استرس چیست؟بخش اول: ماهیت استرس
این مقاله بخشی از یک دوره روشهای مقابله با استرس است که در مبحث قبلی به صورت مفصل توضیح داده شده است. درک مفهوم استرس عامل کلیدی در ایجاد تغییرات در رفتار و شیوه زندگی است. به طوری که جنبههای ناخوشایند استرس را کاهش داده و جنبههای سودمند آن را افزایش میدهد. درک استرس برای رشد مؤثر مهارتهای مقابلهای ضروری است (۱). آگاه بودن از استرس یعنی داشتن علم نسبت به استرس تا بتوانید مهارتهای زیر را یاد بگیرید:
کاهش احتمال بیمار شدن
افزایش روابط اجتماعی و خانوادگی
بهبود عملکرد افزایش بهره وری و خلاقیت
استرس چیست؟
استرس چیست؟
استرس پاسخ بدن شما به رویدادها است. استرس گاهی به سبب تجربههای خوب و مثبت رخ میدهد و گاهی به سبب تجربههای بد و منفی (۲). از یک نگاه میتوان استرس را یک پاسخ تطابقی بدن به تغییرات در نظر گرفت که انسان را جهت مواجه شدن با خطرات تهدیدکنندهی زندگی نظیر روبه رو شدن با یک حیوان وحشی مانند گرگ آماده میسازد. فعال شدن استرس، بدن را خیلی سریع برای فعالیت فیزیکی آماده میکند (۱). استرس میتواند به عنوان حالتی تعریف شود که در آن بین درک فشار شرایط و درک توانایی جهت مقابله، رابطه مناسبی وجود ندارد. تعادل بین اینکه ما چطور به فشار شرایط مینگریم و اینکه چطور میتوانیم با فشار شرایط مقابله کرده و سازگار شویم وجود یا عدم وجود استرس، پریشانی و استرس خوب راتعیین میکند (۱).
ترازوی استرس
در یک کفه ترازو، ما فشار شرایط و متقضیات اطرافمان را میبینیم (حرف D) و در کفه دیگر توانایی ما جهت مقابله یا برخورد با آن فشار شرایط قرار دارد (حرف C). هنگامی که احساس میکنیم توانایی روبرو شدن با فشار شرایط را داریم هر دو کفه در یک وضعیت تعادل قرار میگیرند (۱).
هنگامی که نوسان ترازو خارج از منطقه طبیعی باشد استرس را به صورت پریشانی یا استرس خوب تجربه خواهیم کرد و واضح است که عدم تعادل بیشتر، احساسات قوتی تری را به دنبال خواهد داشت. عدم تعادل به دو صورت ممکن است روی دهد: ۱- تغییراتی در درک ماهیت فشار شرایط ۲- تغییراتی در درک توانایی جهت رویارویی یا مقابله
پریشانی استرس چیست؟
هنگامی که ما با شرایط متعدد روبرو بوده و یا به شرایط به عنوان مکشل یا تهدید مینگریم، بایستی قضاوتی از توانایی خود جهت مقابله با آن داشته باشیم. اگر نتیجه این قضاوت منفی باشد ترازوی استرس به سمت منفی حرکت خواهد کرد. داشتن کارهای زیاد و نبود زمان کافی، برخورد با وظایف پیچیده بدون داشتن آموزش مناسب، ارتقا به یک شغل بدون شایستگی لازم، داشتن صورت حسابهای زیاد برای پرداخت و نداشتن پول، نگرانی در مورد از دست دادن شغل، داشتن مشکلات خانوادگی همزمان با تغییراتی در کار، برخی از موقعیتهایی هستند که میتوانند منجر به پریشانی گردند. در ادامه با روان حامی باشید تا درباره علل استرس توضیحاتی را مرور کنیم.
حمید بهرامی زاده، دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی