علائم اصلی اوتیسم شامل عدم ارتباط چشمی و گفتار، مسائل ارتباطی و رفتارهای تکراری است. پس چرا والدین به دنبال درمانهایی هستند تا به خواب کودکانشان، مقابله با اضطراب، هضم غذا و یا اتمام تشنجها کمک کنند؟ دلیل اصلی این است که نشانه های ذکر نشده اوتیسم در ملاکهای تشخیصی باعث ارجاع آنها به درمان میشود.
به نقل از روان حامی، در واقع اکثر افراد دارای اوتیسم علائمی دارند که نمیتوانند تعامل اجتماعی کنند. ما نمیدانیم که آیا اوتیسم باعث این علائم میشود و یا فقط با هم همراه هستند، ولی میدانیم که آنها بسیار واقعی هستند.
نشانه های ذکر نشده اوتیسم
۱. اوتیسم و مشکلات حسی:
یکی از اولین نشانه های ذکر نشده اوتیسم مشکلات حسی است. اکثر افراد مبتلا به اوتیسم مشکلات حسی دارند. آنها ممکن است به صدا، نور و یا لمس شدن بیش از حد واکنش نشان دهند، یا از طرف دیگر آنها ممکن است فشار عمیق و احساسهای فیزیکی طلب کنند. در هر صورت حساسیت زیاد و بیش از حد میتواند فعالیتهای روزانه را بسیار سخت کند. کودک چه چیزی را به خوبی میتواند یاد بگیرد وقتی از نور زیاد، صدای دائمی و یا خارش در اثر لباسهایی که میپوشد، رنج میبرد؟ زمانی که درمانهایی برای اصلاح مسائل حسی وجود دارد، بهترین راهحلها معمولاً شامل تغییر محیط مناسب برای کودک است.
۲. اوتیسم و مشکلات گوارشی:
یکی دیگر از نشانه های ذکر نشده اوتیسم مشکلات گوارشی است. کودکان مبتلا به اوتیسم خیلی بیشتر از سایر کودکان به مشکلات گوارشی و روده دچار میشوند. بعضی محققان باور دارند که رابطهی بین اوتیسم و مشکلات گوارشی سرنخی برای علت اوتیسم است. دیگران به سادگی ذکر میکنند که بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم مشکلات گوارشی دارند. در هر صورت درمان علائم و تضمین تغذیهی مناسب، خوب و سودمند است. این که تغییرات در رژیم غذایی و تغذیه میتواند واقعاً به درمان اوتیسم کمک کند و یا نه، قابل بحث است. هیچ کودکی با اسهال مزمن، دل پیچه و حالت تهوع، خوب یاد نمیگیرد، خوب رفتار نمیکند و به خوبی اجتماعی نمیشود. با درمان مشکلات گوارشی، والدین میتوانند به کودکانشان کمک کنند تا بیشتر پذیرای مدرسه، درمان و تعامل اجتماعی باشند.
۳. اوتیسم و تشنج:
تشنج نیز از نشانه های ذکر نشده اوتیسم است. از بین ۴ کودک مبتلا به اوتیسم، یکی دچار تشنج میشود. تشنجها میتوانند در گروهی از حملههای کامل تا حملههای با شروع کوتاه قرار بگیرند. این طیف از علائم کشف تشنج را سخت میکند. آنها را همچنین میتوان از طریق موجنگاری مغزی که تغییرات در امواج مغز را اندازهگیری میکند، تشخیص داد. بر خلاف اکثر علائم اوتیسم، تشنجها درمان پزشکی دارند. ضدتشنجها معمولاً میتوانند تشنج را به طور موثر کنترل کنند. برخی از رایجترین داروهای ضدتشنج عبارتند از : کاربامازپین ، لاموتریژین، توپیرامات و والپوریک اسید. بسیار مهم است که مطمئن باشیم داروی ضدتشنج را به درستی انتخاب کردیم، چرا که بعضی از آنها میتواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند.
۴. اوتیسم و مشکلات خواب:
درحالی که تحقیقات اندکی در این زمینه وجود دارد، واضح است که بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم مشکلات خواب هم دارند. بعضی به سختی به خواب میروند و بعضی دیگر مکرراً از خواب میپرند. البته کمبود خواب میتواند علائم اوتیسم را خیلی بدتر کند. افراد کمی زمانی که خیلی خسته هستند میتوانند خوب فکر کنند، خوب رفتار کنند و خوب ارتباط برقرار کنند. والدین نیز زمانی که از خواب محروم میشوند، فرسوده میشوند. تحقیقات نشان میدهد که ملاتونین، مکمل مبتنی بر هورمون، میتواند به افراد اوتیستیک کمک کند تا بخوابند. در هر صورت این واضح نیست که ملاتونین چقدر میتواند تفاوت معناداری در بهبود خواب افراد مبتلا به اوتیسم در طول شب ایجاد کند.
