این مقاله بر اساس تحقیقی است که توسط Heidi Gazelle (2008) در دانشگاه نورث کارولینا بر روی حدود ۷۰۰ کودک انجام شد. برای بررسی نتایج این تحقیق در زمینه کودکان کمرو با روان‌حامی همراه باشید.
بسیاری از کودکان کمرو در یک چرخه معیوب به دام می‌افتند که آن‌ها را از ارتباط برقرار کردن با سایر کودکان بازمی‌دارد، به دلیل اینکه آن‌ها در موقعیت‌های اجتماعی احساس ناراحتی می‌کنند از تعامل با سایر کودکان اجتناب می‌کنند. این بدان معناست که آن‌ها تمرین صحبت‌کردن و بازی‌کردن کمتری با سایر کودکان دارند، بنابراین فرصت کمتری برای توسعه دادن مهارت‌های اجتماعی پیدا می‌کنند؛ مهارت‌هایی مانند مکالمه کردن، حل‌وفصل مشاجرات، گرفتن نوبت، یا پیدا کردن کارهای سرگرم‌کننده که باهم انجام دهند. فقدان نسبی مهارت‌های اجتماعی بعداً در احساس ناراحتی و اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی نقش خواهد داشت.
کودکان کمرو چون روی ناراحتی خودشان متمرکز هستند، خودشان را از دیگران جدا نگه می‌دارند. برای مثال زنگ تفریح را با مطالعه کردن یا ساکت ایستادن و خیره شدن به بچه‌های دیگر از فاصله چند متری می‌گذرانند. متأسفانه کودکان کمرو ناخواسته به همسالان خود این پیام را می‌فرستند که نمی‌خواهند با آن‌ها دوست باشند.
سایر کودکان غالباً به این رفتار کناره‌گیری به صورت منفی پاسخ می‌دهند. احتمال بیشتری دارد که همسالان، کودکان کمرو را دوست نداشته باشند. همسالان، پسرهای کمرو را در مقایسه با دختران کمرو خشن‌‌تر می‌دانند. در سمت دیگر برخی شواهد وجود دارد که در فرهنگ‌های آسیایی خاص کمرویی از لحاظ اجتماعی پذیرفتنی‌تر است.
انواع کودکان کمرو
بر اساس درجه‌بندی همسالان و مشاهدات صورت گرفته در زمین‌بازی سه گروه عمده از کودکان کمرو مشخص شدند که الگوهای روابط اجتماعی کاملاً متفاوتی داشتند. کلیه این کودکان رفتارهای کمرویی را نشان دادند امّا آنچه کودکان کمرو علاوه بر رفتار کمرویی انجام دادند، قویاً با نحوه رفتار سایر کودکان با آن‌ها مرتبط بود. (برخی از کودکان کمرو در هیچ‌کدام از گروه‌های زیر قرار نمی‌گیرند)
-
کودکان کمروی دلپذیر
هرچند این کودکان آغازگر مکالمه یا بازی نیستند امّا زمانی که یک کودک به آن‌ها نزدیک می‌شود به گرمی پاسخ می‌دهند. این کودکان عموماً توسط همسالان پذیرفته می‌شوند و تعداد دوستان آن‌ها به اندازه کودکان اجتماعی‌تر است. کودکان دیگر آن‌ها را به‌طور قابل قبولی شوخ و باهوش‌تر از حد متوسط می‌دانند. علیرغم تمایل آن‌ها به عقب ایستادن، گشودگی آن‌ها به پیشنهادهای کودکان دیگر و شاید روابط مثبت خانوادگی که دارند به آنان اجازه می‌دهد مهارت‌های اجتماعی مناسب را توسعه دهند تا با همسالانشان همراه شوند.
-
کودکان کمروی نابالغ
این کودکان معمولاً در موقعیت‌های اجتماعی بی‌میلی نشان می‌دهند امّا وقتی تلاش کنند به همسالان نزدیک شوند، این کار را طوری انجام می‌دهند که کودکان دیگر آن را بچه‌گانه یا آزارنده می‌دانند. غزاله دختری را مثال می‌زند که بعد از حذف شدن از بازی به‌طور مکرر از سایرین می‌خواست بازی دیگری انجام دهند درحالی‌که دیگران هنوز در حال ادامه بازی بودند.
