طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری به این معناست که فرد معتقد است دیگران قابل اعتماد نیستند. کسی که این طرحواره را دارد مدام در این گمان است که دیگران قصد آسیب زدن به او را در سر می‌پرورانند و حتی افراد مهم زندگی نیز با او با صداقت برخورد نمی‌کنند. به سختی به دیگران اعتماد می‌کند. از نظر او دیگران فقط قصد فریب دادن، کلک زدن، دروغ گفتن، نامردی کردن و … را دارند. با روان حامی همراه باشید
تأثیرات و ویژگی‌های طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری
اگر این طرحواره در ما وجود داشته باشد احساس می‌کنیم دیگران به اندازه‌ی ما نیت‌های خیرخواهانه ندارند. همیشه دنبال انگیزه‌های پنهان دیگران هستیم، زیرا معتقد است که دیگران قصد سوءاستفاده دارند. اگر کسی با او مخالفت کند سریعاً رابطه را تمام می‌کند.
وقتی کسی بر این عقیده باشد که دیگران قصد آسیب زدن یا سوءاستفاده از او را دارند همیشه در برابر دیگران حالت دفاعی دارد. او یک دیوار دفاعی به دور خود می‌کشد و همیشه گوش به زنگ انگیزه‌های پنهان دیگران است. حتی زمانی که درهای اعتماد خود را به سوی کسی باز می‌کند، نمی‌تواند به صورت کامل به او اعتماد کند و همیشه مترصد و گوش به زنگ می‌ماند تا مبادا فریب نخورد.
وقتی او وارد رابطه‌ای می‌شود هیچ وقت اطلاعات زیادی در مورد خودش فاش نمی‌کند، از خودش زیاد حرف نمی‌زند زیرا معقتد است که دیگران از اطلاعاتی که او درباره‌ی خودش می‌دهد به شکلی علیه او سوءاستفاده می‌کنند.
کسی که طرحواره بی‌اعتمادی / بدرفتاری دارد انتظارش بر این است که دیگران به او آسیب می‌زنند. وقتی از زندگی‌اش تعریف می‌کند متوجه می‌شویم که افراد مهم زندگی‌اش به او آسیب زده‌اند. او همیشه به دنبال نشانه‌های بی اعتمادی است و ممکن است کوچکترین حرکت را به بی اعتمادی تفسیر کند. به همین خاطر معقتد است زمان زیادی از آخرین باری که فریب خورده نگذشته است.
در مواردی او خودش تبدیل به یک آدم سوءاستفاده‌گر و آسیب‌رسان می‌شود زیرا معقتد است قبل از اینکه دیگران به من آسیب بزنم باید من به آنها آسیب بزنم. چنین شخصی همیشه از نزدیکی و صمیمیت هیجانی با دیگران اجتناب می‌کند تا لطمه‌ای از سمت کسی به او وارد نشود.
طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری باعث می‌شود که فرد نسبت به صداقت و درستی انسان‌ها شک داشته باشد. به همه سوءظن دارد و هیچ مدرکی نمی‌تواند اعتماد آنها را جلب کند. گاهی اوقات او معقتد است که دیگران عمداً قصد ضرر زدن به او را دارند. معقتد است که دیگران فقط به فکر خودشان هستند و فقط به نیازهای خودشان فکر می‌کنند. او حتی معتقد است که دیگران قصد اذیت کردن او را دارند و حتی قصد دارند از او سوءاستفاده جنسی کنند.
شکایت‌های او همیشه این است: من مورد بدرفتاری قرار گرفته‌ام، از اعتمادم سوءاستفاده شده، من قربانی شده‌ام، دنیا جای امنی نیست.
وقتی کسی طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری را داشته باشد ممکن است خواب‌های وحشتناک ببیند، و خیال‌پردازی‌های خشونت‌آمیز داشته باشد. گاهی اوقات ذهن او مورد هجوم خاطرات بدرفتاری دوران کودکی قرار می‌گیرد. البته ممکن است خاطرات دردناک سرکوب شده باشند و فرد هیچ خاطره روشن و واضحی از دوره کودکی خود نداشته باشد. با وجود این خاطرات بدرفتاری، دیدگاه فرد را تغییر داده و او به این نتیجه رسیده است که دنیا جای امنی نیست و به کسی نباید اعتماد کرد.
