شاخه های روانشناسی:
شاخه های روانشناسی متنوع و منحصربه‌فرد هستند. هر شاخهی روانشناسی از دیدگاه متفاوتی به پرسش‌ها و مشکلات می‌پردازد. با وجود اینکه هر شاخه تمرکز منحصربه‌فردی بر نگرانی‌ها و مشکلات انسان‌ها دارد، تمام آنها در هدف مطالعه و تبیین فکر و رفتار انسان مشترک هستند. در ادامه برخی شاخه های روانشناسی معرفی می‌شود:
۱- روانشناسی نابهنجاری یا آسیب‌شناسی روانی:
روانشناسی نابهنجاری، آسیب‌شناسی روانی و رفتار نابهنجار را مطالعه می‌کند. این اصطلاح دامنه‌ی گسترده‌ای از اختلال‌ها، از افسردگی گرفته تا وسواسی – جبری تا انحراف‌های جنسی را پوشش می‌دهد. مشاوران، روان‌شناسان بالینی و روان‌درمانگران مستقیماً در این حوزه مشغول به فعالیت هستند.
۲- روانشناسی رفتاری:
روانشناسی رفتاری
روانشناسی رفتاری یا همان رفتارگرایی، نظریه‌ای در مورد یادگیری است. ایده‌ی اصلی این روان‌شناسان این است که تمام رفتارها از طریق شرطی‌سازی آموخته می‌شود. مکتب رفتارگرایی در اوایل قرن بیستم بر سایر رویکردها غلبه داشت تا اینکه در اواسط دهه‌ی پنجاه رفته‌رفته از غلبه‌ی آن کاسته شد. با وجود این، تکنیک‌های رفتاری به‌صورت عمده در درمان، آموزش و بسیاری از حوزههای دیگر روانشناسی به قوت خود باقی‌مانده‌اند.
۳- روانشناسی زیست‌شناسی:
این شاخه از روانشناسی بر مطالعهی چگونگی تأثیرگذاری مغز بر رفتار تمرکز می‌کند. نام‌های دیگر این شاخه، روانشناسی فیزیولوژیک، نوروساینس رفتاری و روان ـ زیست‌شناسی است.
۴- روانشناسی شناختی:
روانشناسی شناختی
روانشناسی شناختی شاخه‌ای از روانشناسی است که بر حالت‌های درونی مانند انگیزش، حل مسئله، تصمیم‌گیری، تفکر و توجه تمرکز می‌کند. این حوزه تقریباً از دهه‌ی ۱۹۶۰ به رشد خود ادامه داده است.
این شاخه در حال حاضر در حال رشد و توسعه‌ی زیادی است و علاقه‌مندان زیادی را به خود اختصاص داده است.
۵- روانشناسی تطبیقی (مقایسه‌ای):
روانشناسی تطبیقی
روانشناسی تطبیقی شاخه‌ای از روانشناسی است که با مطالعهی رفتار حیوانات سروکار دارد. مطالعهی رفتار حیوانات می‌تواند به درک عمیق‌تر و گسترده‌تر رفتار انسان شود.
۶- روانشناسی بین‌فرهنگی:
روانشناسی بین‌فرهنگی
روانشناسی بین‌فرهنگی به دنبال بررسی نحوه‌ی تأثیرگذاری فرهنگ بر رفتار انسان است. انجمن بینالمللی روانشناسی بین‌فرهنگی در ۱۹۷۲ تأسیس شد و تا به امروز پیشرفت خود را ادامه داده است. امروزه، افزایش مطالعات روان‌شناسان نشان داده است که رفتار انسان در بین فرهنگ‌های مختلف بسیار متفاوت است.
