آیا زمانی که به تلفن همراه خود دسترسی نداشته باشید بی‌قرار می‌شوید؟ آیا همیشه سعی می‌کنید موبایلتان را در نزدیکی خود نگه دارید؟ با روان‌حامی همراه باشید تا چگونگی ایجاد این دلبستگی به گوشی موبایل، برایتان مشخص شود.

• من مرتبا گوشی خود را چک می‌کنم، حتی وقتی زنگ نمی‌خورد.
• شب‌ها به راحتی می‌توانم به گوشی خود دسترسی پیدا کنم.
• اگر گوشی‌ام را در خانه جا بگذارم، برای این‌که برگردم و آن را بردارم آرام و قرار ندارم.
• وقتی موبایلم در دسترسم نباشد، به شدت بی‌قرار می‌شوم.

اگر عبارات بالا در مورد شما صدق می‌کند، توضیحات زیر «چرایی» این موضوع را بیان می‌کند. اولا مهم است توجه داشته باشیم که امروزه بیشتر مردم وقتی از گوشی‌های همراهشان جدا باشند، احساس اضطراب را تجربه می‌کنند. تقریبا ۶۰ درصد از دارندگان گوشی‌های همراه، به «نوموفوبیا» مبتلا هستند که ترکیبی است از واژه‌های no، mobile و phobia؛ به معنای ترس از جداشدن از تلفن‌همراه. حال علت چیست؟ پاسخ ممکن است به شیوه‌ی دلبستگی ما به افراد در زمان نوزادی مرتبط باشد.

سال‌ها پیش روان‌شناسی به نام جان بالبی، معتقد بود که انسان‌ها با تمایل به حفظ درجه‌ خاصی از نزدیکی یا دلبستگی به دیگران متولد می‌شوند (بالبی، ۱۹۶۹). دلبستگی به مراقبان اولیه (پدر و مادر یا دیگر کسانی که از ما مراقبت می‌کردند) در دوران کودکی، برای حفظ بقاست؛ و این دلبستگی دارای نوعی کارکرد سازشی برای انسان است. حال این رفتار دلبستگی-با هر کیفیتی که شکل گرفته باشد، می‌تواند در بزرگسالی نیز در شرایطی که مشابه تعاملات اولیه‌ی نوزاد- والد است، راه‌اندازی شود.

همه‌ی ما انسان‌ها در موقعیت‌هایی که دیگران به ما احساس نزدیکی، صمیمیت و امنیت منتقل کنند، عملکرد بهتری داریم. حال اگر ما از تجارب سرشار از امنیت محروم شویم و دلبستگی از نوع ایمن را تجربه نکنیم، به سبک‌های دلبستگی ثانویه (ناایمن) روی می‌آوریم؛ رفتارهایی مانند: تمایل فرد به ارتباط با دیگران به شیوه‌ای وسواس‌گونه و چسبندگی بیش از حد به دیگران (دلبستگی اضطرابی) و یا تمایل فرد به فاصله گرفتن از دیگران به جای حل مشکل (دلبستگی اجتنابی).

علاوه‌براین وقتی ابژه‌های دلبستگی ما در دسترس نباشند، ما در جستجوی سایر ابژه‌های دلبستگی جایگزین برمی‌آییم (مانند: اسباب‌بازی‌ها، حیوانات و موارد دیگر). امروزه اکثر قریب به اتفاق مردم دارای تلفن‌های همراه هستند؛ بنابراین قابل تصور است که در صورت غیاب افراد واقعی که بتوانند دلبستگی ایمن را توسعه دهند، گوشی‌های موبایل به عنوان جایگزین عمل می‌کنند.

چرا دلبستگی به یک تلفن همراه؟

فارغ از این‌که امروزه تقریبا تمام افراد از گوشی‌های همراه استفاده می‌کنند، دو دلیل وجود دارد که دلبستگی ما را به این وسیله توضیح می‌دهد.

اول این‌که گوشی‌های همراه به ما اجازه می‌دهند که از طریق شبکه‌های اجتماعی و ارسال پیام‌های نوشتاری با دیگران ارتباط برقرار کنیم. بر این اساس، تلفن‌های همراه، نقش تسهیل‌کننده‌ی ارتباط را دارند. به این معنا که بستری را فراهم می‌کنند که در آن‌، ابژه‌های اولیه و اصلی دلبستگی با یکدیگر در ارتباط قرار گیرند (خانواده، دوستان). دوم این‌که ما در گوشی‌های همراهمان عکس، لینک‌های وب و سایر اطلاعات شخصی را ذخیره می‌کنیم و این اطلاعات را براساس سلیقه‌ و ترجیحات شخصی خود تغییر می‌دهیم (مثل انتخاب آهنگ زنگ گوشی، انتخاب عکسی برای صفحه نمایش و …). شیوه‌ای که از طریق آن تلفن همراه یک فرد، متناسب با ویژگی‌های شخصی او کدگذاری می‌شود، ارزشمندی آن را به عنوان یک ابژه‌ی دلبستگی افزایش می‌دهد؛ و در این راستا تلفن همراه فرد، به وسیله‌ای تبدیل می‌شود که برای او به عنوان جایگزین دلبستگی عمل می‌کند.

