اختلال شخصیت وابسته: تعریف، ویژگی‌ ها و درمان آن

اختلال شخصیت وابسته با اتکای افراطی به دیگران به‌منظور برآورده شدن نیازهای هیجانی و جسمانی مشخص می‌شود.

درحالی‌که شخصیت اجتنابی به‌طور افراطی از دیگران احتراز می‌کند، شخص وابسته به حد افراط در جست‌وجوی دیگران است. مشخصه اختلال شخصیت وابسته نیاز افراطی به مراقبت و توجه، مهرجویی، نوازش و راهبری است.

اشخاص وابسته به شیوه‌هایی سلطه‌پذیر عمل می‌کنند تا دیگران را وادار کند که از آن‌ها مراقبت کنند یا آنکه مسئولیت موقعیت‌ها را بر دوش آن‌ها بگذارند. چنین افرادی تشویق و مشورت زیاد با دیگران نیاز دارند و ترجیح می‌دهند مسئولیت تصمیمات خود را بر دوش دیگران بگذارند، مثلاً اینکه کجا باید زندگی کنند، به چه مدرسه یا دانشگاهی بروند، چه درس‌هایی را بگذرانند، با چه کسانی دوست شوند.

شخصیت وابسته که مشکل زیادی در این نوع تصمیم‌گیری‌ها دارد به دنبال دریافت اطمینان خاطر از دیگران است. چنین فردی گرایش دارد تا حتی برای تصمیمات جزئی، با دیگران مشورت کند. مثلاً در مورد اینکه آیا امروز چتر بردارد یا نه، لباس چه رنگی بپوشد، یا چه غذایی در رستوران سفارش دهد. شخصیت وابسته به‌ندرت ابتکار عمل را به دست می‌گیرد.

اشخاص وابسته چون می‌ترسند از کمک با مشورت دیگران محروم شوند از مخالفت با کسانی که به آن‌ها وابسته‌اند اجتناب می‌کنند. حتی ممکن است شخصیت‌های وابسته به دلیل نیاز شدیدی که به حمایت دارند، با تصمیمات یا عقایدی که احساس می‌کنند نادرست‌اند موافقت کنند تا از عصبانی کردن اشخاصی که به آنان وابسته‌اند اجتناب کنند.

ممکن است اشخاص وابسته به دلیل اعتمادبه‌نفس ضعیف و نیاز مداومی که به اطمینان بخشی دیگران دارند، عملکرد مستقل خوبی نداشته باشند. ممکن است منتظر بمانند تا دیگران طرح‌ها را شروع کنند یا آنکه در جریان انجام کارها به راهنمایی نیاز داشته باشند. ممکن است خودشان را بی‌دست‌وپا نشان دهند تا دیگران را وادار به کمک کردن به خود کنند. ممکن است از خبره شدن در کارها اجتناب کنند تا به دیگران نشان دهند که توانایی به‌تنهایی کار کردن را ندارند. احتمال دارد چنین فردی که برای حل مشکلاتش به دیگران متکی است هیچ‌گاه مهارت‌های زندگی یا مستقل کار کردن را یاد نگیرد.

افرادی که شخصیت‌های وابسته دارند ممکن است برای به دست آوردن اطمینان و حمایت دیگران از خود، شرایط بسیار دشواری را تحمل کنند. چنین اشخاصی ممکن است تسلیم خواسته‌های نامعقول دیگران شوند، سوءاستفاده را تحمل کنند و روابط نامتعارف را ادامه دهند. اینان معتقدند نمی‌توانند از خودشان مراقبت کنند ممکن است بهره‌کشی را تحمل کنند تا آنکه ارتباط خود را با افراد حامی حفظ کنند. جنبه ناجور شخصیت وابسته این است که با سپردن مسئولیت خود به دیگران و وابسته شدن به آنان، ممکن است هیچ‌گاه مراقبت کردن از خود را یاد نگیرند.

علت اختلال شخصیت وابسته

علت اصلی اختلال شخصیت وابسته ناشناخته است. اختلال شخصیت وابسته معمولاً در اوایل بزرگ‌سالی آشکار می‌شود. افرادی که در دوران کودکی بیماری جسمانی مزمن یا اختلال اضطراب جدایی را تجربه می‌کنند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای این اختلال باشند.

شیوع تخمین زده شده برای این اختلال در جمعیت عمومی کمتر از یک درصد است. زنان بیشتر از مردان به اختلال شخصیت وابسته مبتلا می‌شوند.

درمان اختلال شخصیت وابسته

رواندرمانی درمان ترجیحی شخص مبتلا به اختلال شخصیت وابسته است. درمان شناختی رفتاری و طرحواره درمانی بر الگوهای تفکر ناسازگار، باورهایی که زیربنای این تفکرات هستند و صفات این اختلال تمرکز می‌کند. بهبود این اختلال معمولاً با درمان بلندمدت به دست می‌آید.

یک راه ساده و آسان برای اطلاع از مطالب جدید سایت و ارتباط با ما کانال تلگرام ماست. در تلگرام ravanhami@ با ما همراه باشید.