مدل پرما (PERMA): نظریه علمی در مورد شادکامی و خوشبختی

مدل پرما (PERMA):

راه‌های زیادی برای رسیدن به خوشبختی و شادکامی وجود دارد. این روشها شامل آموزش ذهن برای شادکامی، کمک کردن به دیگران به منظور افزایش شادکامی و پیروی از دستورالعمل‌های بهزیستی و شادکامی.

اکثر ما فکر می‌کنیم که می‌دانیم شادکامی و خوشبختی چیست، اما چه عناصری باعث می‌شود شادکامی افزایش پیدا کند؟

مدل نظری سلیگمن درباره‌ی شادکامی (مدل پرما) به ما کمک می‌کند این عناصر را بفهمیم. علاوه بر این، در مدل پرما توضیح داده شده است که برای هر عنصر شادکامی چه کاری انجام بدهیم تا به حداکثر برسد.

مدل پرما

مدل پرما توسط سلیگمن طراحی شده است که در آن پنج عنصر اساسی بهزیستی روانشناختی و شادکامی وجود دارد. سلیگمن معتقد است که این عناصر پنجگانه، به مردم کمک می‌کند به یک زندگی کامل، شادکامی و معنا دست پیدا کنند.

P – Positive Emotion

P ابتدای کلمه positive emotion است. هیجان مثبت ارتباط بسیار واضحی با شادکامی دارد و در واقع بیرونی‌ترین و آشکارترین لایه‌ی شادکامی است. توانایی تمرکز بر هیجان‌های مثبت، البته بیشتر از یک لبخند، به معنای توانایی خوشبین بودن و دیدن گذشته، حال، و آینده در یک چشم‌انداز مثبت است.

دیدگاه مثبت به زندگی به شما در روابط و کار کمک می‌کند، به شما فرصت خلاقیت بیشتری می‌دهد و باعث می‌شود که شانس بیشتری بدست آورید. در زندگی هر کسی فراز و فرود وجود دارد، اما تمرکز بر فرودها شانش شما را برای افسردگی افزایش می‌دهد، بنابراین باید روی جنبه‌های مثبت و فرازهای زندگی تمرکز کنید. باید بدانید که خوش‌بین بودن و نگاه مثبت داشتن برای سلامتی مزایای مهمی دارد.

تمایز گذاشتن بین pleasure و enjoyment اهمیت بسیاری در این مدل دارد. Pleasure با ارضا شدن نیازهای بدنی برای ارتباط دارد مانند تشنگی، گرسنگی و خواب. در حالیکه enjoyment برخاسته از تحریک عقلانی و خلاقیت است. به عنوان مثال زمانی که یک کودک خانه‌ با لگو می‌سازد که به تمرکز نیاز دارد احساس لذت و رضایت از کارش دارد.

زمانی که کاری را انجام می‌دهیم که باعث رضایت خاطر ما می‌شود، بیشتر در رویارویی با چالش‌های آن پشتکار به خرج می‌دهیم و بیشتر احتمال دارد که به دنبال راه‌حل‌های خلاقانه برای حل چالش‌ها باشیم.

E – Engagement

همه‌ی ما این تجربه را داریم که در حین انجام یک کار، گذر زمان را فراموش کرده‌ایم و حواس‌مان به اتفاقات پیرامون‌مان نبوده است. در این حالت ما تمام توجه و تمرکز خود را صرف انجام آن کار کرده‌ایم. این یعنی درگیری ما در این فعالیت خیلی بالا بوده است. به این حالت در روانشناسی flow گفته می‌شود که می‌توان آن را معادل «خلسه» در نظر گرفت. فعالیت‌هایی که باعث flow می‌شوند از عناصر ضروری احساس خوشبختی و شادکامی است. فکرش را بکنید هیچ کار یا فعالیتی نباشد که شما را تا این حد درگیر خودش بکند. آنوقت زندگی به شدت کسل‌کننده می‌شود. اما اگر تعداد کارهایی که ما را به خلسه می‌برند بیشتر باشد از زندگی لذت بیشتری خواهیم برد. بیشتر بودن تعداد این فعالیت‌ها به این معناست که ما در زندگی خود سرگرم انجام دادن کارهایی هستیم که آنها را دوست داریم، زیرا این کارهاست که باعث می‌شود تمام توجه ما جلب آن کار شود. بنابراین درگیر شدن در کارها با تمام وجود، راهی به سوی خوشبختی و شادکامی است.