۵. اضطراب، افسردگی و اوتیسم:
بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم، مشکلات قابل تشخیص بالینی در اضطراب، افسردگی و خشم دارند. به نظر میرسد این مسائل بین مردم با عملکرد بالای اوتیسم و سندرم آسپرگر رایجتر است. این ممکن است به این دلیل باشد که افراد با عملکرد بالای اوتیسم و سندرم آسپرگر بیشتر از تفاوتهایشان آگاه هستند و بیشتر تاثیرات طرد شدن از همسالانشان را احساس میکنند. اما بسیاری از متخصصان باور دارند که اختلالات خلقی که همراه اوتیسم وجود دارد ممکن است به وسیلهی تفاوتهای فیزیکی در مغز افراد مبتلا به اوتیسم ایجاد شود. اختلالات خلقی میتواند به وسیلهی دارو، روانشناسی شناختی (شناختدرمانی) و مدیریت رفتار درمان شود. اگر این مسائل به وسیلهی عوامل خارجی ایجاد شوند، بهترین کار تغییر محیط مناسب برای نیازهای بیمار است.
۶. اوتیسم و تفاوتهای یادگیری:
نشانه های ذکر نشده اوتیسم همچنین شامل مشکلات یادگیری آنهاست. کودکان مبتلا به اوتیسم به صورت متفاوتی یاد میگیرند. بعضی از آنها ناتوانیهای یادگیری قابل تشخیصی دارند مثل نارساخوانی، در حالی که برخی دیگر تواناییهای غیرمعمولی مثل هایپرلکسیا دارند (توانایی خواندن در سن بسیار کم). بعضی به سختی تواناییها و مهارتهای ریاضی را به دست میآورند و بقیه دانشمندان ریاضی هستند و خیلی بیشتر از سن خود میدانند. یک روش برای مدیریت تفاوتهای یادگیری در اوتیسم، برنامهی آموزش فردی است، برنامهای که توسط یک گروه تدوین شده و شامل والدین، معلمها و مدیران مدرسه است. در تئوری، این برنامه امکان حمایت کودکان اوتیستیک که مشکل دارند را فراهم میکند و همچنین فرصتهایی را تضمین میکند تا دوام داشته باشد. موفقیت این روش برای همهی موقعیتها است.
۷.اوتیسم و بیماری روانی:
برای یک فرد مبتلا به اوتیسم تشخیص روانی اختلال دو قطبی، افسردگی بالینی، اختلال وسواس فکری و عملی یا اسکیزوفرنی غیرمعمول نیست. گفتن تفاوت بین تداوم (تکرار صداها، کلمات، اشیا و افکار) که در اوتیسم معمول است، با اختلال وسواس فکری عملی که یک بیماری روانی جداگانه است، دشوار است. همچنین تمیز دادن اختلالات خلقی و اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی و رفتارهای اوتیستیک نیز دشوار است. اگر شما شک کردید که عزیزی با اختلال اوتیسم همچنین از بیماری روانی رنج میبرد ، خیلی مهم است که یک متخصص که دارای تجربههای مطمئن با افراد طیف اوتیسم است، پیدا کنید.
۸. کمبود توجه، مشکلات رفتار و اوتیسم:
عجیب است که کمبود توجه، رفتار خشونتآمیز و مشکلات تمرکز در معیارهای تشخیصی اوتیسم قرار نگرفتهاند. این خیلی عجیب است، چرا که آنها بسیار رایج هستند. در هر صورت، بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم هم اختلال کمبود توجه و هم بیش فعالی دارند. گاهی اوقات داروهایی که برای درمان بیشفعالی به کار میروند (مثل ریتالین)، میتواند به کودکان مبتلا به اوتیسم نیز کمک کند تا رفتار خود را بهبود بخشند و تمرکز کنند. فقط گاهی اوقات تفاوتهای کمی دارند. تغییرات محیطی که حواسپرتی و اذیت و آزار را کم میکنند و تمرکز را بهبود میبخشند نیز بسیار سودمند است. عوامل دیگری که کمک میکنند شامل داستانهای اجتماعی، روشهای یادگیری دست به دست و درمان یکپارچگی حسی است.
صدف محمدی حسینینژاد، کارشناسی روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی



مقالات مرتبط با اوتیسم
تفاوت های جنسیتی در رفتار و مغز افراد متبلا به اوتیسم
تفاوت های جنسیتی در رفتار و مغز افراد متبلا به اوتیسم: با توجه به مطالعات محققان دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد دختران مبتلا به اتیسم نسبت به پس... بیشتر بخوانید
چرا تشخیص زودهنگام در اوتیسم اهمیت دارد؟
دلایل تشخیص دیرهنگام اوتیسم خیلی از کودکان دچار اوتیسم در لیست انتظار قرار داده میشوند و از مزایای مداخلات رفتاری زودهنگام محروم میشوند زیرا متخصصین... بیشتر بخوانید
نقش صدای مادر در رشد و تحول مغز کودکان
نقش صدای مادر در رشد و تحول مغز کودکان: جای تعجب نیست که کودک صدای مادرش را به صداهای افراد غریبه ترجیح میدهد. زمانی که جنین در رحم مادر قرار د... بیشتر بخوانید
طرحوارهدرمانی برای اوتیسم و همبود با اختلالهای شخصیت
طرحوارهدرمانی برای بزرگسالان مبتلا به طیف اوتیسم در همبودی با اختلال شخصیت اختلال طیف اوتیسم یکی از اختلالهای عصبی ـ رشدی است. این اختلال در دوارن ک... بیشتر بخوانید