موسیقی‌درمانی : در طول هزاران سال تصور می‌شد که موسیقی، شفابخش است اما در این مدت، پزشکان زیادی را نمی‌یافتید که برای درمان برخی بیماری‌ها، نسخه موتزارت (نوعی موسیقی) را تجویز کنند.
به‌هرحال تحقیقات، شروع به حمایت از موضوعی کرده‌اند که همه ما می‌دانیم و آن موضوع این است که ” برخی انواع موسیقی، می‌تواند شفادهنده باشد.”
اما بهترین نوع آن‌ها کدام است؟
در اینجا قصد داریم حقایقی درباره موسیقی‌درمانی و چگونگی بهبود کیفیت زندگی توسط این روش درمانی را توضیح دهیم. با روان حامی همراه باشید.
موسیقی‌درمانی چیست؟
معمولاً بیمارستان‌ها به‌جای آنکه فضایی تسکین‌دهنده و آرامش‌بخش داشته باشند، مکانی پرسروصدا هستند. صدای مانیتورها، تلویزیون، گفتگوی مردم و صداهای بی‌هدف.
با وجود این صداهای آزاردهنده، خوابیدن و آرامش یافتن برای بیماران، بسیار دشوار است. نکته مهم اینجاست که اگر بیماران بتوانند به آرامش برسند، واکنش‌های اضطرابی آن‌ها کاهش می‌یابد و این در حالی است که مشخص‌شده است استرس، روند بهبود بیماری را کُند می‌کند.
اینجاست که باید در کنار روش‌های دیگر درمان، موسیقی‌درمانی هم دست‌به‌کار شود. محققان، بارها و بارها تأثیر تغییرات محیطی بر سلامتی را مشاهده کرده‌اند.
موسیقی‌درمانی، یک رویکرد بالینی مبتنی بر شواهد درمانی است که توسط موسیقی‌درمانگران، انجام می‌شود. باید گفت موسیقی‌درمانی هم مانند کاردرمانی یا فیزیوتراپی، به‌عنوان فرم مؤثری از درمان، به رسمیت شناخته‌شده است که می‌تواند عملکرد فیزیکی، روانی، شناختی و اجتماعی بیماران بیمارستان و سایر افراد بیمار و دارای ناتوانی را بهبود بخشد.
همچنین محققین دریافتند که موسیقی درمانی می‌تواند در بهبود مشکلات تنفسی، درد مزمن، توان‌بخشی فیزیکی، دیابت، سردرد، مشکلات قلبی، ترمیم جراحی و سایر موارد، اثرگذار باشد.
دانش موسیقی شفابخش
این مسئله که موسیقی چگونه موجب بهبود می‌شود، هنوز تشخیص داده نشده است اما خوب می‌دانیم، یکی از واضح‌ترین موارد مورد نیاز برای بهبودی، آرامش است. موسیقی با ایجاد محیطی آرام‌بخش و از طریق کاهش هورمون‌های استرس بدن، شانس بیشتری برای بهبودی ایجاد می‌کند.
همچنین به‌خوبی ثابت شده است که موسیقی‌هایی با ریتم آرام می‌توانند ضربان قلب را آهسته‌تر کنند.
برخی موسیقی‌درمانگران، توضیحات دقیقی درباره اینکه “موسیقی، چگونه می‌تواند ارگان‌های مختلف بدن را هماهنگ کند و اینکه موسیقی درمانی چگونه با مغز انسان تعامل دارد”، ارائه داده‌اند. البته این نظریه‌ها هنوز ثابت نشده است.
به‌هرحال در اینجا چرایی مسئله اهمیت زیادی ندارد زیرا همین که موسیقی در بعضی موارد به بهبودی حال افراد کمک می‌کند، بسیار عالی است.
موسیقی و بهبود بیماری‌های روان‌شناختی
باید گفت، نتایج مؤثر موسیقی‌درمانی در بهبود برخی بیماری‌های روان‌شناختی نیز اثبات شده است. برای مثال، در مطالعه‌ای که توسط “پرز و همکاران” انجام شد، تأثیر موسیقی‌درمانی بر افسردگی در مقایسه با روان‌درمانی مورد بررسی قرار گرفت. آن‌ها تأکید دارند که برخی انواع درمان‌های مرسوم، موقعیت ضعیفی داشته و باید در کنار روش‌های درمانی گوناگون، شیوه‌های جدید درمان نیز برای بهبود بیماری‌های روانی و از جمله افسردگی، مورد استفاده قرار گیرند.
در این پژوهش، ۷۹ بیمار در سنین ۲۵ – ۶۰ سال که دارای افسردگی با شدت کم و متوسط بودند، با روش نمونه‌گیری تصادفی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و بیماران به‌صورت تصادفی، در دو گروه “موسیقی‌درمانی” و “روان‌درمانی مبتنی بر رفتاردرمانی”، قرار گرفتند. موسیقی درمانی، هر روز، به مدت ۵۰ دقیقه و در طول ۸ هفته اعمال شد.
پس از پایان مداخلات و بررسی‌های لازم، گروه موسیقی درمانی نسبت به گروه روان‌درمانی، علائم افسردگی کمتری را نشان دادند که معناداری آماری آن، توسط آزمون فریدمن نیز ثابت شده است.
بنابراین، با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش درمی‌یابیم که بیماران مبتلا به افسردگی با شدت کم یا متوسط می‌توانند از موسیقی، برای افزایش اثرات حمایت روانی، استفاده کنند.
“البته این نکته بسیار مهم است که فرد مبتلا به افسردگی جهت کاهش خلق منفی، باید از موسیقی‌های خاص و امیدبخش استفاده کند نه موسیقی غم‌انگیز که خود نیز به افزایش خلق منفی و افسردگی بیشتر، دامن می‌زند و این در حالی است که متأسفانه افراد مبتلا به افسردگی، گرایش بیشتری به موسیقی‌های غمگین و ناامیدکننده پیدا می‌کنند “.
موسیقی و طول عمر
باید گفت، مسئله قابل توجه این است که حتی اگر بیمار نباشید و تابه‌حال هیچ موسیقی درمانگری را ملاقات نکرده باشید، گوش دادن به موسیقی می‌تواند هم‌زمان با افزایش سن، در حفظ سلامت مغزتان به شما کمک کند.
تحقیقات نشان داده است که گوش دادن به موسیقی‌های کلاسیک، عملکرد حافظه و سرعت پردازش را در افراد مسن‌تر بهبود می‌بخشد.
بهترین نوع موسیقی برای درمان
درحالی‌که هنوز نظری قطعی در مورد بهترین نوع موسیقی برای درمان وجود ندارد، به نظر می‌رسد که اکثر مردم، جهت رسیدن به آرامش، موسیقی‌های کلاسیک یا بی‌کلام را ترجیح می‌دهند.
باید گفت رایج‌ترین وسیله‌ای که در این روش درمانی، توسط موسیقی‌درمانگران استفاده می‌شود، ساز چنگ است.
البته اطلاق بهترین موسیقیِ درمانی به نوع خاصی از موسیقی‌ها، احتمالاً در نظر افراد مختلف، متفاوت است اما به‌هرحال باید بدانیم، از ویژگی‌های مهم موسیقی شفادهنده این است که آرام‌بخش، تسکین‌دهنده و آرام باشد.
منابع:
بیشتر بدانیم:
- هوش و موسیقی: با موسیقی هوش خود را افزایش دهید (نظریه‌ها و پژوهش‌ها)
- نظریه‌های تکاملی موسیقی: انتقادات و نظریه‌های مخالف
- موسیقی درمان است: تفاوت بین موسیقی و زبان
