پنج ویژگی شخصیتی:

بسیاری از روان‌شناسان شخصیت معاصر معتقدند که شخصیت دارای ۵ بعد اساسی است. پنج «عامل بزرگ» یا پنج «عامل اصلی» دسته‌ی گسترده‎ای از ویژگی‎های شخصیتی هستند. در ادامه این پنج ویژگی شخصیتی را معرفی می‌کنیم. با روان حامی همراه باشید.

• برون‌گرایی

یکی از پنج ویژگی شخصیتی برون‌گرایی است.  برون‌گرایی عبارت است از تحریک‌پذیری، اجتماعی بودن، پرحرفی، ابراز وجود و مقادیر بالایی از ابراز احساسات. افرادی که برون‌گرایی آنها بالاست آدمهای خوش‌مشرب و معاشرتی هستند و در موقعیت‌های اجتماعی به وجد می‌آیند و به اصطلاح دورهمی‌های اجتماعی به آنها انرژی می‌دهد. اما افرادی که برون گرایی آنها کم است یا به عبارتی درونگرا هستند، تودار و کم حرف هستند و موقعیت‌های اجتماعی انرژی آنها را تحلیل می‌برد.

• توافق

یکی از پنج ویژگی شخصیتی توافق است. این بعد شخصیتی شامل ویژگی‌هایی مانند اعتماد، نوع‌دوستی، مهربانی، محبت و سایر رفتارهای جامعه‌پسند است. افرادی که از نظر ویژگی توافق بالا هستند، تمایل به همکاری بیشتر دارند در حالی که به عکس، کسانی که این ویژگی در وجودشان کم است و این صفت را کمتر دارند، افراد رقابت‌طلب و حتی دغل‌باز هستند.

• وظیفه‌شناسی

یکی از پنج ویژگی اصلی شخصیتی وظیفه‌شناسی است. ویژگی‌های استاندارد وظیفه‌شناسی شامل اهل تفکر بودن، عملکرد مناسب در کنترل تکانه‌ها و رفتارهای معطوف به هدف. همچنین بالا بودن وظیفه‌شناسی تمایل به سازماندهی و اگاهی از جزئیات را بالا می‌برد.

• روان‌رنجوری

روان‌رنجوری صفتی است که با غم و اندوه، دم دمی بودن و بی‌ثباتی عاطفی همراه است. افرادی که در این صفت نمرات بالایی کسب می‌کنند نوسانات خلقی، اضطراب، دمدمی بودن، تحریک‌پذیری و غم و اندوه را تجربه می‌کنند. همچنین افرادی که این ویژگی را کمتر دارند آدمهای باثباتی هستند و از نظر هیجانی تحمل بالایی دارند.

• تجربه‌پذیری

این صفت ویژگی هایی از قبیل تخیل و بینش را داراست و کسانی که این ویژگی در آنها بالاست، علایق بسیار گسترده‌ای دارند.

افرادی که این ویژگی را دارند، ماجراجو و خلاق هستند و افرادی که کمتر این صفت را دارند، اغلب بسیار سنتی تر هستند و در تفکر انتزاعی مشکلاتی دارند.

خوب است که بدانید هر یک از این ویژگی‎ها در یک طیف قرار دارد که هر سر طیف نشان‎دهنده حالت افراطی آن ویژگی است. به عنوان مثال برون‌گرایی یک طیف است که یک طرف آنها برون‌گرایی بسیار بالا و یک طرف آن درون‌گرایی بسیار پایین است. در دنیای واقعی تمام افراد همیشه در جایی بین این دو قطب افراطی قرار می‌گیرند.

• پژوهش‌های مرتبط با ۵ عامل شخصیت:

مک کری و همکارانش نیز، نشان دادند که ۵ ویژگی اصلی به طور قابل ملاحظه‌ای جهان شمول‌اند؛ یعنی در تمام افراد دنیا و در تمام فرهنگ‌ها می‌توان این پنج ویژگی را مشاهده کرد. یک مطالعه که در ۵۰ فرهنگ مختلف انجام شد نشان داد که می‌توان از این پنج ویژگی برای توصیف شخصیت آنها استفاده کرد.

بر اساس این پژوهش، بسیاری از روان شناسان معتقدند که ۵ بعد شخصیت، نه تنها جهان‌شمول‌اند بلکه پایه‌های زیست‌شناختی دارند.

دیوید باس یک تبین تکاملی برای این پنج صفت اصلی شخصیت ارائه کرده است. وی معتقد است این صفات دیدگاه ما درباره جهان اجتماعی را شکل می‌دهند.

همیشه به یاد داشته باشید که رفتار، حاصل تعامل بین متغیرهای زیربنایی شخصیتی و موقعیتی است.

گاهی اوقات فرد بر اساس وضعیتی که در آن قرار دارد واکنش نشان می‌دهد. با وجود این، در اکثر موارد افراد پاسخ‌هایی می‌دهند که با شخصیت آنها هماهنگی دارد.

این ابعاد نشان‌دهنده حوزه‌ی گسترده‌ای از شخصیت است. تحقیقات نشان داده است که این گروه‌بندی در بسیاری از مردم با هم رخ می‌دهند. به عنوان مثال افراد اجتماعی‌تمایل به پرحرفی دارند. و با این حال، این صفات همیشه باهم رخ نمی‌دهند. شخصیت پیچیده و متنوع است و هر فردی ممکن است رفتارهایی را که نماینده‌ی هر یک از این ابعاد است نشان دهد.

مترجم:  پونه تندرو، دانشجوی کارشناسی

ویراستار: حمید بهرامی‌زاده

refrence:

The Big Five Personality Traits