معرفی مفهوم مرگ به کودکان

معرفی مفهوم مرگ به کودکان یک موضوع حساس و تا حدود زیادی بسیار دشوار است. بسیاری از افراد معتقدند که صحبت کردن درباره‌ی آن با کودکان باید ممنوع باشد و به این خاطر به طور کامل از موضوع معرفی مرگ به کودکان اجتناب می‌کنند. اما این کار، تصمیم خردمندانه‌ای نیست زیرا هرگز نمی‌توان کودکان را از آگاهی یافتن نسبت به مرگ دور نگه داشت. آنها با مرگ یکی از دوستان، اعضای خانواده یا تماشای آن در رسانه‌هایی مانند تلویزیون با مرگ آشنا خواهند شد. پس چه بهتر که آنها با آمادگی و شناخت نسبتاً درستی با آن مواجهه شوند. 

از گفتگو درباره‌ی مرگ با کودکان باید چه انتظاری داشته باشید؟

باور داشته باشید یا نه کودک شما کاملا از مرگ از طریق داستان‌ها، فیلم‌های تلویزیون و حتی از تماشای مردن حشرات و حیوانات آگاهی دارند. گاهی اوقات نیز آنها با مرگ یکی از اعضای خانواده روبرو شده‌اند. حتی اگر شما فکر می‌کند که آنها برای درک مرگ خیلی کوچک هستند باز هم آنها از همان سنین اولیه با آن روبرو می‌شوند. اما علی‌رغم مشاهده‌ی مرگ در اطراف خود، کودکان بعضی از موضوعات را نمی‌دانند:

با وجود دشوار به نظر رسیدن این تکلیف، لازم است کودکتان را برای این جنبه‌های اجتناب‌ناپذیر زندگی آماده کنید، علی‌الخصوص زمانی که به تازگی کسی در اطراف شما فوت کرده است، یا اینکه کسی در خانواده و نزدیکان بیماری درمان‌ناپذیری دارد و اینکه خیلی پیر است.

چگونه مرگ را برای کودک توضیح دهید؟

صادق باشید: خیلی مهم است که درباره‌ی مرگ صادق باشید. شانه خالی نکنید و یا اینکه سعی نکنید با گفتن اینکه «شبیه خواب است» از اهمیت موضوع بکاهید. کودکان اینگونه حرف‌ها را واقعیت در نظر می‌گیرند. اگر مرگ شبیه خواب است آیا فرد فوت شده بعد از مدتی بیدار خواهد شد؟ اگر بیدار نشود، پس مرگ زمانی اتفاق می‌افتد که فرد در خواب باشد؟ این سؤالات، نحوه‌ی فکر کردن کودک را نشان می‌دهد. بنابراین بهتر است صادق باشید.

با اصطلاحات ساده توضیح دهید: لازم نیست به صورت علمی با موضع برخورد کنید و نیازی نیست مثل یک فیلسوف عمل کنید. یادتان نرود که کودک شما در سنین پیش‌دبستانی است. یک سخنرانی طولانی و پیچیده ارائه ندهید. به صورت مختصر و ساده آن را بیان کنید. می‌توانید بگویید «وقتی یک نفر می‌میرد دیگر نمی‌توانیم او را ببینیم. آنها دیگر نمی‌توانند مثل ما از بدن خود استفاده کنند- نمی‌توانند راه بروند، بپرند، بدوند، بخورند و ….». باید به آنها بفهمانید که مرگ دائمی است.

زاری کردن: اگر یکی از اشخاص نزدیک به شما فوت کرده است بسیار ضروری است کودکان سوگواری شما را مشاهده کنند. اما ممکن است شیون‌های زیاد کودک را بترساند. اما لازم است که کودک بفهمد احساس بد داشتن، گریه کردن، و زاری کردن برای فرد عزیزی که از دنیا رفته است قابل قبول است.

از سؤالات او طفره نروید: چه برای آنها مرگ را توضیح بدهید یا ندهید برای آنها سؤالاتی به وجود می‌آید. از این سؤالات اجتناب نکنید، حتی اگر پاسخ دادن دشوار باشد. به مثال‌های زیر دقت کنید:

چرا او مرد؟ مجدداً در پاسخ دادن صادق باشید. اگر سن بالا دلیل مرگ است بگویید: «او خیلی پیر بود. به همین خاطر دیگه بدنش نمی‌تونه کار کنه». اگر یک بیماری خاص باعث مرگ شده است بگویید «او خیلی بیمار بود. دکترها نتونستند بهش کمک کنند تا حالش خوب بشه. به همین خاطر بدنش خیلی ضعیف شده بود و فوت کرد».

او کجا رفته است؟ مفاهیم زندگی پس از مرگ و بهشت، بستگی به مذهب شما دارد. در حالیکه که خیلی ساده است که بگوییم او به بهشت رفته است اما ممکن است برای کودک این سوال ایجاد شود «اگر بهشت جای خوبیه، بهتر نیست منم برم اونجا؟ چرا او تنها رفته؟ آیا می‌شه با اتوبوس به اونجا رفت؟». به این موضوع توجه کنید که درک این موضوعات برای یک کودک پیش‌دبستانی سخت است. می‌توانید توضیح بدهید که بعضی‌ها می‌گویند او به بهشت رفته و بعضی‌ها می‌گویند پیش خدا رفته. اما به هرحال ما نمی‌تونیم دیگه ببینیمش، و نمی‌تونیم بریم پیشش.

من می‌میرم؟ تو هم می‌میری؟ همه‌ی آدمها سرانجام خواهند مرد. من مطمئنم که تو بزرگ می‌شوی، پدر/مادر خوبی خواهی شد و بعدش پدربزرگ/مادربزرگ خوبی می‌شوی. بنابراین نگران اینکه چه زمانی می‌میری نباش. به مرگ من هم فکر نکن من می‌خواهم اونقدر زندگی کنم که بزرگ شدن تو رو ببینم.

نحوه تفکر کودکان درباره مرگ در این مقاله به خوبی تشریح شده است. 

ترجمه: حمید بهرامی زاده

منبع: 

Talking About Death In The Family To A Pre-Schooler

یک راه ساده و آسان برای اطلاع از مطالب جدید سایت و ارتباط با ما کانال تلگرام ماست. در تلگرام ravanhami@ با ما همراه باشید.