سایبرکندریا: رابطه بین اضطراب سلامت و جستجوی اطلاعات سلامت آنلاین
اینترنت تبدیل به منبع مهمی برای اطلاعات سلامتی شده است و مقدار بسیار زیادی از اطلاعات پزشکی را در دسترس افراد عادی قرار می‌دهد. اطلاعات سلامت آنلاین به‌طور وسیع مورد استفاده کاربران اینترنت قرار می‌گیرد. اما این اطلاعات عموماً فاقد سازمان، دارای کیفیت خیلی پایین و حاوی زبان فنی است. فارغ از سودمندی کلی اطلاعات سلامت آنلاین، آنها می‌توانند موجب پریشانی کاربران خاصی شود. به طور مکرر پیشنهاد شده است که ممکن است جستجوی اطلاعات سلامت آنلاین، موجب تقویت اضطراب کسانی شود که از قبل در مورد سلامتی خود اضطراب دارند (سایبرکندریا).
اضطراب سلامتی یک پریشانی یا اضطراب اکثراً بی‌پایه را منعکس می‌کند که فرد به دلیل سوءتعبیر احساس‌های بدنی در مورد سلامت شخصی خود احساس می‌کند. افرادی که اضطراب سلامتی شدیدی دارند اکثراً اعتقاد دارند که یک بیماری یا شرایط پزشکی خطرناک دارند. میزان اضطراب سلامتی در افراد مختلف متفاوت است، که ممکن است اضطراب سلامتی شدید به صورت خودبیمارانگاری ظاهر شود. در ویرایش پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM-V، اختلال اضطراب بیماری و اختلال علائم جسمی جایگزین خودبیمارانگاری شده‌اند. اضطراب سلامتی شدید با اختلالهای افسردگی و اضطراب مانند اختلال هراس، اختلال اضطراب فراگیر یا اختلال وسواسی-اجباری همبودی دارد.
پدیده اضطراب سلامت افزایش‌یافته در نتیجه جستجوی اطلاعات سلامت آنلاین اغلب با عنوان «سایبرکندریا» (cyberchondria) شناخته شده است. معمولاً سایبرکندریا به عنوان جستجوی اطلاعات مرتبط با سلامت تعریف می‌شود که توسط اضطراب مرتبط با سلامتی (یعنی اضطراب سلامتی) تغذیه می‌شود و همچنین این اضطراب خاص را افزایش می‌دهد. بنابراین سایبرکندریا به یک مارپیچ تقویت‌کننده اشاره دارد که در آن اضطراب فرد در مورد سلامت خود جستجوی اطلاعات سلامت آنلاین را تحریک می‌کند که به نوبه خود ترسهای مرتبط با سلامت را افزایش می‌دهد.
در دیدگاه شناختی-رفتاری اضطراب سلامتی توسط چند عامل حفظ می‌شود: افزایش برانگیختگی جسمانی در نتیجه پاسخ به احساس مضطرب بودن (عامل فیزیولوژیکی، برای مثال ضربان قلب بالا و بی‌حسی انگشتان)؛ سوگیری در شیوه پردازش اطلاعات سلامتی (عامل شناختی، برای مثال سوگیری توجه تأییدی یا حساسیت نسبت به احساس‌های بدنی)؛ و رفتارهای جستجوی ایمنی (عامل رفتاری، برای مثال چک کردن وضعیت بدنی). جستجوی اطمینان مجدد قابل ملاحظه‌ترین رفتار جستجوی ایمنی است و افراد دارای اضطراب سلامتی یک احساس نیاز ثابت برای جستجوی اطمینان مجدد جهت کاهش اضطراب و عدم اطمینان در مورد سلامت خودشان دارند.
دو مکانیزم ممکن است در افزایش اضطراب در نتیجه جستجوی اطلاعات سلامتی آنلاین نقش داشته باشند. اول اگر افراد دارای اضطراب سلامت برای پیدا کردن اطلاعات اطمینان مجدد جستجوی آنلاین انجام دهند، ممکن است به دلیل حجم بالای اطلاعات آنلاین پیداشده یا پیچیدگی آنها احساس غرق بودن پیدا کنند. ممکن است اطلاعات منفی در مورد علائم و بیماریها اضطراب سلامتی را تغذیه کنند. بعلاوه هر چند اطلاعات آنلاین می‌توانند اطمینان مجدد را به همراه داشته باشد اما این اثرات کوتاه مدت هستند. مکانیزم دوم می تواند در ادراک انتخابی محرکهای خارجی پیدا شود. افرادی که اضطراب سلامتی دارند با توجه انتخابی به اطلاعات تائید کننده نگرانی آنها در مورد مریض بودن و نادیده گرفتن اطلاعات متضاد با باور کنونی آنها شناخته شده‌اند که این به عنوان سوگیری توجه مرتبط با سلامتی شناخته شده است.
تی پوئل و همکاران (۲۰۱۶) اولین مطالعه طولی را برای بررسی رابطه متقابل بین جستجوی اطلاعات پزشکی آنلاین و اضطراب سلامتی، یعنی سایبرکندریا، انجام دادند. یک مطالعه زمینه‌یابی طولی با ۴ موج در بین ۵۳۲۲ پاسخ‌دهنده با دامنه سنی ۹۳-۱۶ سال اجرا شد. نتایج نشان دادند افرادی که اضطراب سلامتی بیشتری دارند در مقایسه با دیگران بیشتر برای اطلاعات پزشکی دست به جستجوی آنلاین می‌زنند. بعلاوه نتایج شواهد ابتدایی برای رابطه متقابل بین اضطراب سلامتی و جستجوی اطلاعات سلامتی آنلاین در پاسخ‌دهنده‌های با سطوح اضطراب سلامتی غیربالینی فراهم کرد. اما این رابطه متقابل در نمونه افراد با اضطراب سلامتی بالینی پیدا نشد. جستجوی اطلاعات سلامتی آنلاین در افراد با سطوح بالینی اضطراب سلامتی موجب تشدید اضطراب سلامتی نمی‌شود، به نظر می‌رسد این جستجو در این افراد بیشتر یک ویژگی شخصیتی است که ممکن است به عنوان یک نگه‌دارندۀ اضطراب سلامت بالینی عمل کند.
te Poel, F., Baumgartner, S. E., Hartmann, T., & Tanis, M. (2016). The curious case of cyberchondria: A longitudinal study on the reciprocal relationship between health anxiety and online health information seeking. Journal of Anxiety Disorders, ۴۳, ۳۲-۴۰.
یک راه ساده و آسان برای اطلاع از مطالب جدید سایت و ارتباط با ما کانال تلگرام ماست. در تلگرام ravanhami@ با ما همراه باشید.
