آیا شما آواز غم‌انگیز عزت نفس پایین خود را می‌شنوید؟
«مردم می‌گویند که ارائه من را دوست داشتند اما این اون چیزی نبود که باید می‌گفتم. من نمی‌توانم باور کنم که آنها متوجه آن همه اشتباه من نشده‌اند».
«او وقتی وارد شد به من سلام نکرد. من می‌دانم که این کارش یعنی از دست من عصبانی است و من را دوست ندارد».
«او درخواست من را برای قرار گذاشتن رد کرد، من خیلی آشفته‌ام و تحقیر شدم. هیچ کس من را دوست ندارد و به من اهمیتی نمی‌دهد. من هیچ وقت دوست دختری پیدا نمی‌کنم و همیشه تنها خواهم ماند».
«من در امتحان رد شدم و من در این کلاس هیچ چیزی نمی‌فهمم. من خیلی احمقم».
«چقدر من احمقم؟ دیگه نباید این واحد را بردارم من نادان هستم و جای من در دانشگاه نیست».
آیا این اظهارات و جمله‌ها برایتان آشناست؟ آیا هرگز این احساس را داشتید که شاد و موفق عمل کرده‌اید، اما واقعاً از شکست وحشت‌زده شده‌اید؟ آیا شما با خشمی مداوم درباره این احساس که به اندازه‌ی کافی خوب نیستید، زندگی می‌کنید؟
اگر پاسخ شما به هر کدارم از پرسش‌های بالا مثبت است، این فرصت خوبی است که از اعتماد بنفس پایینی که ر نج می‌برید، رهایی یابید.
خیلی از افراد داری اختلال دوقطبی با عزت نفس پایین خود دچار کشمکش هستند. و این کشمکشی است که هر روزه با آن رو به رو می‌شویم. خب ما چطور می‌توانیم عزت نفس خود را بدست بیاوریم و به این کشمکش خاتمه دهیم؟
چرا عزت نفس پایین شکل می‌گیرد؟
تجارب اولیه می‌تواند تاثیر شگرفی بر روی دید ما نسبت به خودمان ایجاد کند.
مورد سوءاستفاده قرار گرفتن، غفلت و رها شدن می‌تواند روی عزت نفس ما در طول زندگی اثر گذارد.
به شدت مورد انتقاد و خشونت قرار گرفتن، طرد شدن، نادیده گرفته شدن، مسخره و مورد طعنه قرار گرفتن این انتظار را در ما ایجاد می‌کند که همیشه «کامل و بی‌عیب و نقص» باشیم چه در خانه و چه در مدرسه و این شرایط می‌تواند روی عزت نفس ما تأثیر گذارد.
عزت نفس پایین می‌تواند از والدین انتقادگر یا بی‌ثبات، ایجاد شود.
به افرادی که عزت نفس پایینی دارند پیام‌هایی از تجربه‌های شکستشان داده می‌شود (بازنده شدن در بازی، یا گرفتن نمره‌ی پایین‌تر و . . ) و آنها خود را افرادی شکست خورده می‌بینند.
در حالیکه که ممکن است تجربه‌های دوران کودکی بر دید شما به خودتان اثر گذاشته باشد، تجربه‌های بعدی زندگی ما ممکن است بر عزت نفس ما نیز تأثیرگذار باشند.
بعضی افراد باور نمی‌کنند که آنها دوست‌داشتنی، زیبا و موفق هستند حتی زمانی که بازخوردها و اطلاعات مثبتی به آنها داده می‌شود همچنان به نکات منفی خود می‌نگرند.
این شروع یک چرخه ناتمام است. عزت نفس پایین همچنین می‌تواند روی روابط ما اثر گذارد اگر یکی از طرفین رابطه تا حد زیادی برای حفظ خودپنداره‌ی خویش به دیگری وابسته باشد.
