تصورات قالبی مرتبط با جنسیت از کودکی آغاز می‌شود:

به نقل از روان حامی، یک مطالعه که با همکاری دانشگاه نیویورک، دانشگاه الینویز و دانشگاه پرینستون انجام شده است نشان داد که در شش سالگی دختران، هم‌جنسان خود را کمتر باهوش می‌دانند و از فعالیت‌هایی که مستلزم هوش است نسبت به پسران اجتناب بیشتری نشان می‌دهند. یافته‌های این پژوهش در ژورنال science منتشر شده است.

این مطالعه نشان داد که تصورات قالبی اولیه در دوران کودکی شکل می‌گیرند و اثرات بلندمدت خود را بر زندگی فرد به جای خواهند گذاشت. معمولاً تصور می‌شود که مردان هوش و استعداد بیشتری دارند و این باعث می‌شود که زنان از رفتن به سمت مشاغلی که نیاز به هوش و استعداد دارد اجتناب کنند. پژوهشگران به دنبال بررسی این مسئله بودند که آیا کودکان نیز این تصورات قالبی را دارند یا خیر.

بدین منظور پژوهشگران تعدادی از کودکان ۵ تا ۷ ساله را مورد بررسی قرار دادند. در یکی از آزمایش‌ها، کودکان داستانی درباره‌ی یک شخص «خیلی خیلی باهوش» را شنیدند و سپس از آنها خواسته شد که حدس بزنند که کدام یک از چهار شخصیتی که به آنها معرفی می‌شود شخصیت اصلی این داستان است. این چهار شخصیت دو مرد و دو زن بودند. نتایج نشان داد که کودکان ۵ ساله بیشتر شخصیت اصلی داستان را همجنس خودشان می‌دانند. این نتیجه هم در مورد پسران و هم در مورد دختران صادق بود. به عبارت دیگر دختران و پسران ۵ ساله نسبت به جنسیت خود نگرش مثبتی دارند. اما نتایج نشان داد که دختران ۶ و ۷ ساله در مقایسه با پسران همین سنین، بیشتر باور داشتند که شخصیت اصلی داستان مرد است. بنابراین دختران در این سنین هوش و استعداد را بیشتر مردانه می‌دانند تا زنانه. این نتیجه در تمام طبقه‌های اقتصادی ـ اجتماعی کودکان مورد تحقیق یکسان بود.

مطالعه‌ی بعدی به این مسئله پرداخت که آیا ادراک‌ کودکان از هوش و استعداد و مرتبط دانستن آن با جنسیت مذکر، علاقه‌ی آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟ برای پاسخ به این سوال به دو گروه از کودکان ۶ و ۷ ساله دو بازی مختلف معرفی شد: یکی از بازی‌ها به این صورت معرفی شد که «مخصوص کودکانی است که واقعاً باهوش هستند» و بازی دوم نیز به این صورت معرفی شد که «مخصوص کودکانی است که واقعاً تلاش می‌کنند». محتوا و قوانین هر دو بازی تا حدودی شبیه یکدیگر بود. سپس از کودکان سوالات مختلفی راجع به علاقمندی‌شان نسبت به این بازی‌ها پرسیده شد. به عنوان مثال آیا این بازی رو دوست داری؟

نتایج نشان داد که دختران کمتر از پسران به بازی‌های مخصوص کودکان باهوش علاقه نشان می‌دهند. این درحالی بود که در مورد بازی‌های مخصوص کودکانی که سخت تلاش می‌کنند هیچ تفاوتی بین علاقه دختران و پسران وجود نداشت.

در آزمایش آخر، کودکان ۵ ساله و ۶ ساله از نظر علاقه به بازی‌های هوشمند مقایسه شدند. نتایج نشان داد که هیچ تفاوتی بین علایق دختران و پسران ۵ ساله وجود ندارد. این یافته با یافته‌های آزمایش اول این پژوهش که نشان داده بود کودکان ۵ ساله تصورات قالبی درباره جنیست ندارند هماهنگ بود. در این آزمایش نیز علایق دختران ۶ ساله به بازیهای مخصوص کودکان باهوش نسبت به پسران ۶ ساله کمتر بود.

نتایج این سه آزمایش مختلف نشان می‌دهد که تصورات قالبی مرتبط با جنسیت از دوران کودکی شروع می‌شود و تا دوران بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند.

Lin Bian, Sarah-Jane Leslie, Andrei Cimpian. Gender stereotypes about intellectual ability emerge early and influence children’s interests. Science, ۲۰۱۷; ۳۵۵ (۶۳۲۳): ۳۸۹ DOI: ۱۱۲۶/science.aah6524

 حمید بهرامی زاده

یک راه ساده و آسان برای اطلاع از مطالب جدید سایت و ارتباط با ما کانال تلگرام ماست. در تلگرام ravanhami@ با ما همراه باشید.