یکی از نکات تلویحی درگیری کامل با کار این است که در جای درست مشغول فعالیت باشیم. یعنی سطح توانایی ما با کاری که انجام می‌دهیم برابر باشد. مثلاً نظامی باشیم ولی شغل‌مان ریاست شهرداری باشد. هر کسی باید جای خودش را داشته باشد، کاری را که دوست دارد و متناسب با توانمندی‌هایش است انجام دهد، نه هر کاری را.

R – Relationships

یکی دیگر از مهم‌ترین جنبه‌های زندگی که می‌تواند احساس خوشبختی ما را تضمین کند، روابط خوب است. اصولاً روابط خوب و سلامت روانی در هم تنیده‌اند به گونه‌ای که نمی‌شود آنها را از هم جدا تصور کرد. نمی‌شود تنها بود و احساس خوشبختی هم کرد. پژوهش‌ها در مورد تنهایی نشان داده‌اند که وقتی تنها هستیم مراکز درد در مغزمان فعال می‌شوند و به لحاظ تکامی تنها ماندن بدترین کاری است که می‌توانیم با خودمان انجام دهیم. روابط خوب گستره‌ی زیادی دارد از خانواده گرفته تا دوستان محل کار و دوستان صمیمی.

روابط صمیمی و خوب مانند سپر بلا عمل می‌کنند. وقتی دچار مسئله‌ای می‌شویم روابط خوب به دادمان می‌رسند. آنهایی که روابط خوبی ندارند در مشکلات زندگی تنهایند. جالب است بدانید که تنهایی از سیگار کشیدن بدتر است و بیشتر باعث کاهش طول عمر می‌شود. بنابراین جای تعجبی ندارد که روابط خوب یکی از عناصر فوق‌العاده حیاتی برای خوشبختی است.

M – Meaning

رولو می، یکی از بزگترین روانشناسان وجودی معتقد بود که خوشبختی و شادکامی واقعی از آفرینش معنا در زندگی به دست می‌آید نه فقط از دنبال کردن فعالیت‌های لذت‌بخش. زندگی با معنا انسان را به چیزی فراتر از خودش پیوند می‌دهد. پیوند داشتن با چیزی فراتر از خود و یک سپر بلای امن در برابر افسردگی است.

A – Accomplishments

داشتن هدف در زندگی به ما کمک می‌کند به چیزهایی دست پیدا کنیم که برایمان احساس موفقیت خلق می‌کنند. شما باید اهداف واقع‌بینانه‌ای داشته باشید، یعنی قابل دستیابی باشند. تلاش کردن در راستای این اهداف و رسیدن به آنها احساس رضایت و موفقیت می‌دهد.

چگونه مدل PERMA را در زندگی پیاده کنیم؟

آگاهی از مدل پرما اولین قدم در کاربرد این مدل در زندگی است. فعالیت‌هایی را پیدا کنید که به شما کمک می‌کند خوشحال باشید و به طور کامل درگیر زندگی باشید. اهداف واقع‌بینانه‌ای طراحی کنید و برای رسیدن به آنها تلاش کنید. روی روابط خود با خانواده و دوستانتان تمرکز کنید و روش‌هایی برای لذت بردن از همراهی دیگران پیدا کنید. معنای زندگی‌تان را پیدا کنید تا احساس هدفمندی در زندگی‌ داشته باشید.

The PERMA Model: Your Scientific Theory of Happiness

یک راه ساده و آسان برای اطلاع از مطالب جدید سایت و ارتباط با ما کانال تلگرام ماست. در تلگرام ravanhami@ با ما همراه باشید.