دلیل شکل‌گیری طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری
۱. فردی که طرحواره طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری دارد در دوره‌ی کودکی توسط یکی از اعضای خانواده مورد ضرب و شتم و بدرفتاری قرار گرفته است. او در دوران کودکی کتک به دست یکی از اعضای خانواده کتک خورده است.
۲. همچنین در تاریخچه‌ی کسانی طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری دارند مشاهده شده است که در دوران کودکی توسط یکی از اعضای خانواده مورد سوءاستفاده‌ی جنسی قرار گرفته است.
۳. وقتی در جلسات رواندرمانی خاطرات دوران کودکی فردی که طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری دارد مورد بررسی قرار می‌گیرد معمولاً می‌گوید که در دوره‌ی کودکی در خانواده تحقیر شده یا به او توهین می‌کرده‌اند. گزارش‌های او از دوره‌ی کودکی نشان می‌دهد که افراد خانواده قابل اعتماد نبوده‌اند، مثلاً اسرار او را فاش کرده‌اند. خانواده از نقاط ضعفی که او داشته سوءاستفاده کرده یا او را مسخره کرده‌اند. گاهی اوقات او در خانواده‌ی او کلاه‌برداری وجود داشته یا دروغگو بوده‌اند و به قول و قرارهایشان وفادار نبوده‌اند.
۴. در بعضی از خانواده‌ها برای وادار کردن کودک به انجام تکالیف از زور، تنبیه و بدرفتاری استفاده شده است. یا حتی ممکن است اعضای خانواده از دیدن رنج کشیدن فرد احساس لذت و خوشحالی می‌کرده‌اند.
۵. گاهی اوقات در تاریخچه این افراد مشاهده می‌شود که والدین مدام به آنها تذکر داده‌اند تا به کسی اعتماد نکنند. در اکثر موارد کودک در خانواده‌ای بزرگ شده است که همیشه بین اعضا، دعوا و جنگ برقرار بوده است.
۶. به طور کلی می‌توان گفت در خانواده‌ای که عشق و محبت وجود نداشته باشد و به جای آن همیشه بساط دعوا و درگیری به پا بوده و با کودک بدرفتاری شده است، طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری شکل می‌گیرد.
نقش طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری در روابط
بر اساس نظریه‌ی طرحواره درمانی، اگر کسی طرحواره‌های ما را فعال کند ما جذب او می‌شویم. از این رو کسی که طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری دارد ممکن است جذب کسانی شوند که قابل اعتماد نیستند و با او بدرفتاری می‌کنند.
اگر در پارتنر یا همسر شما نشانه‌هایی که در ادامه توضیح می‌دهم وجود دارند احتمالاً شما دارای طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری هستید:
۱. همسرتان یک فرد عصبی است و نمی‌تواند خودش را کنترل کند.
۲. همسرتان ممکن است برای شما و خانواده‌تان هیچ ارزشی قائل نباشد و شما و خانواده‌تان را مسخره کند.
۳. همسرتان هر کاری را که دلش می‌خواهد انجام می‌دهد و به نیازهای شما هیچ توجهی ندارد.
۴. همسرتان کلاه‌بردار است و دیگران را فریب می‌دهد. یا حتی شما را فریب می‌دهد مثلا خیانت می‌کند.
۵. همسرتان زمانی که به خواسته‌اش تن نمی‌دهید کتک‌کاری یا داد و بیداد راه می‌اندازد.
۶. همسرتان حتی وقتی تمایلی به رابطه جنسی ندارید شما را مجبور به آن می‌کند.
آیا طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری در شما وجود دارد؟
۱. اگر احساس می‌کنید که دیگران همیشه از شما سوءاستفاده می‌کنند و با وجود شواهدی که چنین چیزی را نشان نمی‌دهند باز هم سر حرف خود هستید شما طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری را دارید.