بچه‌های دیگر اکثراً کودکان کمروی نابالغ را نادیده می‌گیرند. احتمال بیشتری وجود دارد که بچه‌های دیگر آن‌ها را دوست نداشته باشند، زیرا آن‌ها بین گوشه‌گیری و جلب‌توجه دیگران به شیوه‌های آزارنده تردید دارند. همچنین تعداد دوستان آن‌ها کمتر از حد متوسط است.
-
کودکان کمروی پرخاشگر
اینکه کودکان هم‌زمان پرخاشگر و کمرو باشند به نظر متناقض می‌رسد، اما گروهی از کودکان کمرو اکثراً با خودشان تنها هستند، امّا زمانی که با همسالان خود تعامل برقرار می‌کنند این کار را به شیوه عصبانی و پرخاشگرانه انجام می‌دهند. این گروه در مقایسه با دو گروه پیشین کشمکش بیشتری در روابط با همسالان خود دارند. احتمال خیلی زیادی وجود دارد که آن‌ها توسط همسالان خود طرد یا اخراج شوند و مورد آزار و اذیت قرار گیرند- تا حدودی به دلیل رفتار ناخوشایند آن‌ها و تا حدودی به این دلیل که دوستان کمی دارند که از آن‌ها حمایت کنند.
کمک کردن به کودکان کمرو برای تعامل با همسالان
درمان استاندارد شناختی رفتاری برای اضطراب مستلزم کمک کردن به افراد برای روبه شدن با موقعیت‌هایی است که از آن می‌ترسند، طوری که آن‌ها بتوانند اعتماد به نفس پیدا کنند و بتوانند از عهده آن موقعیت‌ها برآیند. بااین‌وجود زیرگروه‌هایی از بین کودکان کمرو که توسط غزاله مشخص شدند، به‌وضوح نشان می‌دهند که ما نمی‌توانیم فقط کودکان کمرو را به درون موقعیت‌های اجتماعی هل بدهیم و امیدوار باشیم همه‌چیز درست شود. اضطراب کودکان کمروی پرخاشگر و نابالغ در مورد تعامل با همسالان درست است زیرا همسالان آن‌ها واقعاً تمایل دارند تا به‌صورت منفی به آن‌ها پاسخ دهند!
رویارویی بیشتر با طرد همسالان به کسب اعتمادبه‌نفس اجتماعی کمک نمی‌کند. کودکان کمرو نیاز ویژه به راهنمایی در مورد راه‌های ارتباط مثبت با همسالان و همچنین تمرین کردن آن دارند.
به‌جای مقابله با سبک ارتباط کودک کمروی خود با آن کار کنید
نیازی نیست که کودکان کمرو به‌طور سحرآمیزی به زندگی گروه برونگراها گردش کنند تا دوستانی داشته باشند. قطعاً جایی در جهان برای سبک ساکت‌تری از ارتباط برقرار کردن وجود دارد. آن‌ها نیاز دارند راه‌هایی برای برقراری ارتباط بیابند که با آنچه هستند همخوانی دارد و واکنش‌های مثبتی را در دیگران موجب می‌شود. در اینجا چند راه‌حل ارائه می‌شود که شما می‌توانید به کودک کمروی خود کمک کنید تا یاد بگیرد با همسالان خود دوست شود.
-
علایق کودک خود را دنبال کنید
کودکان با انجام دادن کارهای سرگرم‌کننده با یکدیگر دوست می‌شوند. فعالیتی که کودک شما از آن لذت می‌برد می‌تواند پایه‌ای برای یک دوستی باشد. اگر کودک شما روی فعالیت سرگرم‌کننده متمرکز شده است، چیزی دارد که می‌تواند با همسالان انجام دهد و در مورد آن صحبت کند و کمتر امکان دارد که از احتمال تنها بودن یا طردشدن احساس ناراحتی کند. بعضی از کودکان کمرو فقط برای گذشتن از مانع اولیه نیاز به کمک دارند و در تعامل داشتن با همسالان خوب عمل می‌کنند. یک فعالیت موردعلاقه می‌تواند به‌عنوان پلی برای عبور از آن مانع عمل کند.
