آسیب پذیری نسبت به صفات اوتیسم در پسران و مردان دارای کروموزوم X اضافی (XXXY,47):
نقش واسطهای انعطافپذیری شناختی
الگوی کروموزومی XXY (سندروم کلاینفلتر، KS) با اثرات خاصی بر تحول فیزیکی، عصبیزیستی، هورمونی و روانی مرتبط است. این مطالعه به توصیف خطر اوتیسم در سندرم کلاینفلتر و توصیف مکانیسمهای شناختی که این خطر را میانجیگری میکنند، میپردازد.
هدف ما ارزیابی این مورد بود که آیا خصوصیات اوتیستیک در سندرم کلاینفلتر از اختلال در عملکرد اجرایی، مخصوصاً نواقص موجود در انعطافپذیری شناختی ناشی میشود؟ درمجموع، ۷۱ پسر و مرد دارای سندرم کلاینفلتر و ۶۱ نمونه غیربالینی در مطالعه شرکت نمودند. صفات اوتیستیک با استفاده از ضریب بهر اوتیسم (AQ) ارزیابی شد.
انعطافپذیری روانی با استفاده از آزمون دستهبندی کارتهای ویسکانسن (WCST) اندازهگیری شد. میزان صفات اوتیسم در گروه KS (سندرم کلاینفلتر) بهطور معناداری افزایش یافته بود، اندازه اثر برای نمره کلی AQ برابر با ۱٫۶ بود. همچنین گروه KS مشکلات بیشتری را در انعطافپذیری شناختی نشان دادند، که این مشکلات بهوسیلۀ تعداد خطاهای ثابت (نه غیر ثابت) در آزمون دستهبندی کارتهای ویسکانسن مشخص شدند. این اثر مستقل از عملکرد ذهنی، سن یا مکملهای تستوسترون بود. در گروه KS، تعداد خطاهای ثابت بهطور معناداری (به طور مثبت) با نمره کلی AQ همبستگی داشت.
یافتههای ما نشان میدهد که KS ممکن است با اختلال در انعطافپذیری ذهنی مرتبط باشد، و اینکه افرادِ دارای مشکلاتِ بیشتر در انعطافپذیری ذهنی نیز صفات اوتیسمی بیشتری را دارا هستند. این یافته برای تشخیص، پیشگیری و درمان مشکلاتِ شدید در افرادِ KS بسیار مناسب است. کاربردهای آن همچنین فراتر از این سندرم خاص گسترش مییابند. مثلا، کارکردهای اجرایی در KS با نشانگان ADHD و اختلال تفکر نیز ارتباط داده شده است، که یک مکانیسم مشترک ممکن است در همپوشی علائم و همبودی بین وضعیتهای مختلف روانپزشکی نقش داشته باشد.
کلیدواژهها: سندرم کلاینفلتر، XXY، آنیوپلوئیدی کروموزومی جنسی، اوتیسم، کارکرد اجرایی، انعطاف پذیری شناختی، آسیب پذیری نسبت به صفات اوتیسم
شیما پژوهینیا، دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی
مقاله های بیشتر:
اثرات ملال (دیسفوریا) و نشخوار فکری روی انعطافپذیری شناختی و انتخاب تکلیف
تنوع تجارب در افزایش انعطافپذیری شناختی
هوش هیجانی، انعطافپذیری شناختی و نشانگان روانشناختی در معلمان قبل از خدمت
بررسی ماهیت انعطافپذیری شناختی
سهم سبکهای دلبستگی، باورهای غیرمنطقی و نشانگان روانی در پیشبینی انعطافپذیری شناختی


