اختلال دوقطبی: گاهی گریه، گاهی خنده
البته اختلال دوقطبی فراتر از «گاهی گریه و گاهی خنده» است، اما برای اینکه ویژگی‌های آن را بهتر به خاطر بسپارید می‌تواند عبارت مفیدی باشد. حالا اجازه بدهید نگاه عمیقتری به این اختلال داشته باشیم. واژه دوقطبی به معنای نوسان داشتن بین دو قطب مخالف است که در اینجا منظور دو قطب غمگینی افراطی و سرخوشی افراطی است. همچنین لازم است بدانید که روانشناسان به سرخوشی افراطی مانیا و به غمگینی افراطی افسردگی می‌گویند.
بیمارانی که به اختلال دوقطبی مبتلا می‌شوند معمولاً بین این دو قطب، یعنی مانیا و افسردگی، در نوسان هستند. البته یک نکته ظریف در این اختلال وجود دارد و آن هم این است که لازم نیست که شخصی حتماً هم دوره افسردگی و هم دوره مانیا را تجربه کند، همین که فقط یک دوره مانیا را تجربه کند کافی است تا مبتلا به اختلال دوقطبی تشخیص داده شود. اما خیلی کم پیش می‌آید که یک نفر فقط دروه‌های مانیا را تجربه کند، در عوض اکثر افرادی که مبتلا به اختلال دوقطبی تشخیص داده می‌شوند معمولاً دوره‌های افسردگی را نیز تجربه خواهند کرد.
متخصصان سلامت روانی بر اساس شدت و نشانه‌هایی که فرد در سیر بیماری دوقطبی تجربه می‌کند انواع مختلفی از اختلال‌های دوقطبی را تشخیص داده‌اند و هر فردی را بر اساس نشانه‌هایی که دارد در یکی از این طبقه‌های تشخیصی قرار می‌دهند. سه طبقه یا سه نوع مهمتر اختلال‌های دوقطبی عبارت‌اند از اختلال دوقطبی نوع یک، اختلال دوقطبی نوع دو و اختلال ادواری خویی. برای بهتر فهمیدن این طبقه‌بندی ابتدا لازم است که با سه مفهوم مانیا، هیپومانیا و افسردگی آشنایی بیشتری پیدا کنید؛ زیرا طبقه‌بندی اختلال‌های دوقطبی بر مبنای این سه مفهوم قرار دارند.
مانیا
وقتی فردی در دوره مانیا قرار دارد معمولاً نشانه‌هایی از قبیل عزت نفس کاذب یا بزرگ‌منشی، پرحرفی، کاهش نیاز به خواب، پرش افکار، حواس‌پرتی، انجام بی‌مهابای رفتارهایی که خسارت به بار می‌آروند مانند بی‌بند و باری جنسی، ولخرجی یا سرمایه گذاری احمقانه را تجربه می‌کند. کاهش نیاز به خواب آنها گاهی تا حدی پیش می‌رود که اگر در طول شبانه روز فقط سه ساعت بخوابند برایشان کافی است و البته نوع شدیدتر بی‌خوابی در برخی از این بیماران به جایی می‌رسد که ممکن است چند روز اصلاً نخوابند!
حواس پرتی آنها نیز به گونه‌ای است که به راحتی قابل تشخیص است زیرا توجه آنها خیلی راحت به محرک‌های بیرونی بی‌اهمیت یا نامربوط جلب می‌شود. عزت نفس کاذب آنها به این صورت است که ممکن است دست به کارهایی بزنند که حتی استعداد انجام آن را ندارند و آشکارا از توان آنها خارج است.
