احتمالاً بارها پیش آمده است که تلاش کردهاید احساس تنش و استرس کمتری را تجربه کرده تا بتوانید از لحظات خوش زندگی، لذت ببرید؛ اما گاهی فشارهای روزمره و افکار و هیجانات منفی ناشی از آنها، لحظات خوش را نیز به کامتان تلخ میکنند و ممکن است فرصت داشتن شادی و آرامش در زندگی را از شما بگیرند.
در این مقاله قصد داریم یکی از راههای اثربخش، جهت کاهش استرس، افزایش شادی و لذت از زندگی را معرفی کنیم. با روان حامی همراه باشید.
پذیرش ذهن آگاهانه : راز کاهش استرس و افزایش شادی در زندگی
ذهن آگاهی، به توجه آگاهانه و بدون قضاوت به لحظه اکنون، اشاره دارد. بخش بسیار مهمی از عمل ذهن آگاهی، پذیرش تجارب درونی است. بهعبارتدیگر، «توانایی پذیرفتن افکار و هیجانات منفی، بدون قضاوت آنها».
زمانی که شما تحتفشار حوادث دشوار زندگی یا مشکلات روزمره قرار میگیرید، ممکن است احساس اضطراب و خُلق افسرده پیدا کرده و یا اسیر افکار خود انتقادگر و نگرانکننده شوید. همچنین ممکن است واکنشهای ثانویهای از خود نشان دهید که احساسات استرسزا را تشدید میکنند.
شما ممکن است بهطور خودکار، به پیشبینیها و افکار منفیتان، بدون بررسی صحت آنها، باوری قوی داشته باشید و یا ممکن است از این احساسات منفی بیزار بوده و بهشدت بخواهید که از شر آنها خلاص شوید. این امکان نیز وجود دارد که به دلیل داشتن خُلق منفی و افکار ناامن، درباره خودتان قضاوت کرده و این ویژگیها را نشانهی ضعف شخصیت بدانید.
باید دانست که تمام این واکنشهای ثانویه، احساسات بدتری را در شما ایجاد میکنند؛ اما نکته مهم اینجاست که اگر بتوانید بهصورت ذهن آگاهانه، «پذیرای هرگونه فکر و احساسی باشید و آنها را عواملی موقت در نظر بگیرید»، میتوانید مانع تشدید و طولانی شدن تأثیر آنها شوید.
در مطالعهای که اخیراً منتشر شده است، محققان دانشگاههای تورنتو و کالیفرنیا، به بررسی این موضوع پرداختهاند که «آیا پذیرش تجارب درونی، مستقل از سایر جنبههای ذهن آگاهی (مانند مشاهده، توصیف تجارب درونی و عمل بر اساس آگاهی)، مزایای سلامت روان را به همراه دارد؟»
محققین دریافتند که تمرین پذیرش، به افراد کمک میکند که در برابر فشارهای روزمره، احساس ناراحتی کمتری داشته باشند.
میدانیم که فشارهای روزمره، بسیار رایجاند؛ بنابراین چگونگی پاسخ ما به آنهاست که بر میزان شادی و سلامت روانمان در درازمدت، اثر میگذارد.
پژوهشها درباره پذیرش ذهن آگاهانه
دراینباره، ۳ مطالعه جداگانه انجام شده است:
- پژوهش اول نشان میدهد که میان پذیرش تجارب درونی و سلامت بیشتر، رابطه مثبت معنادار وجود دارد.
- پژوهش دوم نشان میدهد که پذیرش، پاسخهای هیجانی به عامل استرسزا را کاهش میدهد.
- پژوهش دیگر نیز نشان میدهد که عادت به پذیرش، پاسخهای هیجانی به فشارهای روزمره را بهبود میبخشد که این ویژگی بهنوبه خود، سلامت بلندمدتی را پیشبینی میکند.
بنابراین، اگر بتوانید با پذیرفتن افکار و هیجانات منفی و عدم اجتناب از آنها، بر فشارهای روزمره زندگی غلبه کرده و با آنها کنار بیایید، کمتر روی هم انباشته میشوند و احتمال کمی دارد که به اضطراب و افسردگی مزمن یا کاهش رضایت از زندگی منجر شوند.
تفاوت پذیرش هیجانات با پذیرش شرایط استرسزا
محققان به بررسی این مسئله پرداختهاند که «آیا اثر پذیرش تجارب درونی با پذیرش شرایط استرسزا، یکسان است یا متفاوت؟»
باید گفت، پذیرش شرایط استرسزا، اگر فرد را بهجای تلاش برای حل مسئله به سمت منفعل بودن هدایت کند، راهبرد مقابلهای بیاثری خواهد بود؛ اما از سوی دیگر، پذیرش افکار و هیجانات (تجارب درونی)، فرایندی فعال است و به شما کمک میکند که از نشخوار فکری و قضاوت منفی درباره خود، خلاص شوید.
اندازهگیری پذیرش ذهن آگاهانه
میزان پذیرش تجارب درونی، با یک مقیاس سنجیده میشود که یکی از مادههای آن، به این صورت است: «من با خود میگویم که هرگز نباید این احساسات را به این شکلی که حس میکنم، تجربه کنم».
نکته مهم این است که قضاوتِ خود به دلیل داشتن احساسات منفی یا تلاش برای سرکوب آن احساسات، میتواند موجب اجتناب از حل مشکلات شده و درواقع، خُلق منفی را تشدید و طولانیتر کند.
پیام اصلی پژوهشها دربارهی پذیرش ذهن آگاهانه
این مطالعات، شواهد اولیه خوبی است که نشان میدهد، بهجای تلاش برای رهایی از افکار و احساساتمان و یا قضاوت منفی درباره خود به خاطر داشتن آنها، بسیار مفید است که افکار و احساساتمان را به همان شکلی که در برابر شرایط استرسزا ایجاد میشوند، بپذیریم.
پذیرش تجارب درونی، یکی از جنبههای ذهن آگاهی است که توسط مدیتیشن (مراقبه) آموخته و عملی میشود. همچنین، تلاش آگاهانه برای داشتن حس شفقت نسبت به خود، بهجای قضاوت منفیِ خویش و رفتار خود انتقادگرانه، راه را برای پذیرش تجارب درونی، هموار میکند.
باید گفت، ما نمیتوانیم مانع بروز افکار و هیجانات منفی شویم، اما اگر بتوانیم آنها را بهصورت رویدادهای ذهنی گذرا (و نه بازتاب ارزشهایمان) ببینیم، توان آن را نخواهند داشت که حال خوش و لذتمان از زندگی را به تاراج ببرند.
منبع: Mindful Acceptance


