در روانشناسی این نظریه بر اساس جانبی شدن عملکرد مغز تبیین شده است. مغز دارای دو نیمکره است که هر کدام دارای نقشهای مختلف هستند. هر دو نیمکره مغز توسط جسم پینهای با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند. نیمکره چپ ماهیچههای سمت راست بدن را کنترل میکند در حالیکه نیمکره راست سمت چپ بدن را.
آیا یک سمت مغز عملکردهای خاصی را کنترل میکند؟ آیا مردم راستبرتر یا چپبرتر هستند؟ نظریه راستمغز-چپمغز توسط راجر اسپری مطرح شده است که در سال ۱۹۸۱ برنده جایزه نوبل شد. اسپری در حالیکه اثرات بیماری صرع را بررسی میکرد کشف کرد که اگر جسم پینهای بریده شود تشنج فرد حذف میشود. با وجود این بیمارانی که جسم پینهایشان بریده شده بود بعد از این جراحی نشانههای دیگری را تجربه کردند زیرا ارتباط بین دو نیمکره قطع شده بود.
به عنوان مثال بسیاری از بیماران نمیتوانستند اشیایی را که در سمت راست مغز آنها پردازش میشود نامگذاری کنند اما اگر همان شی توسط نمیکره چپ پردازش شود میتوانند نام آن را بیان کنند. بر اساس این اطلاعات اسپری مطرح کرد که زبان توسط قسمت مغز چپ کنترل میشود. به طور کلی قسمت چپ مغز بسیاری از جنبههای زبان و منطق را کنترل میکند در حالیکه نیمکره راست اطلاعات فضایی و ادراک دیداری را کنترل میکند.
پژوهشهای بعدی نشان داد که مغز به طول کامل دو نیمه نیست. به عبارت دیگر کارکردهای مغز به طور اختصاصی فقط در یک نیمکره قرار ندارند. به عنوان مثال پژوهش اخیر نشان داد که توانایی ریاضی در آزمودنیها زمانی قویتر است که هر دو نیمکره با یددیگر کار کنند. امروزه دانشمندان نشان دادهاند که دو نیمکره مغز در انواع گستردهای از تکالیف با یکدیگر از طریق جسم پینهای همکاری میکنند.
با وجود این روشن است که برخی از کارکردهای مغزی در یکی از نیمکرهها رخ میدهد. زبان در سمت چپ و توجه در سمت راست است. اما مردم گرایش به داشتن یک نیمکره قویتر نسبت به دیگری نیستند.
مغز راست
بر اساس نظریه مغز راست/مغز چپ قسمت راست مغز در تکالیف نیازمند خلاقیت خوب عمل میکند. برخی از تواناییهایی که که با این قسمت مغز مرتبط هستند عبارتاند از:
- شناسایی چهرهها
- ابراز هیجانها
- موزیک
- شناسایی هیجانها
- رنگ تصاویر
- شهود خلاقیت

قسمت راست و چپ مغز وظایف متفاوتی انجام میدهند
قسمت چپ مغز
قسمت چپ مغز در تکالیف منطقی، زبان و تفکر تحلیلی دخیل است. قسمت چپ مغز در تکالیف زیر بهتر عمل میکند.
- زبان
- منطق
- تفکر انتقادی
- اعداد
- استدلال
چرا مردم هنوز از نظریه راست مغزی ـ چپ مغزی گفتگو میکنند؟ پژوهشگران نشان داده اند که این نظریه افسانه است در حالیکه هنوز بین عموم مردم رایج است. چرا؟ متأسفانه بسیاری از مردم نمیدانند که این نظریه از دور خارج شده است. امروزه دانشجویان باید از نظر تاریخچه دوره مطالعاتی خود این نظریه را مطالعه کنند تا بفهمند که چطور ایدههای ما درباره کارکرد مغز در طول زمان تکامل و تغییر پیدا کرده است. در حالیکه روانشناسی عامه و کتابهای خودیاری در این باره اغراق کردهاند اما درک نقاط قوت و ضعف خویش به شما کمک میکند که شیوههای بهتری برای یادگیری و مطالعه پیدا کنید. به عنوان مثال دانشجویانی که در پیگیری دستورالعملهای کلامی مشکل دارند ممکن است از نوشتن راهنماییها و توسعه دادن مهارتهای سازماندهی آنها سود ببرند. نکته مهم این است که اگر شما در یکی از هزاران آزمون تشخیص برتری چپ یا راست مغز شرکت کردید به یاد داشته باشید که زیاد روی نتایج تأکید نکنید.
References
مترجم: حمید بهرامی زاده