پرش افکار در آنها به این معنی است که افکار فرد اغلب سریعتر از آن است که بتواند افکار خود را از طریق گفتار بیان کند و به همین خاطر آنها هنگام صحبت از یک موضوع ممکن است آن را ناتمام بگذارند و به سراغ موضوع دیگری بروند. متخصصان برای تشخیص گذاری معتقدند که باید این نشانه‌ها حداقل به مدت یک هفته، تقریباً هر روز وجود داشته باشند طوری که عملکردهای شغلی، مالی، اجتماعی و خانوادگی فرد را مختل کرده باشد.
هیپومانیا
نشانه‌های هیپومانیا نیز مانند مانیا است با این تفاوت که شدت کمتری دارند و به جای یک هفته، چهار روز برای تشخیص در نظر گرفته شده است.
افسردگی
برای تشخیص افسردگی نیز متخصصان معتقدند که اگر فردی به مدت دو هفته خلقش افسرده باشد یا علاقه و احساس لذت بردن را از دست داده باشد باید برای تشخیص افسردگی مورد ارزیابی قرار بگیرد. در ارزیابی اگر فرد به جز خلق افسرده و کاهش لذت نشانه‌های دیگری از قبیل کاهش وزن یا افزایش وزن ناگهانی و چشم‌گیر، بی‌خوابی یا پرخوابی، کندی روانی حرکتی، خستگی یا فقدان انرژِی، احساس گناه و بی‌ارزشی، کاهش توانایی فکر کردن یا تمرکز کردن و افکار مرگ را دارا باشد و این نشانه‌ها زندگی فرد را از نظر اجتماعی، شغلی، مالی و بین فردی بهم ریخته باشد آنگاه فرد را مبتلا به افسردگی تشخیص می‌دهند.
حال که با نشانه‌های اختلال دوقطبی آشنا شدید به سراغ انواع آن می‌رویم. اولین طبقه، اختلال دوقطبی نوع یک است. متخصصان وقتی این تشخیص را برای بیمار لحاظ می‌کنند که بیمار حداقل یک دوره‌ی مانیا داشته باشد. در دوقطبی نوع یک بیمار ممکن است یک یا چند دوره افسردگی را نیز تجربه کند.
بنابراین بیماری که دوره‌های مانیا و افسردگی را تجربه کرده است به اختلال دوقطبی نوع یک تشخیص داده می‌شود. بیماری که حداقل یک دوره‌ی هیپومانیا و یک یا چند دوره افسردگی را تجربه کرده باشد به اختلال دوقطبی نوع دو تشخیص داده می‌شود. هنگامی که فردی حداقل به مدت دو سال به دوره‌های هیپومانیا و افسردگی مبتلا باشد مبتلا به ادواری خویی تشخیص داده می‌شود.
اما یک نکته ظریف وجود دارد و آن هم اینکه در طول این دو سال نشانه‌های هیپومانیا و افسردگی به قدری شدید، فراگیر و از لحاظ زمانی به انداره‌ای نیستند که بتوان فرد را مبتلا به اختلال دوقطبی نوع دو تشخیص داد. مدت زمان دو سال در این اختلال به این معناست که این اختلال مزمن اما خفیف است. متخصصان هنگام ارزیابی کودکان برای تشخیص اختلال ادواری خویی به جای مدت زمان دو سال، یک سال را در نظر می‌گیرند.
اختلال‌های دوقطبی شایع هستند و حدود ۱ تا ۳ درصد افراد را متبلا می‌سازند. مردها و زنها تقریباً به طور برابر تحت تأثیر این اختلال قرار می‌گیرند. این اختلال معمولاً در دوره‌ی اواسط نوجوانی تا اوایل بزرگسالی شروع می‌شود. این اختلالها به شدت ناتوان کننده هستند و فرد مبتلا به مراقبت زیادی نیاز دارد. درمان‌های رایج نیز شامل دارودرمانی، رواندرمانی و آموزش روانی می‌شود. همچنین خانواده‌ی این افراد اگر در یک دوره آموزش روانی شرکت کنند بهتر می‌توانند با فرد مبتلا به این اختلال زندگی کنند.