۲. اگر به دیگران اجازه می‌دهید که با شما بدرفتاری کنند و حق‌تان را نمی‌دهند و حتی خود را مستحق بدرفتاری می‌دانید شما طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری را دارید.
۳. اگر شما به این نتیجه رسیده‌اید که بهتر است قبل از اینکه رو دست بخورید، رو دست بزنید شما طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری را دارید.
۴. اگر از رابطه جنسی خود لذت نمی‌برید و اعتقاد دارید که پارتنرتان از شما لذت می‌برد و انگار شما مجبور به رابطه شده‌اید باز هم شما احتمالاً طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری را دارید.
۵. اگر سعی می‌کنید که از زندگی خود برای کسی چیزی نگویید چون دیگران ممکن است از اطلاعات شما سوءاستفاده کنند باید برای اطمینان از داشتن طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری مورد ارزیابی قرار بگیرید.
۶. اگر زمانی که در جمع هستید و احساس می‌کنید که دیگران می‌خواهند شما را تحقیر کنند یا مورد مسخره کردن قرار دهند باید به وجود داشتن طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری در خودتان فکر کنید.
۷. اگر اعتقاد راسخ شما این است که همه آدمها محض رضای خدا کاری نمی‌کنند و می‌خواهند از شما امتیاز بگیرند و بنابراین نمی‌توانید به آنها اعتماد کنید باید احتمال وجود طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری را در خودتان در نظر بگیرید.
۸. اگر معتقد هستید که آدمها نیت خیر ندارند و مدام درباره‌ی خشونت خیال‌پردازی می‌کنید و یا اینکه بدون دلیل از اطرافیان و آدمها می‌ترسید احتمالاً شما طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری را دارید.
۹. در نهایت اگر وارد رابطه‌ی صمیمانه نمی‌شوید چون نمی‌توانید اعتماد کنید بهتر است از یک متخصص طرحواره درمانی کمک بگیرید تا احتمال وجود طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری را در شما بررسی کند.
درمان طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری
بر اساس پروتکل طرحواره‌درمانی، درمانگر ابتدا یک ارزیابی کامل از شما انجام می‌دهد که شامل مشکلات زندگی و تاریخچه‌ی دوران کودکی شما می‌شود. او به شما کمک می‌کند خاطرات دوران کودکی خود را بررسی کنید تا شواهد شکل‌گیری طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری در گذشته شما بررسی شوند.
بعد از انجام ارزیابی‌های اولیه و تشخیص طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری، درمانگر شما را وارد مرحله‌ی تغییر طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری می‌کند. در این مرحله، درمانگر از تکنیک‌های مختلفی استفاده می‌کند. به عنوان مثال او ابتدا با کمک خودتان، به شما نشان می‌دهد که اعتبار طرحواره و میزان درستی آن را به صورت دقیق بررسی کنید. هدف از انجام این تکنیک‌ها این است که شما به این نتیجه برسید که طرحواره‌ای که در دوره‌ی کودکی در شما شکل گرفته است ممکن اطلاعات غلطی را در خود ذخیره کرده باشد و دیگر در دوران بزرگسالی آن اطلاعات کارایی ندارند. اما برای اینکه به نتیجه برسید باید صبور باشید زیرا تغییر طرحواره بسیار دشوار است.
در گام بعدی، درمانگر سعی می‌کند هیجانات مرتبط با طرحواره بی اعتمادی / بدرفتاری را با کمک شما کاوش کند. در این مرحله از درمان احساسات شما هدف اصلی مداخلات درمانی است.
در گام آخر، درمانگر به شما کمک می‌کند تا رفتارهای بی‌اعتمادی خود را تغییر دهید و از رفتارهای سالم‌تری استفاده کنید. در این مرحله راه‌کارهایی به شما ارائه می‌شود تا شما بتوانید خود و زندگی‌تان را تغییر دهید.
بیشتر بخوانیم:
source:
Examining Typical Affects of the Ten Relationship Schemas & Their Most Common Trigger
