پروفسور نصرت پزشکیان: پایهگذار رواندرمانی مثبت
نصرت پزشکیان در ایران به تاریخ ۱۸ ژوئن ۱۹۳۳ یا ۲۸ خرداد ۱۳۱۲ متولد شد. او از سال ۱۹۵۴ در آلمان زندگی میکرد. وی یک جراح مغز و اعصاب بود و پس از دریافت تخصص پزشکی خود، در کشورهای آلمان، سویس، اتریش و آمریکا به تحصیلات تخصصی در رواندرمانی پرداخت. او پایهگذار رواندرمانی مثبت (PPT) است و در سال ۱۹۶۸ این روش را بر اساس رویکردی بینفرهنگی ابداع کرد. او هم چنین بنیانگذار آکادمی رواندرمانی ویسبادن است؛ موسسهای رسمی در آلمان برای آموزش رواندرمانی در مرحله تحصیلات تکمیلی. با روان حامی همراه باشید.
پروفسور پزشکیان ۲۶ کتاب مختلف رواندرمانی تألیف کرده است و برخی از آنها به ۲۳ زبان دیگر در سراسر دنیا ترجمه شدهاند. او تا تاریخ فوت خود، رئیس آکادمی بینالمللی رواندرمانی مثبت و بینفرهنگی، رئیس انجمن جهانی رواندرمانی مثبت و رئیس افتخاری انجمن آلمانی رواندرمانی مثبت بود. او در سال ۱۹۹۶ “نشان فدرال لیاقت” را از رئیس دولت جمهوری فدرال آلمان دریافت کرد.
بنیاد پزشکیان و جایزه رواندرمانی مثبت
بنیاد پزشکیان یا آکادمی بینالمللی رواندرمانی مثبت و بین فرهنگی جوایزی بینالمللی را به نام رواندرمانی مثبت اعطا میکند. هدف از این جایزه شناسایی و تقدیر از دستاوردهایی است که با نگاهی جهانی در رواندرمانی مثبت به هدف خدمت به بشریت انجام شدهاند. این جوایز که هر سه یا چهار سال اعطا میشوند، به رواندرمانگران در دو گروه تقدیم میشوند:
۱. جایزه بینالمللی بیناد پزشکیان برای آموزش و پژوهش در رواندرمانی مثبت و بین فرهنگی
دریافتکنندگان این جایزه افتخاری در سال ۲۰۱۰، افراد مؤثر در رواندرمانی مثبت طی سالهای گذشته هستند. نامزدهای این جایزه توسط سازمانها و نهادهای مختلف شناخته شدهاند و خدمتی بزرگ را برای پیشرفت رواندرمانی مثبت با پایداری و تلاش انجام دادهاند. نامزدهای این جایزه با تصمیم هیئت ژوری و پیشنهادهای دریافت شده توسط سازمانهای رواندرمانی مثبت انتخاب میشوند.
۲. جایزه بینالمللی ترقی در رواندرمانی مثبت
این جایزه در سه موضوع آموزش، انتشار مقاله و کتاب، و نوآوری اعطا میشود. این جایزه هر سه یا چهار سال تقدیم شده و مبلغ آن ۱۵۰۰ یورو است.
تاریخچه رواندرمانی مثبت و فعالیتهای پروفسور پزشکیان
ریشههای فکری
پروفسور پزشکیان که بنیانگذار رواندرمانی مثبت بود، در اواخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰، منابع مختلفی برای الهام داشت:
- روح زمانه و فضای علمی عصر که روانشناسی انسانگرا را به وجود آورد و آن را رشد داد.
- برخورد شخصی با رواندرمانگران و روانشناسان برجستهای مثل ویکتور فرانکل.
- جستجو برای روشی التقاطی، به خصوص به خاطر مشکلات زیادی که بین روانکاوان و درمانگران رفتاری وجود داشت.
- مشاهدههای بینفرهنگی در بیش از ۲۰ کشور و فرهنگ و دغدغه یافتن روشی التقاطی که فرهنگ را در نظر بگیرد.
دهه ۱۹۶۰
نصرت پزشکیان در دهه ۱۹۶۰ کار رواندرمانی خود را در شهر ویسبادن آلمان، فارغ از قید و شرطهای بیرونی، شروع کرد. او قادر بود که طی ۳۰ سال بعد از آن با روش و چارچوب خود با بیمارانش کار کند. این شرایط موجب شکلگیری رواندرمانی مثبت در آینده شد.
دهه ۱۹۷۰
در دهه ۱۹۷۰، دکتر پزشکیان شروع به تدریس و سخنرانی در دانشگاههای مختلف کرد. در همین زمان، اولین کتابهای او منتشر شدند. چهار کتاب از پنج کتاب اساسی رواندرمانی مثبت در این دوره زمانی انتشار یافتند؛ کتابهای “رواندرمانی برای زندگی روزمره” در سال ۱۹۷۴، “رواندرمانی مثبت” در سال ۱۹۷۷، “داستانهای شرقی” در سال ۱۹۷۹ و “خانوادهدرمانی مثبت” در سال ۱۹۸۰.
