش مسائل جنسی و جنسیت با کودکان
برخی از والدین گمان می‌کنند که دوره‌ی کودکی برای گشودن باب آموزش مسائل جنسی با کودکانشان خیلی زود است. اما گفتگو درباره‌ی مسائل جنسی، جنسیت و بدن از همان اوائل کودکی به کودکتان کمک می‌کند بفهمد که مسائل جنسی و جنسیت یک بخش نرمال و سالم زندگی است. علاوه بر این وقتی با فرزندتان درباره‌ی مسائل جنسی گفتگو می‌کنید، در دوره‌های بعدی زندگی که او به صورت مستقیم با مسائل جنسی روبرو می‌شود می‌تواند راحت‌تر با شما درباره‌ی آنها گفتگو کند. گفتگو با شما می‌تواند مطمئن‌ترین راه برای کسب اطلاعات صحیح درباره‌ی مسائل جنسی باشد. بنابراین کودک خود را برای استفاده از مطمئن‌ترین روش کسب اطلاعات، یعنی گفتگو با خودتان، آماده سازید.
پیام اصلی گفتگوی شما با کودک درباره‌ی مسائل جنسی و آموزش مسائل جنسی این است که او می‌تواند برای کسب اطلاعات صحیح، درست و مطمئن به شما مراجعه کند و نیازی به ترس و شرمگین شدن به خاطر پرسیدن سؤالات در این زمینه نیست.
یک خبر خوب برای شما این است که گفتگو و آموزش مسائل جنسی و جنیست، یک گفتگوی یک طرفه نیست که شما در آن دقیق عمل کنید. علاوه بر این نیازی نیست فقط یک بار این آموزش مسائل جنسی را انجام بدهید. همانطور که کودکتان رشد می‌کند و بزرگ می‌شود شما می‌توانید گفتگوهای مختلفی را متناسب با سطح رشدی او انجام دهید.
جنسیت فقط درباره سکس نیست، بلکه در مورد احساس کودک از رشد بدن خود نیز هست. علاوه بر این شامل چگونگی درک و ابراز احساسات صمیمت، محبت و علاقه به دیگران و نحوه برقراری رابطه احترام آمیز و تدوام آن نیز می‌شود.
سه گام اساسی برای گفتگو درباره مسائل جنسی
نخست، سعی کنید بفهمید که کودکتان چه چیزهایی را می‌داند، به عنوان مثال «فکر می‌کنی بچه‌ها از کجا میان؟».
وقتی به میزان اطلاعات او دست پیدا کردید در گام دوم باید اطلاعات غلط او را اصلاح کنید و حقایق را به او بگویید. به عنوان مثال، «بچه‌ها را لک‌لک‌ها نمی‌آورند، آنها در یه جایی از بدن مادر به نام رحم رشد می‌کنند و زمانش که برسد متولد می‌شوند».
در گام سوم، باید ارزش خانواده را به کودک خود منتقل کنید، به عنوان مثال، «خیلی خوبه که آدم زمانی که آمادگی داره اقدام به بارداری کنه.»
نکات مهم برای گفتگو درباره‌ی مسائل جنسی
نکاتی را که در ادامه برایتان توضیح خواهم داد به شما در گفتگو با فرزندتان کمک خواهد کرد.
الف) از زبان ساده و صادقانه استفاده کنید.
هر موردی که قصد توضیح آن را دارید باید توضیح خود را متناسب با سطح رشد کودک خود هماهنگ کنید تا او بتواند درک درستی داشته باشد. به عنوان مثال یک کودک شش ساله نیاز به یک کنفرانس علمی برای فهمیدن فرآیند تخمک‌گذاری ندارد، اما باید در سطح خیلی ساده بداند که در بدن مادر موادی وجود دارد که برای به وجود آمدن بچه به آنها نیاز است.
ب) اشکالی ندارد که بگویید «نمی‌دانم».
برای اینکه مسائل جنسی را به کودک خود آموزش دهید نیازی نیست که یک فوق تخصص باشید. کودکتان فقط نیاز دارد بداند که می‌تواند سؤالاتش را از شما بپرسد. وقتی سؤالی از شما می‌پرسد و شما پاسخ آن را نمی‌دانید، به او بگویید که از اینکه سؤالش را پرسیده خوشحال هستید اما به او اطمینان دهید که به دنبال اطلاعات درست و پاسخ سوالش خواهید رفت و او را مطمئن کنید که حتماً تلاش خود را خواهید کرد و پاسخ سوالش را به او خواهید داد. در این مواقع حتی می‌توانید پیشنهاد کنید که با همکاری خودش به دنبال پاسخ بگردید.
ج) سعی کنید زن و شوهری در این گفتگو شرکت کنید
خیلی خوب است که پدر و مادر با یکدیگر در این گفتگو شرکت داشته باشند تا به کودک خود این پیام را بدهند که گفتگو درباره مسائل جنسی و جنسیت بی‌اشکال است.
