ساخت آزمون های هوش

سنجش هوش یکی از فعالیت‌های اصلی در مدارس و کلینیک‌های روانشناسی است. پدیدآورندگان آزمون دائما آزمون‌های هوش جدید را منتشر یا نسخه‌های موجود را اصلاح می‌کنند. در حال حاضر از بین مدل‌های روانسنجی توانایی های شناختی، نظریه کتل-هورن-کارول (CHC) از بیشترین حمایت تجربی برخوردار بوده و تاثیر قابل توجهی بر اندازه‌گیری هوش دارد.  

نمونه ای از آزمون های هوش

  نظریه CHC توانایی‌های شناختی، ادغام نظریه هوش سیال و هوش متبلور Gf-Gc کتل-هورن (هورن و کتل، ۱۹۶۷؛ هورن و نول، ۱۹۹۷) و نظریه سه سطحی کارول است (کارول، ۱۹۹۳). در مدل CHC کارکرد شناختی به یک عامل عمومی (عامل g اسپیرمن)، ۱۶ توانایی گسترده و حدود ۱۰۰ توانایی محدود تقسیم می‌شود (نیوتون و مک گرو، ۲۰۱۰). برخی از توانایی‌های گسترده شامل استدلال سیال (Gf)، درک و فهم-دانش (Gc)، پردازش بصری (Gc)، حافظه کوتاه مدت (Gsm)، سرعت پردازش (Gs) و دانش کمی (Gq) بیشتر مورد مطالعه فرار گرفته است.

دیوید وکسلر: یکی از بزرگترین سازندگان آزمونهای هوش

بررسی ساختار عاملی WISC-IV به طور کامل با استفاده از مدل CHC اندازه گیری هوش، که مدلی برای اندازه‌گیری توانایی های شناختی است، صورت نگرفته است (آلفونسو، فلانگان و رادون، ۲۰۰۵). آزمون‌های توانایی‌های شناختی وودکاک جانسن III همانند نسخه‌های قبلی خود-مجموعه آزمون روانی_آموزشی وودکاک جانسن –در حال حاضر تنها مجموعه آزمونی است که بر مدل کتل-هورن-کارول (CHC)، مبتنی است (مک گرو و وودکاک، ۲۰۰۱). مک گرو و فلانگان نشان داده‌اند که اغلب مجموعه آزمون‌های موجود، به استثنای WJ، در سنجش مناسب توانایی‌های مشخص شده در نظریه معاصر روانسنجی (نظریه CHC) با شکست مواجه شده‌اند (اریتز،قلانگان و مک گرو، ۱۹۹۹). در بین آزمون‌های هوش موجود، مقیاس‌های هوش وکسلر برای کودکان (WISC) در میان روان‌شناسان تربیتی و بالینی از محبوبیت زیادی برخوردارند (آلفونسو، ۲۰۰۰). در تفسیر نمرات مقیاس هوشی وکسلر برای کودکان (WISC) نیز اصلاحاتی صورت گرفته است. بدین صورت که از ساختار دو عاملی (WISC:Wechsler, 1949) به ساختار چهار عاملی (WISC-IV; Wechsler, 2005) تغییر یافته است. در چهارمین ویراست مقیاس هوش وکسلر برای کودکان (WISC– IV) تجدید نظر اساسی شامل افزودن خرده آزمون‌های جدید (درک تصویر، توالی حرف-عدد، استدلال ماتریکس، ابطال و استدلال کلمه ) و حذف برخی خرده آزمون‌ها (تنظیم تصاویر، الحاق قطعات و مازها) صورت گرفته است. بهره هوشی کلامی و عملی حذف شده و بیشتر بر تفسیر نمرات شاخص عامل تاکید شده است (وکسلر ۲۰۰۳؛ ساکلفسکی و پریفیترا، ۲۰۰۵). نسخه چهارم مقیاس هوشی وکسلر برای کودکان چهار شاخص را متمایز می‌سازد: درک کلامی (VCI)، استدلال مفهومی (PRI)، حافظه کاری (WMI) و سرعت پردازش (PSI) به اضافه نمره کلی مقیاس (FSIQ). در این نسخه آزمون تجدید نظری اساسی صورت گرفته و از لحاظ نظری و ویژگی‌های روانسنجی، از سازمان دهی مناسب‌تری برخوردار است (گریگویر،۲۰۰۹). با این وجود WISC-IV همچنان برخی محدودیت‌های مهم در زمینه رابطه بین تفسیر و نظریه‌های معاصر را نشان می­‌دهد.