او رویکرد جدید خود را “تحلیل تفکیک” نامید که تا سال ۱۹۷۷ و انتشار کتاب “رواندرمانی مثبت” استفاده میشد. همین دوره زمانی، مبنای شروع آموزش رواندرمانی مثبت بود. در سال ۱۹۷۷،پروفسور پزشکیان “آکادمی رواندرمانی مثبت ویسبادن” را تاسیس کرد.
دهه ۱۹۸۰
در دهه ۱۹۸۰، دکتر نصرت پزشکیان در سفرهای خود با بسیاری از همکارانش، دانشجویان و علاقمندان از فرهنگهای مختلف دیدار و مصاحبت داشت که در او باعث تقویت نگرش فرهنگی در بررسی بیماران شد. او به همین خاطر، اصطلاح “رواندرمانی بینفرهنگی” را برای اولین بار استفاده کرد.
پروفسور پزشکیان در دهه ۱۹۸۰ سمینارهای بسیاری را فراتر از مرزهای آلمان برگزار کرد و با همسرش، منیژه نصرت، به بیش از ۶۰ کشور در ۵ قاره سفر کرد.
او در این دهه کتابهای بیشتری را منتشر کرد، مثل “در جستجوی معنا” در سال ۱۹۸۳. وی در سال ۱۹۸۸ “پرسشنامه نخستین مصاحبه” را در کنار “فهرست سوالات ویسبادن برای رواندرمانی و خانوادهدرمانی مثبت” منتشر کرد.
دهه ۱۹۹۰
آخرین کتاب پایهای پرفسور پزشکیان با نام “مشکلات روانتنی و رواندرمانی مثبت” در سال ۱۹۹۱ منتشر شد. این کتاب در کنار نکات دیگرش، مدلی ساختارمند و روانپویشی را از بیماری ترسیم میکند.
رواندرمانی مثبت در دهه ۱۹۹۰ توجه بسیاری را در کشورهای در حال تغییر اروپای مرکزی و شرقی به خود جلب کرد. بیش از ۳۰ مرکز و اولین انجمن ملی رواندرمانی مثبت خارج از آلمان در این سالها تاسیس شدند. رواندرمانی مثبت با پایهگذاری “مرکز بینالمللی رواندرمانی مثبت” در سال ۱۹۹۴ جهانیتر شد. این سازمان امروزه به انجمن جهانی رواندرمانی مثبت تبدیل شده است.
در سال ۱۹۹۷ اولین کنگره جهانی رواندرمانی مثبت در سنت پترزبورگ روسیه رخ داد. پژوهش “بررسی اثرمندی رواندرمانی مثبت” در همین سال انجام شد که جایزه ریچارد مرتن را به خود اختصاص داد.
در این دههآموزش رواندرمانی مثبت نظاممندتر شد. برنامههای درسی برای آموزش اولیه و تخصصی این موضوع در آلمان و کشورهای دیگر تدوین شدند. رواندرمانی مثبت به حوزههای خارج از درمان نیز وارد شد، مثل آموزش در مدارس و دانشگاهها و آموزشهای حوزه مدیریت و مربیگری.
دهه ۲۰۰۰
بنیاد پزشکیان (آکادمی بینالمللی رواندرمانی مثبت و بین فرهنگی) در سال ۲۰۰۵ توسط نصرت پزشکیان و همسرش منیژه تاسیس شد. انجمنهای ملی رواندرمانی مثبت در آلمان، روسیه، رومانی، کوزوو، اوکراین، ترکیه و بلغارستان تاسیس شدند. همچنین رواندرمانی مثبت با تاسیس مراکزی در کشورهای آلبانیا، اتریش، آذربایجان، قبرس، لهستان، مقدونیه، چین و اتیوپی فعال شد. اولین دوره کارشناسی ارشد دانشگاهی رواندرمانی مثبت به سال ۲۰۰۵ در دانشگاه سانتا کروز در بولیوی کامل شد. رواندرمانی مثبت در برنامههای درسی روانشناسی و رواندرمانی دانشگاهها در بلغارستان، روسیه و ترکیه هم حضور دارد.
دهه ۲۰۱۰
سمینارهای، آمورشهای تخصصی و سخنرانیهایی با موضوع رواندرمانی مثبت تا کنون در بیش از ۸۰ کشور دنیا و با بیش از صدهزار شرکتکننده برگزار شدهاند. بررسی این که این روش تا چه حدی فرارتر از مراکز رسمی گسترده شده است کار سختی است. برنامه درسی برای دورههای دانشگاهی رواندرمانی مثبت امروزه بیش از پیش استانداردسازی میشوند.
در سال ۲۰۱۴، ششمین مجموعه کنگرههای جهانی رواندرمانی مثبت در مکانهای مختلفی در سراسر دنیا برگزار شد. ادامه تحصیل برای دانشجویانی که جویای تخصص در رواندرمانی مثبت هستند توسط انجمن جهانی رواندرمانی مثبت با عنوان “سمینارهای بینالمللی آموزش” در آلمان و دیگر کشورها ارائه میشود.
ادامه:
نویسنده: سید عادل معصومی


