اختلال بدشکلی بدن:
قبل از هر چیز بهتر است بدانید که این اختلال نامهای دیگری نیز دارد که عبارت‌اند از: بدریخت‌انگاری بدن، بادی دیسمورفیک، بدریختی بدن، هراس از بدریختی، اختلال خود زشت انگاری
مقدمه
بیماران مبتلا به اختلال بدشکلی بدن اشتغال ذهنی با نقص تخیلی در ظاهر یا چهره‌ی خود دارند و این اشتغال ذهنی سبب ناراحتی بالینی چشمگیر یا تخریب حوزه‌های عملکردی مهم بیمار می‌شود. برای این که فرد مبتلا به این اختلال تشخیص داده شود، باید شدت تفکر درباره‌ی نقص‌های جسمی آنقدر شدید باشد که باعث اختلال در عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر زمینه‌های زندگی شود. در صورتی که ناهنجاری جسمانی مختصری وجود داشته باشد، نگرانی بیمار در مورد آن افراطی و عذابآور است.
تاریخچه
بیش از ۱۰۰ سال پیش امیل کراپلین اختلال بدشکلی بدن را شناسایی و آن را هراس از بدریختی نامید. او اختلال مذکور را یک روان‌نژندی وسواسی می‌دانست. پیر ژانه آن را وسواس شرم از بدن نام‌گذاری کرد.
فروید در آثارش از فردی به نام ولفمن یاد می‌کند که نگرانی مفرطی درباره بینی خود داشته است. گرچه هراس از بدریختی به طور وسیعی در اروپا شناخته شده، این اصطلاح در امریکا تا سال ۱۹۸۰ و چاپ سوم DSM وجود نداشت. در نسخه چهارم (تجدیدنظرشده) اختلال بدریختی بدن شناسایی شد.
خصوصیات بالینی افراد مبتلا به اختلال بدشکلی بدن
افراد مبتلا به این اختلال باور دارند که بدنشان از نظر شکل و فرم دچار نوعی نقص و بدقوارگی شده است. اما به صورت عینی نقص و نارسایی قابل توجهی ملاحظه نمی‌شود. شایع‌ترین نگرانی‌ها به عیب‌های صورت، بخصوص معایب اجزای خاص بدن (مثل بینی) مربوط می‌شود. گاهی نگرانی مبهم و فهم آن دشوار است، مانند نگرانی مفرط در مورد چانهای «مچاله».
علایم شایع همراه عبارتند از: باور یا هذیان واضح انتساب، این افراد ممکن است نسبت به نقص‌های خود وسواسی شوند و ساعت‌ها در مقابل آینه بایستند و ظاهرشان را مرتب کنند.
اکثر افراد مبتلا به اختلال بدشکلیبدن ناراحتند که اجزای صورتشان زشت است. یا در صورتشان عدم تقارن وجود دارد، موهایشان می‌ریزد، یا جوش‌های صورت، چین و چروک، جای زخم، رنگ‌های غیر عادی پوست، یا موهای زیادی در صورتشان وجود دارد آنها را زشت کرده‌اند.
سایر اشتغالات ذهنی عبارتند از: تفکر دایمی درباره چاق بودن، و نارضایتی از اندام‌ها. افراد مبتلا به اختلال بدریختی بدن درباره ظاهر خود باورهای غلط ایجاد می‌کنند و متقاعد هستند که افکار آنها صحیح است. در نتیجه دایماً به جراحی زیبایی فکر می‌کنند.
نکته
اختلال بدشکلی بدن در چهارمین نسخه راهنمای عملی و آماری اختلالات روانی (نسخه تجدیدنظرشده) زیر شاخه‌ای از اختلالات شبه جسمی بود اما در DSM-5 زیر مجموعه‌ای از اختلالات وسواس طبقه‌بندی می‌شود.
معیارهای DSM-5 برای اختلال بدشکلی بدن
الف- فرد به طور دایم نگران است و فکر می‌کند یک یا چند نقص یا عیب در ظاهر فیزیکی دارد ولی دیگران این نقص‌ها را نمیبینند یا آنها را بسیار جزئی می‌دانند.
ب- در مرحله‌ای از این اختلال، فرد، در واکنش به نگرانی‌های خود درباره ظاهرش، رفتارهای تکراری داشته است (مثلاً، خودش را به طور دایم در آینه برانداز کرده، به طور افراطی موهایش را شانه زده یا خودش را آرایش کرده است).
ج- این اشتغال ذهنی باعث پریشانی یا اختلالشدید در عملکرد اجتماعی، شغلی، یا عملکرد در سایر جنبه‌های مهم زندگی شده است.
د- اشتغال ذهنی درباره ظاهر خود، علت دیگری ندارد (مثلاً نگرانی درباره چربی یا وزن بدن در اختلالات خورد و خوراک).
منابع
– آسیب‌شناسی روانی بر اساس DSM-5، گنجی، نشر ساوالان.
– کاپلان، ترجمه رضاعی، نشر ارجمند.
– آسیب‌شناسی روانی، ترجمه آزاد، نشر بعثت.
تهیه کننده: مصطفی پیمبری، کارشناس ارشد روان شناسی بالینی
خواندنی‌های بیشتر
اوتیسم هستم نه ناتوان ذهنی
روان حامی / اوتیسم هستم نه ناتوان ذهنی بهاره محسنی، دانشجوی ارشد مشاوره دانشگاه آزاد رودهن گاهی اوقات رفتارهای قضاوت‌گرانه آدم‌های جامعه‌ام ذهنم را د... بیشتر بخوانید
فقر از لحظه تولد مغز را آب می‌برد
فقر از لحظه تولد مغز را آب می‌برد: در بزرگ‌ترین بررسی در نوع خود که نتایج آن در شماره ۳۰ مارس ژورنال علوم اعصاب نیچر به چاپ رسیده، گروهی به سرپرستی... بیشتر بخوانید
غذا خوردن در نیمه شب به مغز آسیب می زند
به گزارش گروه علمی ایرنا از دیلی میل، تازه ترین تحقیق نشان می دهد که مصرف شبانگاهی مواد غذایی و فعال شدن سیستم هضم غذا در زمانی که انسان باید در خواب... بیشتر بخوانید
اختلال دو قطبی: کشف مکانیزم نشانه‌های خاص
میکائیل لاندن مطرح کرده است که ما ژنهای مرتبط با نشانه‌های روان‌پریشی و آسیب‌های شناختی در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی را شناسایی کردهایم. ارتباط با... بیشتر بخوانید
تشخیص افسردگی در کودکان، نوجوانان و سالمندان
تشخیص افسردگی در کودکان، نوجوانان و سالمندان تشخیص افسردگی در کودکان و نوجوانان کودکان و بسیاری از نوجوانان نمی‌توانند همانند بزرگسالان احساسات و هیج... بیشتر بخوانید