د) خودتان گتفگو را آغاز کنید.
بعضی از کودکان ممکن است هیچ گاه سؤالی نپرسند، اما آیا این مسئله به این معناست که او کنجکاوی ندارد؟ پاسخ منفی است. او به مسائل جنسی و جنسیت فکر می‌کند و برایش سؤالاتی پیش آمده است، فقط نمی‌تواند آنها را مطرح کند. در این مواقع این شما هستید که باید به صورت خودانگیخته و خودجوش وارد عملیات اطلاع‌رسانی از طریق گفتگو با او شوید. یک ایده‌ی خوب این است که به اطلاعاتی که ممکن است کودکتان به طور اتفاقی بشنود واکنش مناسب نشان دهید. به عنوان مثال، اگر یک برنامه‌ی تلویزیونی در حال صحبت کردن درباره‌ی بارداری است، می‌توانید از آن استفاده کنید: «اونا دارن در مورد بارداری حرف می‌زنند، تو چیزی درباره‌ی بارداری می‌دونی؟». در این موقع شما می‌توانید حس کنجکاوی کودکتان را ارضا کنید و اطلاعات درست به او بدهید.
ه) خودتان را آماده کنید.
ممکن است خودتان از گفتگو درباره‌ی مسائل جنسی شرم داشته باشید و از به کار بردن واژه‌هایی مثل واژن راحت نباشید. عدم آمادگی شما برای آموزش مسائل جنسی می‌تواند دردسر ساز باشد. این عدم آمادگی شما باعث نمی‌شود که کودکتان دنبال پاسخ سوالاتش به جاهای دیگر نرود یا بی‌خیال کنجکاوی‌اش شود. البته شرم شما طبیعی است، اما لازم است بر آن غلبه کنید. کودک شما در حال رشد است و هر روز سؤالاتی برایش ایجاد می‌شود، بنابراین شما هم باید همگام با رشد کودک، رشد کنید (چشمک).
گفتگو درباره‌ی مسائل جنسی، جنسیت و بدن: نکاتی برای سنین مختلف
هنگام گفتگو با کودک درباره‌ی هر مسئله‌ای، خاصه مسائل جنسی، باید مانند یک خیاط عمل کنید. در واقع باید حرف‌هایتان را به قامت ویژگی‌های سنی او بدوزید و حواستان به اندازه‌ی درک او باشد.
از تولد تا دو سالگی
حتی در همین سن پایین باز هم باید از واژه‌های درست برای اندام بدن استفاده کنید، بنابراین این کلمات را به کار ببرید: واژن، سینه، نوک پستان، بیضه، و کلمات مشابه درست دیگر. شما می‌توانید از فرصت‌های مختلف در طول روز استفاده کنید، به عنوان مثال زمان حمام کردن و بیرون آوردن لباس‌هایش فرصت مناسبی است تا اسم اندام‌ها را به او آموزش بدهید.
۲ تا ۳ سالگی
شاید باورتان نشود اما کودکان در سن ۲ تا ۳ سالگی درباره‌ی بدن خود و دیگران کنجکاوی زیادی به خرج می‌دهند. ممکن است با این سؤالات از سوی او مواجهه شوید: «اون چیه؟». شما می‌توانید از این فرصت استفاده کنید به او بگویید که هر قسمت بدن یک اسم دارد و کار خودش را انجام می‌دهد. می‌توانید به کتاب‌های آموزشی همراه با عکس نیز مراجعه کنید و به او هر قسمت بدن را نشان بدهید و نام ببرید. این کار به او تفاوت بین دختر و پسر را آموزش می‌دهد.
۴ تا ۵ سالگی
کودکان این سنین اغلب می‌پرسند که بچه‌ها از کجا می‌آیند. در این سن آنها درک می‌کنند که نوزاد داخل رحم مادرش رشد می‌کند و برای رشد یک بچه نیاز به اسپرم از بدن مرد و تخمک از بدن زن است. اغلب در این سن آن سوال اساسی پرسیده می‌شود: «من از کجا اومدم؟». این سؤال به شما کمک می‌کند میزان اطلاعات و درک او را بسنجید. شما می‌توانید یک توضیح ساده به او بدهید: بچه‌ها در جایی از بدن مادر که بهش می‌گیم رحم بوجود میان.
اگر شما باردار باشید ممکن است کودکتان بپرسد که بچه از کجا بیرون می‌آید؟ شما باید یک پاسخ ساده ولی صحیح به او بدهید: برادر کوچیکت توی رحم من رشد می‌کنه. زمانی که رشدش کامل بشه، از طریق کانال تولد که بهش میگن واژن به دنیا می‌یاد.
