پژوهش‌ها نشان می‌دهد، کمبود خواب می‌تواند نورون‌ها را نابود کند.
نظریه‌ای قدیمی می‌گوید نداشتن خواب منظم، چیزی به نام بدهی خواب ایجاد می‌کند. اگر شما یک پرستار، پزشک، راننده کامیون یا کارگر شیفتی باشید که مرتباً نظم خوابش را از دست می‌دهد، ممکن است گمان کنید که تنها در روزهای تعطیل می‌توانید کم خوابی تان را جبران کنید.
به نقل از روان حامی، طبق نظر یک عصب‌شناس، دوره‌های طولانی بیداری و کمبود خواب، می‌تواند آسیبی جدی ایجاد کند (حتی آسیب مغزی) که با چند ساعت خواب آخر هفته نیز جبران پذیر نیست.
ممکن است درحالیکه می‌دانید فقدان خواب منظم برای سلامتی شما مضر است، از چگونگی خطر آن برای مغزتان آگاه نباشید. پژوهش‌های گذشته نشان داده است که به طور جدی پس از کمبود خواب، زوال شناختی کوتاه‌مدتی ایجاد می‌شود. اما برخی تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که تکرار دوره‌های کمبود خواب، می‌تواند به نورون‌ها آسیب برساند و حتی آنها را نابود کند.
بیداری‌های طولانی مدت، می‌تواند به نورون‌های بحرانی، آسیب برساند
از موضوعات مورد علاقه جهت تحقیق و پژوهش، بررسی نورون‌های حساس به خواب، در ساقه مغز می‌باشد که در زمان بیداری ما فعال هستند اما هنگامی که می‌خوابیم، فعالیتی ندارند. دکتر زیگرید ویزی، استاد دانشکده پزشکی دانشگاه پنسیلوانیا پرلمن و یکی از نویسندگان این مطالعه توضیح می‌دهد،”ما همیشه گمان می‌کردیم کمی پس از کمبود خواب کوتاه مدت و بلند مدت، بهبود کامل شناختی را بدست می‌آوریم اما بعضی تحقیقات بر روی انسان‌ها نشان داده است که دامنه توجه و دیگر جنبه‌های شناختی، ممکن است حتی پس از سه روز بازیابی خواب، عملکردی عادی نداشته باشد. این مسئله، سؤالاتی را درباره آسیب دائمی مغز ایجاد کرده است. ما می‌خواهیم دقیقاً کشف کنیم که آیا کمبود خواب مزمن به نورون‌ها آسیب می‌رساند؟ آیا این آسیب، برگشت پذیر است؟ و کدام نورون‌ها را شامل می‌شود؟”
این نورون‌ها، نقشی بحرانی در زمینه‌های مختلف عملکرد شناختی ایفا می‌کنند از جمله تنظیم خلق و خو، فعالیت‌های شناختی و توجه.
دکتر ویزی بیان می‌کند” اگر این نورون‌ها آسیب ببینند، ممکن است توانایی تان در توجه تضعیف شود و همچنین دچار افسردگی شوید.”
بررسی تأثیر کمبود خواب بر مغز
پژوهشگران با روش‌های زیر، اثرات محرومیت خواب بر مغز را مطالعه کردند:
- موش‌ها به سه گروه تقسیم شدند.
- به گروه اول، اجازه داده شد خواب عادی داشته باشد.
- موش‌های گروه دوم، به مدت سه ساعتِ اضافی، بیدار نگه داشته شدند.
- موش‌های گروه سوم، طی دوره ای سه روزه بیدار نگه داشته شدند.
پس از جمع آوری نمونه‌های بافت مغزی، نتایج شگفت آوری بدست آمد که نشان داد :
- موش‌ها در گروه اول و دوم ( آنهایی که خواب عادی داشتند یا تنها چند ساعت کمبود خواب داشتند)، افزایش پروتئینی را نشان دادند که با نام سیرتوئین نوع۳ (SirT3) شناخته شده است. این پروتئین، از نورون‌ها در برابر آسیب، محافظت می‌کند.
- موش‌های گروه سوم که برای مدتی طولانی بیدار نگه داشته شدند، هیچ افزایشی در این پروتئین نشان ندادند.
نتایج تکان دهنده محرومیت خواب
- موش‌ها در گروه با بیداری طولانی مدت، از دست دادن ۲۵-۳۰ درصدی نورون‌های خاصی را نشان دادند.
- همچنین محققین، افزایشی در آنچه که به عنوان استرس اُکسی دیتیو شناخته شده است، مشاهده کردند که می‌تواند سبب مشکلاتی در ارتباطات عصبی شود.
دکتر ویزی اشاره می‌کند، تحقیقات بیشتری نیاز است تا متوجه شویم که آیا این پدیده بر انسان نیز همان اثر را می‌گذارد؟ همچنین بیان می‌کند، تعیین این موارد که (آیا ممکن است آسیب در افراد مختلف متفاوت باشد؟ و آیا ممکن است چیز‌هایی از قبیل پیری، دیابت، رژیم غذایی با چربی بالا و شیوه ی زندگی بی تحرک، افراد را نسبت به آسیب‌های عصبی ناشی از کمبود خواب، حساس تر کند؟) اهمیت دارد.
این اخبار ممکن است برای کارگران شیفتی و نیز دانشجویانی که مرتباً نظم خوابشان را از دست می‌دهند و یا تا دیروقت بیدار می‌مانند، اهمیت داشته باشد.
در آینده، درحالیکه به بیدارماندن تا دیروقت، جهت آماده شدن برای امتحان فکر می‌کنید، حتما به یاد داشته باشید که محرومیت خواب مزمن ، ممکن است به مغزتان آسیب برساند.
نویسنده: کندرا چری
مترجم: زهرا رضازاده
منبع:
Can Lack of Sleep Really Damage Your Brain?
یک راه ساده و آسان برای اطلاع از مطالب جدید سایت و ارتباط با ما کانال تلگرام ماست. در تلگرام ravanhami@ با ما همراه باشید.