-
متن‌های نمایشنامه‌گونه اجتماعی را یاد بدهید و تمرین کنید
بسیار از تعامل‌های اجتماعی نیازمند دیالوگ‌های ظریف نیستند. بسیاری از آنچه ما به مردم می‌گوییم روال عادی است. به کودک خود کمک کنید تا از طریق نقش بازی کردن، متن‌های اجتماعی ساده را یاد بگیرد. سلام کردن به دیگران از طریق تماس چشمی، صدای صاف و یک لبخند دوستانه دوستی را روی روال می‌اندازد. پرسیدن سؤال‌هایی مانند چطوری، چه خبر، یا تعارف کردن، متن‌های دوستانه مفید دیگری هستند که می‌توانید تمرین کنید.
-
روی تعامل «یک در برابر یک» تمرکز کنید
بیشتر کودکان کمرو در تعامل با یک نفر راحت‌تر هستند تا چند نفر. با برنامه‌ریزی و حضور در قرارهای بازی این شانس را به کودک خود می‌دهید که مهارت‌های اجتماعی را تمرین کند و دوستی‌ها عمیق کند. حتی داشتن یک دوست که هر دو از یکدیگر خوششان می‌آید به کودکان کمرو کمک می‌کند شادتر باشند و کمتر هدف قلدری سایرین قرار گیرند. اگر لازم است قبل از اینکه مهمان‌ها برسند با کودک خود نحوه رفتار در قرار بازی را تمرین کنید.
-
آموزش پاسخ دادن در زمانی که دیگران دوستانه رفتار می‌کنند
مطالعه غزاله نشان داد کودکانی که قادر بودند به پیشنهادهای دوستانه سایر کودکان به گرمی پاسخ دهند در محیط‌های اجتماعی راحت‌تر بودند. به کودک خود کمک کنید منتظر رفتارهای دوستانه سایر کودکان باشد، زیرا این می‌تواند نشانه‌ای از شروع یک دوستی باشد! مثلاً اگر کودکی به بچه شما تعارف می‌کند، پاسخ درست یک «تشکر» دوستانه است!
-
تصور کردن دیدگاه دیگران
سال‌های زیادی طول می‌شد تا کودکان یاد بگیرند چگونه احساس فرد دیگری در یک موقعیت خاص را تصور کنند. برای حمایت کردن از مهارت‌های درک دیدگاه در کودک خود، با او در مورد افکار و احساساتی که در زندگی روزمره یا در کتاب‌ها، نمایش‌های تلویزیونی یا فیلم‌ها پیش می‌آیند صحبت کنید. صحبت کردن در مورد احساسات به کودکان کمک می‌کند تجربه‌های درونی را درک و نام‌گذاری کنند. به‌طور ذهنی خود را جای دیگران گذاشتن، کودکان را راهنمایی می‌کند که چطور روابط دوستانه داشته باشند. تمرکز کردن بر کمک به دیگران برای اینکه احساس راحتی داشته باشند، همچنین می‌تواند کمکی به کودکان کمرو باشد تا از تمرکز فلج‌کننده بر خودشان رها شوند.
-
صبور باشید
برای اینکه سابقه کودک نزد همسالان تغییر کند کمی زمان نیاز است. همسالان بلافاصله پس از اینکه کودک شما تغییر رفتار بدهد توجه نخواهند کرد. اعتقاد خود به توانایی کودکتان برای رشد و یادگیری را ابراز کنید. با راهنمایی و تلاش مستمر کودک شما می‌تواند ایجاد روابط با کودکان دیگر را شروع کند.
منبع: psychology today
ترجمه: شعیب قاسمی