۶ تا ۸ سالگی
در شش سالگی بچه‌ها دوست دارند بدانند که بچه‌ها چگونه ساخته می‌شوند و ممکن است سوالاتی در این باره بپرسند. مثلاً ممکن است از شما بپرسد که بچه چطوری رفته توی رحمت؟ اول از او بپرسید که: تو چی فکر می‌کنی؟ این سوال به شما کمک می‌کند چیزهایی را که می‌داند متوجه شوید. شما می‌توانید در این مورد هم صادقانه به او بگویید: برای ساختن بچه، یک اسپرم از مرد و یک تخمک از زن به همدیگه وصل می‌شن.
بسته به درک کودکتان می‌توانید توضیح بدهید که وصل شدن اسپرم و تخمک زمانی رخ می‌دهد که زن و مرد با هم رابطه داشته باشند.
نیازی نیست منتظر بمانید که کودکتان از شما سؤال کند. شما می‌توانید گفتگو را شروع کنید: تا حالا شده فکر کنی از کجا به دنیا اومدی؟ یا ممکن است یک زن باردار را ببینید و به کودک بگویید: اون زن یک بچه داخل شکمش داره. می‌دونی بچه چطوری رفته اونجا؟
یکی از پیشنهادات دیگر برای این دوره سنی این است که کتابی در مورد نحوه‌ی بارداری تهیه کنید و آن را با کودکتان بخوانید (برایش بخوانید و توضیح دهید).
گفتگو درباره‌ی بلوغ
یکی از مهم‌ترین آموزش مسائل جنسی به کودکان آموزش درباره بلوغ است. بلوغ وقتی شروع می‌شود بچه‌ها را غافلگیر می‌کند. در این دوره بدنشان تغییر می‌کند، صدایشان عوض می‌شود، احساسات جنسی‌شان بیشتر می‌شود، به سمت جنس مخالف کشیده می‌شوند، و هزار و یک تغییر دیگر. این تغییرات ممکن است برای او شوکه‌کننده و غافلگیرانه باشد. بنابراین یک ایده‌ی خوب این است که قبل از شروع بلوغ درباره‌ی آن و تغییرات بدنی همراه با آن او گفتگو کنید.
یک شروع خوب برای آموزش مسائل جنسی دوره بلوغ این است که به کودک بگویید بلوغ زمانی است که بدن آدم از سمت کودکی به سمت بدن یک آدم بزرگسال تغییر می‌کند. برای مثال، در طول دروه‌ی بلوغ روی بدنت، زیر بغلت و قسمتهای دیگر بدنت مو در می‌آورند.
می‌توانید از کودک بپرسید که تا حالا به بچه‌های بزگتر از خودش مثلاً خواهر و برادرهایش توجه کرده است یا نه. آیا متوجه شده است که سینه‌های آنها بزگتر شده، صدایشان بم‌تر شده و قدشان بلندتر شده است؟
همچنین می‌توانید یک کتاب درباره بلوغ و تغییرات جسمانی و هیجانی آن را با هم بخوانید.
خیلی مهم است که کودکان تفاوت بین تماس بدنی مناسب و نامناسب را بدانند. اطمینان پیدا کنید که کودکتان می‌تواند به در خواست تماس و لمس بدنی بگوید نه و آن را به شما اطلاع دهد. مهارت‌های امنیت شخصی کمک می‌کند کودکتان در امان بماند.
تأثیر رسانه‌ها بر گفتگو و آموزش مسائل جنسی به کودکان
کودکان به طور مداوم در معرض پیامهای رسانه‌ای درباره جنسیت هستند که برخی مثبت و برخی منفی‌اند. همه پیامهای رسانه‌ای درباره مسائل جنسی منفی نیستتند، اما برخی از آنها دوست‌داشتنی بودن و مشهور بودن را با سکسی بودن مترادف در نظر می‌گیرند.
شما چه کاری می‌توانید انجام دهید؟
شما می‌توانید از این فرصتها برای گفتگو استفاده کنید. به عنوان مثال هنگام مشاهده صحنه‌های سکسی در تلویزیون، ارزشهای خانوادگی درباره روابط را مطرح کنید.
برخی از احیتاط‌های امنیت اینترنت را انجام دهید، مثلاً آنچه کودک در یوتیوپ مشاهده می‌کند را چک کنید، درباره قوانین استفاده از اینترنت گفتگو کنید، و مطمئن شوید که می‌توانید کودکتان را زمانی که آنلاین است مشاهده کنید.
فیلم‌ها و بازی‌های مرتبط با سن او را فراهم کنید.
اگر متوجه شدید که کودکتان به دنیال فیلم‌های پورنوگرافی است، اول آرامش خود را حفظ کنید. شما می‌توانید از این مسئله به عنوان فرصتی برای گفتگو درباره مسائل جنسی و مشاهده‌ی فیلم‌های مناسب و نامناسب استفاده کنید. حتی می‌توانید ارزشهای خانواده‌تان را به آنها بگویید: سکس کاری است که بزرگسالان در خلوت و به صورت خصوصی انجام می‌دهند.
یک راه ساده و آسان برای اطلاع از مطالب جدید سایت و ارتباط با ما کانال تلگرام ماست. در تلگرام ravanhami@ با ما همراه باشید.