مقاله مرتبط: تفاوت های تشخیصی بین اختلال دوقطبی و اختلال شخصیت مرزی
عنوان: اختلال دوقطبی: گاهی گریه، گاهی خنده
نویسنده: حمید بهرامی زاده
Bipolar Disorder Health Center
مقالات مرتبط
چگونه با ورزش کردن افسردگی را درمان کنیم؟
افسردگی، شایع‌ترین بیماری قرن است که کارکرد روزانه فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و یکی از جدی‌ترین بیماری‌هایی است که پزشکان و متخصصان را به خود مشغول... بیشتر بخوانید
خودکشی چیست؟ چرا افراد خودکشی می‌کنند؟ آمار در این رابطه چه می‌گوید؟
فکر می کنید هیتلر رهبر مشهور آلمان نازی، ارنست همینگوی نویسنده معروف امریکایی و برنده جایزه نوبل ادبیات، لورانس کلبرگ روانشناس و نظریه پرداز صاحب نام... بیشتر بخوانید
وجود و نیستی تا روان رنجوری: درد روانی از منظر اگزیستانسیالیسم؛ قسمت دوم
در قسمت قبل درباره مبانی فلسفی رنج در چارچوب فلسفه وجودی صحبت کردیم در این قسمت بیشتر روی نشانه ها و چرایی رنج صحبت خواهیم کرد . با روان حامی همراه با... بیشتر بخوانید
وجود و نیستی تا روان رنجوری : درد روانی از منظر اگزیستانسیالیسم؛ قسمت اول
وجود در میان دو نیستی قرار گرفته است ، ما زمانی نبودیم و زمانی نخواهیم بود . آن چیز که میان این دوست ، همواره درگیر جلوه های مختلف نبودن است که آن را... بیشتر بخوانید
مرگ آموزی به کودک: چگونه به فرزندم مفهوم مرگ را آموزش دهم؟
مرگ یک عزیز بسیار دردآور است و طبیعی ست که آرامش روانی شما را به هم ریخته و خلقتان را افسرده کند. علیرغم اینکه شما را درک می‌کنیم و برای کمک به شما آم... بیشتر بخوانید
افسردگی تابستانه: چرا مردم در فصل بهار افسرده و مضطرب می‌شوند؟
آوریل بی‌رحم ترین ماه سال است. من همیشه در مورد این موضوع کنجکاو بوده‌ام که چرا آمار خودکشی در فصل بهار در مقایسه با سایر فصول بسیار بالاتر است! بر اس... بیشتر بخوانید
انتخاب، تردید و احساس گناه
احساس گناه انتخاب، تردید و احساس گناه ما در زندگی خود نمی‌توانیم هر کاری را که می‌خواهیم انجام بدهیم زیرا گزینه‌های پیش روی ما نامحدودند، درحالیکه... بیشتر بخوانید
عوامل روان شناختی ناشی از زلزله
با احترام به زلزله زدگان کرمانشاه… «رنج مزمن ناشی از زلزله» وقتی پس‌لرزه‌های یک زلزله فقط پس‌لرزه‌های یک زلزله نیست. زلزله و سونامی ژاپن... بیشتر بخوانید
شروع زود‌هنگام مدرسه می‌تواند خطر افزایش افسردگی و اضطراب را بالا ببرد.
برای پاسخ به این سوال محققان دانشگاه روچستر بر روی دانش آموزان، آزمایشی انجام دادند که برایتان آن را شرح خواهیم داد؛ با روان‌حامی همراه باشید ... بیشتر بخوانید
کاهش افسردگی و اضطراب: با کمک کردن به دیگران به خودمان کمک کنیم
وقتی افسرده هستیم سخت است که در مورد خودمان احساس خوبی داشته باشیم. در این حالت بیشتر محدودیت‌های خودمان تمرکز می‌کنیم و کمتر بر نقاط قوت‌مان.... بیشتر بخوانید