روان‌شناسی به نام ورونیکا کوناک به همراه جمعی از همکارانش به بررسی جنبه‌های مختلف دلبستگی به تلفن همراه پرداختند. این سوال اساسی برای آن‌ها مطرح بود که آیا دلبستگی ما به تلفن‌های همراه به‌خاطر نقش آن‌ها به عنوان تسهیل‌کننده‌ی ارتباط است؛ یا این‌که آن‌ها برای ما به عنوان جایگزینی برای دلبستگی عمل می‌کنند. همچنین آن‌ها به بررسی این موضوع پرداختند که چگونه سبک دلبستگی یک فرد (اضطرابی و یا اجتنابی)، بر دلبستگی او به تلفن تاثیر می‌گذارد و چه جنبه‌ی خاصی از دلبستگی به تلفن، برای افراد با سبک‌های دلبستگی متفاوت، اهمیت و جذابیت دارد.

شرکت‌کنندگان این پژوهش ۱۴۲ نفر در محدوده سنی ۱۹ تا ۲۵ سال بودند. این افراد توسط مقیاس‌هایی مورد سنجش قرار گرفتند: مقیاس استفاده از موبایل، مقیاس دلبستگی به موبایل و مقیاس سبک دلبستگی بزرگسالان.

سبک دلبستگی و وابستگی به موبایل:

به طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که افراد جوان به نوعی به تلفن‌های همراهشان وابسته هستند. به عنوان مثال نشانه‌های رفتاری این وابستگی این است که افراد دائما تلاش می‌کنند که گوشی‌های خود را نزدیک به خود نگاه دارند؛ و وقتی از موبایل دور شوند، نوعی پریشانی را تجربه می‌کنند. این نوع وابستگی، مستقل از عملکرد «ارتباطی» تلفن همراه بود و با آن تفاوت داشت.

عملکرد تسهیل‌کننده ارتباط:

با‌این‌حال، مطالعه نشان داد که اضطرابی که از ترس جدا شدن از تلفن همراه ناشی می‌شود، بیان‌کننده نیاز فرد به برقراری ارتباط است، به این معنا که برای کسانی که اضطراب دلبستگی بالایی را نشان می‌دهند، عملکرد «تسهیل‌کننده ارتباط» تلفن همراه دارای بیشترین اهمیت است و نیاز «نزدیک بودن به دیگران» را در آن‌ها برآورده می‌کند.

درنهایت پژوهشگران دریافتند که میان استفاده از تلفن‌های همراه و دلبستگی اضطرابی، ارتباط معناداری وجود دارد. افرادی که در ارتباطات خود، در اصطلاح بیش از حد به دیگران می‌چسبند، همواره نیازمند ارتباط با دیگران بوده و از طردشدن می‌ترسند، از موبایل خود بیشتر استفاده می‌‌کنند و زمان بیشتری را صرف استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌کنند.

تفاوت‌های جنسیتی:

محققان دریافتند که دخترها بیشتر برای برقراری تماس و پیام کوتاه (اهداف ارتباطی و اجتماعی) از تلفن‌هایشان استفاده می‌کنند. در عوض، پسرها بیشتر برای جستجوی اطلاعات یا بازی‌کردن، از موبایل استفاده می‌کنند. احتمالا به این خاطر که زنان بیشتر برای اهداف اجتماعی یا ارتباطی از گوشی موبایل استفاده می‌کنند، وابستگی آن‌ها نیز بیشتر است.

نویسنده: دکتر مارتین گراف

مترجم: فرانک ناطقی

منبع:

Why You Can’t Be Without Your Phone

مطالب مرتبط:

تکنولوژی چگونه هوش هیجانی فرزندانمان را تضعیف می‌کند؟

رهنمودهای آکادمی پزشکی کودکان آمریکا برای استفاده کودکان از رسانه های دیجیتال.

یک راه ساده و آسان برای اطلاع از مطالب جدید سایت و ارتباط با ما کانال تلگرام ماست. در تلگرام ravanhami@ با ما همراه باشید.