تعدادی از نشانه‌های عزت نفس پایین:
- خودآگاهی
- کم‌رویی
- حساسیت بیش از حد
- احساس طرد شدن
- عدم توانایی تصمیم‌گیری
- حمله به دیگران یا شخصیت آنها
- توجه‌طلبی
- پرخاشگری
پیامد‌های عزت نفس پایین
عزت نفس پایین شانس شما را برای موفقیت در زندگی کاهش می‌دهد و می‌تواند در شما استرس، اضطراب و تنهایی ایجاد کند و احتمال افسردگی را بالا ببرد. وقتی شما ارزشی برای خود قائل نیستید و فاقد عزت نفس هستید، این وضع به ضرر شماست و شما را تحلیل می‌برد. اگر شما خودتان را باور نداشته باشید، چه کسی شما را باور خواهد داشت؟
بدتر از همه، این پیامد‌های منفی تصویر منفی ما از خودمان را تقویت می‌کند و ما را تبدیل به فردی می‌کند که در راه مارپیچی رو به پایین قرار داریم و عزت نفس‌مان کم و کمتر می‌شود و عدم دستاورد یا رفتارهای خودتخریبی ما را افزایش می‌دهد.
چطور می‌توانیم اعتماد به نفس خود را بسازیم؟
برگرفته از مرکز روانشناسی و یادگیری:
- خود را بپذیرید.
- به نیازهای خود احترام بگذارید.
- بر موارد و چیزهایی متمرکز شوید که احساس خوبی را در شما ایجاد می‌کند.
- اهدافی را بچینید که بتوانید به آنها برسید.
- بر افکار مثبت خود تمرکز کنید.
- برای یادگیری چیزهای جدید تلاش کنید.
- حل مسئله را بیاموزید و مشکلات خود را حل کنید.
- بر روی مهارت‌های خود متمرکز شوید نه ضعف‌هایتان.
- دیگران را بخاطر مشکلاتتان سرزنش نکنید.
- فکر‌های خوب را در مورد خودتان گسترش دهید.
- بپذیرید که هیچ چیز و هیچ کسی کامل و بی‌عیب نیست.
داشتن عزت نفسی سالم بسیار ضروری و مهم است. شما و اعتماد به خودتان دست در دست یکدیگر رهسپار رسیدن به اهدافتان می‌شوید. اعتماد به خود یک نگرش است که به ما اجاره می‌دهد که نسبت به خودمان مثبت باشیم و در عین حال نگرشی واقع‌گرایانه از خودمان و موقعیتمان داشته باشیم. افراد داری اعتماد به نفس به ریسک کردن و مخالفت با دیگران تمایل دارند چرا که به توانایی‌های خود اعتماد دارند. آنها خودشان را همانطور که هستند قبول دارند. آنها این احساس را ندارند که مجبور هستند با دیگران موافقت کنند تا پذیرفته شوند. غلبه بر عزت نفس پایین کاری فوق‌العاده است. و خیلی آسان‌تر از چیزی است که تصور می‌کنید. یاد بگیرید که با پیروی از راهنمایی‌های این مقاله چطور اعتماد به نفس خود را توسعه دهید. توجه کنید که تفاوت‌های کوچک همین‌گونه رخ می‌دهد. مقاوم باشید و انتظار نداشته باشید که همه چیز بار اول اتفاق بیافتد. به هر حال، اگر کسی نمی‌تواند عزت نفس خود را بهبود بخشد، بهتر است از یک رواندرمانگر کمک بگیرد و این کار می‌تواند برای فرد مفید باشد. گاهی اوقات ما نیاز به رواندرمانی داریم که بهتر درک کنیم چه چیزی بر احساسات ما اثر می‌گذارد.
مترجم: شادی شمس راد، کارشناس ارشد مشاوره
یک راه ساده و آسان برای اطلاع از مطالب جدید سایت و ارتباط با ما کانال تلگرام ماست. در تلگرام ravanhami@ با ما همراه باشید.