۷- روانشناسی رشد:
روانشناسی رشد
این شاخه از روانشناسی بر مطالعهی رشد در سراسر زندگی از کودکی تا بزرگ‌سالی تأکید دارد. مطالعهی عملی تحول انسان به دنبال فهم و تبیین چگونگی و چرایی تغییر انسان در طول زندگی است. این کار شامل تمام جنبه‌های رشد انسان شامل تحول جسمانی، هیجانی، هوشی، اجتماعی، ادراک و شخصیت است. موضوعات مطالعه شده در این حوزه تقریباً هر چیزی را در برمی‌گیرد از فرزندپروری گرفته تا بیماری آلزایمر.
۸- روانشناسی تربیتی:
روانشناسی تربیتی شاخه‌ای از روانشناسی است که با مدارس، آموزش روانشناسی، موضوعات تربیتی و دانش آموزان سروکار دارد. روان‌شناسان تربیتی اغلب یادگیری دانش آموزان را در رابطه با سایر دانش آموزان، والدین، معلمان و مدیران، به‌منظور ارتقای پیامدهای تحصیلی مطالعه می‌کنند.
۹- روانشناسی آزمایشی (تجربی):
روانشناسی آزمایشی از روش‌های علمی برای پژوهش درباره‌ی رفتار و مغز انسان استفاده می‌کند.
اکثر این روشها توسط دیگر روان‌شناسان برای پژوهش درباره‌ی هر چیزی از تحول کودکی تا موضوعات اجتماعی استفاده می‌شوند. روش آزمایشی مهم‌ترین روش تحقیق در روانشناسی بشمار می‌رود. هدف این روش مطالعه رفتار موجود تحت شرایط خاص و مقایسه حالات او در این شرایط است.
۱۰- روانشناسی قانونی:
روانشناسی قانونی
این شاخه با موضوعات روانشناسی و قانون سروکار دارد. روان‌شناسان قانونی وظایف متعددی دارند.
این وظایف عبارت‌اند از شهادت در مورد موارد دادگاهی، ارزیابی کودکان مشکوک به سوءاستفاده، آماده کردن کودکان برای شهادت دادن در دادگاه، و ارزیابی شایستگی روان‌شناختی مجرمان جنایی.
۱۱- روانشناسی سلامت:
روانشناسی سلامت
یکی دیگر از شاخه های روانشناسی، روانشناسی سلامت است که بر چگونگی تأثیر عوامل زیست‌شناختی، روان‌شناختی، رفتاری و اجتماعی بر سلامت تمرکز می‌کنند.
اصطلاحات دیگر برای این شاخه عبارت است از روانشناسی پزشکی و طب رفتاری.
در این شاخه از روانشناسی بر ارتقای سلامت و همچنین پیشگیری و درمان بیماری‌ها تمرکز می‌شود.
۱۲- روانشناسی شخصیت:
روانشناسی شخصیت
روانشناسی شخصیت یکی از شاخه های روانشناسی است. شاخهی روانشناسی شخصیت بر الگوهای فکری، رفتاری و هیجانی‌ای که افراد را منحصربه‌فرد می‌سازند تمرکز می‌کند. در واقع در روانشناسی شخصیت بر شیوه‌هایی که افراد را از یکدیگر متمایز می‌سازد تمرکز می‌شود. این شاخه یکی از جالب‌ترین شاخه‌های روانشناسی محسوب می‌شود.
برخی از شناخته‌شده‌ترین نظریه‌های روانشناسی از این حوزه برآمده‌اند مانند نظریه‌ی روانکاوی فروید درباره‌ی شخصت و نظریه اریکسون درباره‌ی تحول روانی اجتماعی.
۱۳- روانشناسی اجتماعی:
روانشناسی اجتماعی به دنبال فهم و تبیین رفتار اجتماعی است و بر موضوعاتی مانند رفتار گروهی، تعیین‌کننده‌های اجتماعی، رهبری، ارتباط غیرکلامی و نفوذ اجتماعی بر تصمیم‌گیری را بررسی می‌کند.
روانشناسی اجتماعی
مترجم: حمید بهرامی زاده
مطلب بعدی: روش های تحقیق در روانشناسی