مطالعات متعددی که بر روی نمرات خرده آزمون‌های WISC-IV صورت گرفته نشان داده است که مدل‌های مبتنی بر CHC نسبت به ساختار نمره‌گذاری چهار عاملی موجود، از کفایت و مناسبت بیبشتری برخوردار است (کیث و همکاران، ۲۰۰۶؛ ریورت و همکاران، ۲۰۱۴). برای مثال ریورت و همکاران (۲۰۱۴) در بررسی روایی سازه WISC-IV برای کودکان فرانسوی زبان دریافتند که مدل مبتنی بر CHC با پنج عامل نسبت به ساختار نمره‌گذاری فعلی WISC-IV، برازش بهتری با داده‌ها نشان می‌دهد.

چن، کیث، چن و چانگ (۲۰۰۹) روایی سازه WISC-IV برای کودکان تایوانی را مورد بررسی قرار دادند. بر اساس مطالعه این پژوهشگران هر دو ساختار نمره‌دهی چهار عاملی و مدل مبتنی بر CHC در این کشور مورد تایید قرار گرفت. در مقابل، کیث و همکاران (۲۰۰۶) نشان دادند که راه حل نمره‌دهی چهار عاملی برای کودکان ایالت متحده آمریکا از کفایت کمتری برخوردار است.

اگرچه نمرات خرده آزمون‌های WISC-IV و WAIS-IV چندین بعد از نظریه CHC را اندازه می‌گیرند، پدیدآورندگان این مقیاس‌ها توجهی به این نظریه نداشته‌اند. بنابراین نمرات شاخص عامل وکسلر به جای درک و فهم-دانش (Gc)، حافظه کوتاه‌مدت (Gsm)، سرعت پردازش (Gs) و غیره… تحت عناوین درک کلامی، استدلال ادراکی، حافظه کاری و سرعت پردازش نام گذاری شده‌اند. با این اوصاف نشان داده شده است که نمرات خرده آزمون‌های WISC-IV می‌تواند مطابق با مدل CHC تفسیر شود. برای مثال فلانگان و کافمن (۲۰۰۴) پیشنهاد کردند که نمرات خرده آزمون‌های WISC-IV شش عامل CHC (Gf,Gc,Gsm,Gv,Gq,وGs)، را اندازه می‌گیرد، و کیث و همکاران (۲۰۰۶) نیز نشان دادند که نمرات خرده آزمون‌ها به طور عمده پنج عامل را اندازه می‌گیرد (Gf,Gc,Gsm,Gv ,وGs).

Carroll, J. B. (2005). The three-stratum theory of cognitive abilities. In D. P. Flanagan & P. L.Harrison (Eds.), Contemporary intellectual assessment: Theories, tests, and issues (2nd ed., pp.69-76). New York: Guilford

Flanagan, D. P., McGrew, K. S., & Ortiz, S. O. (2000). The Wechsler Intelligence Scales and Gf-Gc theory: A contemporary approach to interpretation. Needham Heights, MA: Allyn and Bacon

Horn, J. L., & Blankson, N. (2005) Foundations for better understanding of cognitive abilities. In D. P. Flanagan & P. L. Harrison (Eds.), Contemporary intellectual assessment: Theories, tests, and issues (۲nd ed., pp. 41–۶۸). New York, NY:Guilford Press

Wechsler, D., Kaplan, E., Fein, D., Morris, R., Kramer, J. H., Maerlender, A. et al. (2004). The Wechsler Intelligence Scale for Children-Fourth Edition Integrated. San Antonio, TX: The Psychological Corporation